29, ఆగస్టు 2023, మంగళవారం

దేవీ .. శ్రీదేవీ ఛందస్సు పద్యాలు

     


 ప్రాంజలి ప్రభ ..సహస్రం  "దేవీ... శ్రీదేవీ " వృత్త మాలిక   

1. శ్రీ వృత్తము - గ .. U

శ్రీ విఘ్నేశా జేజేస్వామీ 
భాషాయోషా శ్లాఘింతున్ నిన్ 
శ్రీ రమ్యమ్మే శ్రీ ప్రేమమ్మే 
ప్రేమాభావం శ్రీ మంతున్ నిన్ 

2.  స్ను /హరి  వృ - లఘువు .. I

వినతులు శుభకర 
ప్రణతులు విధిసతి 
కణతలు కదలిక 
వినయపు విజయము 

3.చారు /జత్రు /సార /దుఃఖ - గల (హ)  UI

ఆవకాయపచ్చడేను 
హావభావముచ్చటేను 
సావధాన మందుదేవి
కావరావె దేవదేవి  

4. మహీ/రమా /ముఖ - లగ ( వ)  IU

సహాయమే మనోరమే
 వరా చిరా పరాత్పరీ
నమో నమో రమా ప్రమా 
సదా శివా సుఖీభవా 

5. మధు/పుష్ప/మద /వలి - లల ..II

పలుకుల చెలి లలి 
కళకళ వెలవెల 
ప్రముదము శమదము  
సముఖము విముఖము
 
6. స్త్రీ /శ్రీపెంపు/కామ /పద్మ వృ. - గగ ..UU

దేవీ శ్రీవాణీ వాగ్దేవీ  
సేవా శ్రీ విద్యా విద్యార్ధీ      
రమ్మా యిమ్మా సమ్మోదమ్మున్ 
సమ్మోహమ్మే విశ్వాసమ్మున్  

7. హరణి /కమల/దృక్ వృ. - న గణము ..III

వెలుఁగులొలికి పలుకుకలికి 
మలుపులొసఁగు తలపులొసఁగు 
తెలుఁగులలరఁ బలుకవలెను
విలువతెలుప కళలు తెలుప  

8. నారీ/శ్యామాంగీ/శ్రీకారయుక్త / తాలీ వృ.-  మ గణము ..UUU

నీవేనా భావమ్మై రావే నా భావేశీ 
రాగమ్మై యోగమ్మై శ్రీగంగా వేగమ్మై 
ఆహార్యమ్ముల్ భూషల్ మైపూతల్ జీవుల్ గన్ 
దేహమ్ముల్ సౌకర్యార్ధమ్మేలే పాశాలన్    

9.రమణః /రజనీ /ప్రవర వృ. --  స  గణము  IIU

సమయా సమయమ్ముగనే కథలే   
అమలా విమలా ప్రమదా సుముఖీ  
నవమై భవమై శివమై కవితల్ 
ప్రియమై నయమై స్మయమై జయమౌ

10 బలాకా/కేశా /ధూః /ధృతి/వన/శశీ వృ. -  య గణము ..IUU

అవిద్యా లవిత్రా పవిత్రా సవిత్రీ 
అజస్రం బజానిన్ భజింతున్ యజింతున్
ఆకారమ్ముల్ యోగమై వేదసారమ్మె    
సాకారమ్ము వైసాధ్యమై సర్వకాలా 

11.మందర /హృద్య వృ. --  భ గణము ..UII

కోరికలూరని తీరును గోరుదు 
పారముఁ జేరఁగ భారము తీరును
ఇంపుగ శిల్పము సొంపుగ నిల్చుట  
చింతల వింతలు కాంతుల కాలము  
 
12. మృగీ /భారతీ/ప్రియా వృ. --  ర గణము ..UIU

ధారణా కారణా శారదా నారదా 
వేలుగాఁ బూలతో మాలలే మేలుగా 
అక్కరల్ సంపదాళుళ్ సునా యాసమౌ
చుక్కవై మొక్కులన్ తీర్చుటే జ్యోతివై
    
13. పాంచాలి, పంచల సేనా వృ. - త గణము ..UUI

సర్వేశి, సర్వజ్ఞ, సర్వస్థ, సర్వేడ్య 
శ్రీవిద్య నీవంచు భావించి సేవింతు    
లావణ్య వైభోగం హేలన్ సదాచార 
రాజిల్లు మూర్తిన్ వి రూపాక్ష భూతిన్   

14. మృగేన్ద్ర /సువస్తు వృ. - జ గణము IUI

సమత్వము ముద్దు విముక్తియు ముద్దు 
దయామయి యిమ్ము ప్రియమ్ము రయాన
నియోగ వియోగ విశాల సహాయ 
జయమ్ము భయమ్ము గుణమ్ము ధనమ్ము 

15. సతీ/మృగవధూ/ మధు వృ. - నగ  గణము  IIIU

అభవ నీ ప్రభలతో నభయమున్ శుభములే
తెలివితో వెలుఁగుచుం గొలువ నిన్ బలుకుతో 
మమతలే విధిగనే నడకలే శుభముగా 
విమలమ్మ విముఖమే విదితమే వినయమే   

16. పటు / దయి వృ. - నల  గణము  IIII

పలుకుల లలనవు వెలుఁగుల వెలఁదివి 
కలుముల చెలువవు తెలివికిఁ దెలివివి 
మలుపుల తలపులు చెలికల పిలుపులు 
కొలువులు కళలగు  కనికరం బతుకులు  

17. కదలీ /కారు వృ. -  సల గణము  IIUI

కవనాల, స్తవనాల, భువిమెచ్చఁ, దవ గాథ  
నవినాశి, భువనేశి, ఠవణించి, వివరింతు 
కవివాక్కు, శుభమాయె, రవితేజ, భువినందు 
చిరుహాస, మదిలోన, మమతాయె, విధియాట            

18. సుమతి / భ్రమరీ / డోలా/ హేయగము వృ. -  సగ  గణము ..IIIU

అనయమ్మున్, వినయమ్మున్, మనసా నిన్, బ్రణుతింతున్
నళినాక్షీ, కులదేవీ, కలవాణీ, లలితాంబా 
ప్రణయమ్మున్, తరుణమ్మున్, సహనమ్మున్, విజయమ్మున్ 
నవనందన్, నవరాత్రుల్ , నవరత్నాల్ , నవ రాగల్            
*

ఆసక్తి యున్నవారికి వివిధ ఛందస్సులను దెలిసికొన నవకాశము. నాకు తెలిసినంతవరకు వివిధవృత్తముల నామాంతరములను గూడ పేర్కొనుట జరిగినది. విషయము మాత్రము మామూలే. అంత్యానుప్రాసగా ఎక్కువ వృత్తాలు వ్రాయటం జరిగింది. modata ganaalu     

ఏకాక్షరముతో మొదలయి క్రమక్రమముగా రకరకాల గణములతో కూర్చబడినవి .

ఛందస్సు ప్రకారము వృత్తాలు .. పద్యాలు వ్రాయబడినాయి. 
 ఒకేసారి 1008 రకములుగా కూర్చదలచుకున్నాను,వ్రాయటమైనది.  అన్ని చదివి తప్పులున్న తెలపగలరు సరిచేయగలను. యీ పద్యాలు కేవలము ప్రకృతి, సమాజ సూక్తులు యాడారముగా వ్రాయడం జరిగింది చివర దేవీ మరియు శ్రీదేవీ అని ముగించాను      

***

001. అ (న )ర్ధితం... (భభ భభ  భభ నయ.. యతి..10,19)

 అమ్మగ నీకృప నీదయ మాకును నొప్పిద జీవిత మనసుగు దేవీ
నెమ్మది పర్చెద పుణ్యము నేస్తము నిత్యము సత్యము నయనము దేవీ
సమ్మతి నీదియు నీవిధి  శోధన నమ్మది వేడుక సాధన తరుణము దేవీ
ఉమ్మడి నీడన సేవిత ఉన్నతి చిత్తము నుంచియు ఉజ్వలము దేవీ

 అర్ధము నేననకే నటనాగతి సీఘ్రము తప్పని ఆటలగు దేవీ
స్వార్ధము వీడితి శక్తిగ సామము దానము ధర్మము సాగుటయు దేవీ
వ్యర్థము ఏదియ చేయక వ్యాధిని పొందక సేవల వాహినివి దేవీ
తీర్ధము పొందితి చిన్మయ తీరము చేర్చుము నీదరి తీర్పులుగ దేవీ

002. అంగన..... (భభ భభ భమ... యతి 7,13)

భారత మాతవు భాగ్యపు దాతగ బంధమ్మే 
ధీరుల పెన్నిధి ధీయుత సన్నిధి దీనమ్మే 
నేరము చేయని నీడన నున్నటి నేస్తమ్మే
దారులు నీదియు ధన్యత నెమ్మది దా దేవీ

కారణ మన్నది కామ్యత బట్టియు ధర్మంమే 
పేరున నున్నది ప్రేమయు నిత్యము ప్రేమమ్మే 
దారుణ మైనను ధన్యత నెంచితి సత్యంమే 

మారణ హోమము మర్మము తెల్పు ము మాదేవీ
003. అంతర్యనితా... (మసమ  గగ.. యతి..7 )

కారుణ్యం తలపే కర్తవ్యం నీదే
దారిద్యం మలుపే ధాత్రుత్వం నీదే
నారి ప్రేమగుటే నాణ్యత్వం నీదే 
మారమ్యత్వముగా మాతృత్వం దేవీ 

కాలమ్మే మనసై కావ్యమ్మే నీవై
గాలమ్మే మనసై గమ్యమ్మే నీవై
తాళమ్మే తణువై తత్త్వమ్మే నీవై
మేళమ్మే బ్రతుకై మోక్షమ్మే దేవీ

004.అంబుజ... (భ జ స స గ...యతి..10)

కాలమున గీత పలుకే కళలేగా
పాలుజలమేను బ్రతుకే పఠమేగా
వీలు తలపేను పలుకే వరమేగా
మేలు మలుపేను చిలికే మదిదేవీ

దానముయు ధర్మ సహిదారిగతేలే 
మానముయు మర్మ మనసమ్మది యేలే 
ప్రాణముయు కర్మలగు పాఠ్యముగాలే 
వాణియు వినమ్రత విధీ శృతి దేవీ

005. అగ్ర.. (తత తత త గగ... యతి...12)

 సత్యమ్ము ధర్మమ్ము నిత్యమ్ము విన్యాసమేలే
పైత్యమ్ము జీవమ్ము కర్మమ్ము సంధిప్తమేలే
నిత్యమ్ము కార్యమ్ము వైనమ్ము తత్త్వమ్మిదేలే
పత్యమ్ము కాలమ్ము మోక్షమ్ము సామీప్య దేవీ

 సర్వార్ధ సాధ్యాయ సంతృప్తి సవ్యాస్త మేలే
కార్యర్థి సందర్బ సాహిత్య సమేక్య మేలే
సూర్యాస్త సూత్రమ్ము పూర్వార్ధ విన్యాసుమేలే
కారుణ్య కర్తవ్య కాలమ్ము కావ్యక్త దేవీ

006. అచలపంక్తి : (ర న స గ.... 6)

 ధర్మరక్షణ ధరణి పైనే
కర్మయన్నది మనసు పైనే
నిర్మలమ్మగు నియమమేలే
మర్మ నీతి మమత దేవీ

సర్వదృష్టియు సమయమేలే
కార్యసంపద కరుణయేలే
నిర్వి రామము నిజముయేలే
పూర్వ నిర్ణయపుడమి దేవీ

007. అజపా .... జ ర భ జ న స గ.  యతి .10

తరాలు మారినా భాద్యత తపమ్ము నిజము పలుకేగా
స్వరాల పల్లవీ పాటగు సమర్ధ వినయ విలువేగా
ధరాతలమ్ముగా సేవలు ధనమ్ము బతుకు తలకేగా
పరాత్పరా నిజమ్మేనులె పెదాల పరిణతిగ దేవీ

అకాల మృత్యువే వచ్చిన అనంత జపము ఫలమేలా
స్వకార్యమే మనో ఆటలు సమర్ధ జయము గతియేలా
అకార్య నీడలే చుట్టియు అనర్ధ మగుట జయమేలా
ప్రకాశమై జయమ్మేవిధి ప్రకీర్తి హృదయ కళ దేవీ

 008.అతిరాంహ.(జ జ జ ర గ -యతి.6)

అనంతసుఖాల సరాగ రోగమేలే
సునంద సుహాసు విశేష భోగమేలే
మనంత మనమ్ము మనో సహాయమేలే
వినంమ్రతతావి విశాలమౌను దేవీ

ప్రభంజనమే ప్రతిభా తనమ్ముగాలే
సభా పలుకే సమభావ సేవలేలే
ప్రభోద ప్రజా ప్రభ భక్తి లక్ష్యమేలే
అభాగ్య సహాయ సమర్ధతేను దేవీ

 009.అతిలేఖ (స జ జ న య :యతి -6)

మనసంత నీ మధనమ్ము  చిలుకుట యేలా
తణువంత నీ తపనమ్ము తలచుట యేలా
పనినందు నీ ప్రతిభాయె మరచుట యేలా
అణువంత నీ హృదయమ్ము అణుకువ దేవీ

వినుటే విదీ విజయమ్ము వినయముగానే
మనుటే సుధీ మనుమాయ సరగటమేనే
కునుకే సుఖంకు సరాగము జగతి నేలే 
కనులార  ఏక మనేది సహజముదేవీ

010. అతిశాయినీ (సస తభ జ గ  :యతి - 10)

వినదల్చిన పాఠమ్మేను విద్యలగు నేత్ర మే
మనమన్నది మార్గమ్మే మంత్రమగు చిత్రమే 
తృణమన్నది దేహమ్మే తత్వమగు తంత్రమే
ప్రణమన్నది దాహమ్మే పాత్రలగు మిత్రమే 

కమనీయమనోయుక్తీ కాలమున బంధమే  
సమరమ్ముగనే శక్తీ సాధనయు నేస్తమే 
శ్రమయే సహనమ్మేలే సాక్షిగను జీవమే 
భ్రమరమ్ముగానేజీవం బాధ్యతలు మోక్షమే 

011. అధీరకరీరం (మ న న భ స న జ య ... యతి 10 , 19 )        

సంతోషమ్ము వినాయమ సాక్షిగ సుఖమే జయము సతంత్రము నేర్పే
సంతాపమ్ము రుధిరమగు సాగియు భయమేసహజ సమర్ధత తీర్పే 
పంతాలన్ని మరుగుపడు పాఠము తలపించుపలు ప్రధానము కూర్పే   
సంతానమ్ము నిజమగుట సాధన మలుపేపలు సహాయము ఓర్పే  

012. అనంగలేఖా: (న స మ మ య య .యతి 12 )               

కళలు విజయమ్మే నిత్యానందాకావ్యమేలే  సయుక్తీ
పలుకు కలయే బంధుత్వం సంఖ్యా ప్రాయమేలే  విముక్తీ
తలపు నటనే జీవమ్మే సంధిత్వా ను రక్తీ స శక్తీ 
మలుపు తలపే సంతోషం మార్గమ్మే సభావ్యం సధర్మం                 

013 . అనంతదామా (న న స జ గ గ ...10 )      
     
కనుల కలయకులుగా కధామృతంమ్మే 
మనసు మలుపులుగా మనోహరమ్మే
వినయ వలపులుగా వినమ్ర తమ్మే       
చనువు తలపులుగా జపము దేవీ  

 014 . అనింద గర్విందు: (న య త ర గ గ .. 8)  

వినయపు విద్యా ప్రావీణ్య సర్వ మార్గమ్మే  
మునుగుట మార్గం మ్మేముఖ్య కాలవైనమ్మే 
వణకుట కాలమ్మే వ్యాపకాల తీర్ధమ్మే       
కనుల కసాధ్యం వాక్యాల భాష్య  శ్రీదేవీ 

015  అనిర్బర: (స మ గ గ - యతి లేదు )  

పర మాత్మా సంసారమ్మే  
గిరిధారీ గా ప్రేమమ్మే 
నరసింహా ఆరాధ్యమ్మే 
చెరితిన్ దాసుండన్ దేవీ

కలమాయే బంగారమ్మే
పలుకాయే సింగారమ్మే
అలుకయే ఆధారమ్మే
తెలుప దాసుండన్ దేవీ 

 017. అనురాగ.. (స జ త ర ర గ...యతి 9)

సహకా రమేగ విశ్వాస రంగ మార్తాండ తీర్పే
అహమే స్వరాగ విద్యా ననంద మధ్యంబు మార్పే
సహనమ్ము దీప్తి సర్వాస్వ దాహ తృప్తీ సకూర్పే
దహనమ్ము దుష్ట దుర్బుద్ధి మోహ మాత్యర్య దేవీ

 018. అనుసారిణి ( స న య న న స గ.. యతి.10)

కమలాకర వినయమ్మే కరుణ నయన సుఖమేలే
సమరమ్ముయు సహనమ్మే సహజ సుమధురకళేలే
సముఖమ్మున తరుణమ్మే సరయు సుఖము విధఏలే
గమనమ్ముయె వినయమ్మే గళము కథలుగను దేవీ

 019. అపయోధా (స ర మ గ -7)

రమణీయమ్ము మార్పే దేహమ్మై
బ్రమణీ తత్త్వమే బ్రహ్మార్ధమ్మై
నెమలీ సౌఖ్యమే నేత్రార్ధమ్మై
కమణీయమ్ము మోక్షమ్మే దేవీ

 ప్రతిభా ప్రాభవం భాగ్యమ్మే లే
అతివా చూపులే ఆత్రమ్మే లే
మతిలో మాయలే మంత్రమ్మే లే

స్థితియే తెల్పుటే శిష్ట దేవీ

 020. అభిదాత్రీ (స స స జ ర గ యతి.10)

లిపికారసహాయపుజాలి సృష్టి దేహమేగా
విపులీకరవాదపు తావి దృష్టి దాహమేగా
ఉపవాసవిదీ సుమతోపు తృప్తి మో హమేగా
శుభధమ్మగుశోభిత వాసు దివ్య తేజ దేవీ

 021.అభిరామా ( త జ య.. యతి లేదు )

కైలాస నివాస సుహాసీ
ధీలోక వినమ్ర నివాసీ
మాలోన సహాయ పిపాసీ
ఏలేమది నిత్యము దేవీ

మేలమ్ము సకామ్యము నీడే
గాలమ్ము సహాయము నేడే
తాళమ్ము వినోదము యీడే
కాలమ్ము నినాదము దేవీ

: 022. అమందపాద: (భ స జ గ గ..యతి 7)

ఖ్యాతిగనుటయే ఖజానచెంతే
జాతికి మెరుపే జయమ్ము చెంతే
నాతికి మగడే ననేక తృప్తే
స్వాతిచినుకులై సహాయ దేవీ

 023. మాలతీమాల (య య మ గగ..7)

సమమ్మే జయమ్మే సంఘమ్మే శక్తీ 
సమర్ధ స్వయం విశ్వాసమ్మే వేడ్కన్ 
విమర్శ ద్విరుక్తా విజ్ఞానమ్మే మేల్
చమత్కార పూర్ణా జాడ్యమ్మేదేవీ

 024. అమోఘ మాలిక.1(జ ర మ గ గ..7)

అనాది నుండి చెప్పే పాఠం వేదం
కణాల మార్పుమొక్కే పాఠం నాదం
వినాలి చెప్పు తావి పాఠం మోదం 
క్షణాల తీర్పు దక్కే పాఠం దేవీ

 025. అమోఘ మాలిక.2(జ ర య గ గ..7)

సహాయ బుద్దిగా ససేవా భాగ్యం
విహార మార్గమై వివాదం భోగం
ప్రహాస వైనమే ప్రమాదం భోజ్యం
మహాను బావులై మనస్సే దేవీ

 026. అయనపతాక (మ న మ యతి లేదు )

సందర్భం సహజ భావ్యంమే 
సద్భావ్యం తెలప కావ్యంమే 
సందేహం తెలుపు సత్యంమే 
సద్భాదా మనసుయె దేవీ

 027. ఆయమానం హరతకీ (స స స స స స స గ...12)

మనసా వినవే మదిలో పలుకే మమతే తెలిపే తరుణమ్మే
మనువే కలిపే సుఖమే దొరికే మనమే ఒకటై పరువమ్మే
తణువే తపనే వినతీ వినవే  దరువే పెరిగే  నటనమ్మే
వనుకే విధిగా వలపే కథగా  వయసే బ్రతుకవ్వుటదేవీ

 028. అర్కశేషా (ర జ ర జ గ గ.. యతి 8)

మన్ను తిన్న పాము నిద్ర మాయ కమ్మే
కన్ను రెప్ప వాల్చు చున్న కాల ధమ్మే
మిన్ను నంటి యున్న తీరు మేఘ కమ్మే
తన్ను కున్న మాన సమ్ము తృప్తి దేవీ

 029. అర్చనా (ర భ త గ గ.. యతి..8)

సర్వమై బంధము విశ్వాస మేలే
కార్యమై కామ్యము సఖ్యమ్ము ఏలే
పర్వమై సాధన సా పాఠ్య మేలే
గర్వమే లేనిది యోగమ్ము దేవీ

 030. అర్ధితపాదం (ర న జ య...యతి 10)

ఆశలే మనసును మార్చు అపోహే
మోసపు పలుకులు మాయ మపోహే
దేశము కొరకును కూర్పు దపోహే
పాశము నిరతము ఓర్పుయు దేవీ

పంచభూతముల వసించు పరాత్మా
కాంచనాద్రి నిలయమిత్ర ఘనాత్మా 
పాంచభౌతిక లయ విశ్వ జనాత్మా 
త్రెంచునన్ అనవర శక్తిని దేవీ 

 031. అర్పిత మదన (భ స న య...7)

బంధపు మనసే భజనల మార్పే
గంధపు హృదయం గమనపు ఓర్పే
మందుల బ్రతుకే మహిమగు నేర్పే 
చందన చరితం జపముగ దేవీ

 032. అర్భకమాల (భ త న త న మ స గ..13)

తాండవ కృష్ణా మనసగు తత్త్వమ్ము తపము విశ్వమ్మై జయ మేలే
గండకి శిల్పా నగవుల రూపమ్ము గళము భాష్యమ్ము నిధియేలే
మెండుగ మోహం వినయపు సౌమ్యమ్ము మలుపు బంధమ్ము మదియేలే 
డాండనినాదమ్ము కథలగు కావ్యమ్ము డలుపు సీఘ్రమ్ము విధి దేవీ

 033. అలసగతి (న స న భ య...10)

తరుణి సహకారమగు తాండవ జయమ్మే
కిరణ సహకారమగు కీలక గళమ్మే
వరుణ సహకారమగు విశ్వము తపమ్మే
మొరమొరహరీశ్వరని మేఘమగు దేవీ

 034.అలోలా (మ స మ భ గ గ...7)

కీర్తీకారకమే కర్తవ్యం నామది గానే
అర్తీ సంబరితం ఆశ్చర్యం యీవిధి గానే
స్ఫూర్తీ ప్రార్ధనలే సూత్రమ్మే నాస్థితి గానే
మూర్తీ న్యాయముయే మూలమ్మో నాగతి దేవీ

 035. అశోకలోకః (మ మ మ మ త ర మ....14)

ధర్మార్ధమ్మే సాంగత్యమ్మే సద్భావమ్మే ఆధ్యమ్ము తోడుగా స్నేహమ్మే
మర్మార్ధమ్మే మాధుర్యమ్మే మంగళ్యమ్మే సమ్మోహనం విధీ భాగ్యమ్మే
కర్మార్ధమ్మే కర్తవ్యమ్మే కళ్యాణమ్మే సౌకర్యమే మదీ కాలమ్మే
ధర్మాన్నీ సత్యన్నీ న్యాయాన్నీ విశ్వాన్నీ ఆదర్శ సంపదే శ్రీదేవీ

 036  అశోకా / గతవిశోకా (న స న గ గ - యతి 7 )
    
మణిమయముగా మహిమ జూపే
గుణము వెలుగే కులము మాయే     
రణము పిలుపే  రగడ వేటే 
పణము నిడగా బలము దేవీ 
 
037. అశోకానోకహం (మభనభనరతత గ గ .. 10,16)

సర్వార్ధంమే సమయమగు సాధన విజయ సంఘమే తెల్పేటి తత్వమ్ముయేగా 
కర్యార్దంమే విషయమగు కాలము నిజము గమ్యమై నేర్పేటి భావమ్ముఁయేగా 
విర్యార్దంమే మనుగడకు వీనుల వలపు విశ్వమై సౌఖ్యమ్ము సంతోషమే గా
పూర్వార్ధంమే బ్రతుకునకు పూజ్యము సహజ స్ఫూర్తియే సర్వమ్ము యేలేటి దేవీ 

శత్రూన్మత్తా చకితపు నిశాచరుడను విచారపాణంబందు నున్నఁటివాడన్
మిత్రోన్మత్తా సహచర సమేథలనిలుచు మేరువున్ శోకవిశోకాల లీలన్
ఛిత్రౌచిత్యమ్ము గ నిలుచు చింతల కలుపు జీవ చిత్రమ్మున్ వియోగిన్ విరాగిన్ 
నేత్రానందా తిరుమల వినీల నరహరి నిత్యసాకారాత్మ రక్షించు దేవీ  

038. అష్టమూర్తి (మ న త స ర భా జ య .. 9, 17)

దేహమ్మే మమత తార్కాణ దయసారమ్ముతెల్పే ధరణి మానస తృప్తీ     
మోహమ్మే సమయ సాహిత్య మధుసారమ్ము నిల్పే మహిమ మంగళదీప్తీ 
దాహమ్మే తరము దాంపత్య సుఖసారమ్ము ముప్పే వయసు మూలము ప్రేమే 
స్నేహమ్ము జయము నిత్యమ్ము జయసారమ్ము విద్యా వినయ మార్గము దేవీ 

039.అసంభంధా (మ త న స గ   ... 6 )

విజ్ఞానమ్మే భావి నయన మనసేలే    
అజ్ఞానమ్మే కాల తలపు వలపేలే 
ప్రజ్ఞా పాఠమ్మే పలుకున నిజమేలే 
యీజ్ఞానమ్మేలే ఇనకుల మది దేవీ 

040.అసంభాధ (మ త న స గగ    ... 12 )

సేవాసంతృప్తీ సహనమగుట సేవేలే 
ప్రావీణ్యంమేలే చదువుల మదిప్రేమేలే
 భావావేశంమే అనుకువవిధి బ్రేమేలే 
భావాసందర్భం విజయముసబబేదేవీ      

 041. అసితధారా.( న స స గ :యతి.7)

అడుగులు తడబడ బుద్ధిన్
పడిపడి పరపతి కోరేన్
విడువను నవవిది భక్తిన్
కడపటి స్థితి గను దేవీ

చెడుగుడు మరచిధి వైనమ్ 
ముడిపడు మనముగ దీనమ్ 
తడిపొడి భరితము భావమ్
నడవడి నటనలు దేవీ

042. అసితధారా : (న  న  స  గ ... 7 )

సమర ముసుగు సమరమ్మే 
విమల చెరిత విజయమ్మే 
అమర డగుట అధరమ్మే 
సమయ తలపు వరదేవీ  

043. అసుధారా (జర యయ .. 7 )

సహాయ తృప్తియే సశేషం సమాయే 
విహార వినమ్ర విధేయం సుఖాయే
ప్రహాస సుహాసామ్  ప్రధాన్యం ప్రమోదం   
అహమ్ము సుదేహమ్అనన్యం  సదేవీ
  
044 . అహి (భభ భభ  భభ భభ మ ... 13 )

జీవితమేసుఖమార్గపు బానిస జీతము లేనిది భేదము రానిది భంధమ్మే
జీవన సాధన శోధన లక్ష్యము జాడ్యము బొంగర మల్లెను తిర్గుట భాగ్యమ్మే
భావన ఎప్పుడు ఇప్పుడు చెప్పిన బాధ్యత చేయుట ధర్మము నిత్యము సత్యమ్మే 
చావుకు పొంతన లేదులె చక్కటి చెక్కర తీపిగ నుండుట సంపద శ్రీదేవీ


 082.కంఠ భూషణ (మ య య య.. 7)

మాయామర్మమోహం మనస్సే  సుఖమ్మై 
ప్రాయమ్మై ప్రహాసం ప్రెమేయం ప్రదర్శ
మ్మై య్యానంద దాహం మమేకం జయమ్మై 
ధ్యాయమ్మే ప్రదీప్తీ ధనంమౌను దేవీ

 083 కంటీరము ( న య న గ గ...7)

అలకలు మార్చే అనుకువేలే
వలపులు తీర్చే వలపు లేలే
కలిసిడి వైనమ్ కలలు యేలే
కళలను జూపే కథల దేవీ

 084. కందర్ప (త ర న ర య....9)

కొవ్వొత్తి కర్గియే వెలుగు కోపమేమి కాదే
నవ్వించి ఏడ్పుయే కలుగు నాట్యమేమి కాదే
కవ్వింపు కార్యమే కవిత కావ్యమేమి కాదే
జువ్వాలె వేగమే కదులె జాడ్యమేలె దేవీ

 085. కందవినోద: (భ మ న గ గ....7 )

మద్దెల దర్వేలే మగువ చేరీ
ముద్దుల వర్షంలో మునిగి పోయీ
పద్దులు చూపాకే పలుకు మారీ
పొద్దులు తెల్వకే సుఖము దేవీ

 086. కందుక (య య య య గ...8)

యిదేమో ఎలాగో చెయించే ని కోసమ్మే
మదీయే విధీగా చెయూతే స వేగమ్మే
పదాలే వరాలై యపాధీ సమోదమ్మే
కథల్లే సయోధ్యా సకాలే నువే దేవీ

 087. కడారము (య న య గగ...8)

మనోగీతమది సమానమ్మేలే
వినోదమ్మని విధి వేగమ్మే లే
వినీలా దరువు సవిస్వమ్మేలే
మనస్సే మరుపు సమస్సేదేవీ

088.కనకగౌరి.( న న త స గ..9)

పగటి కలలె సాగే పదములే లే
మగని తలపె తీర్చే మగువలే లే
సగము సగము కల్సే సమరమే లే
జగతి వెలుగు తీర్పే జయము దేవీ

089.కమలదళము (న న న జ స గ......10)

వొకటి కొకటి వొరుస వొనర్చు వొకటే లే
నొకటి నొసటి నొరువ నొనర్వ మునుగే లే
చకిట థకిట చొరువ చమత్కరము యేలే
సకల సహన తలపు సమమ్ము కలదేవీ

 090. కమలబంధ :(మ స భ మ స గ... యతి 8)

ఈశావాస్య!* జయమ్మే యిళ వే ల్పేలే మనసాయే 
ద్ధీశాలీ గ్రణువే సేవల  ధర్మంమ్మే సమమాయే 
యీశానీ నుత సత్ రూపిణి ఈశ్వ ర్యీ కళలాయే 
నీ శక్తిన్ గను నే నీ కృప నిత్యంబై మది దేవీ

091 కామలవిలసితము: (న న న న గ గ ..9 )
   
శుభకర మధుకర సుఖము విజయమ్మే  
అభినయ కళలగు అనుకర మకుటమ్మే   
సభల కధలు సరస విధిసమమ్మే            
ఉభయ పలకులు సహృదయము దేవీ               
 
 092. కమలాకర. (స న జ జ య...11)

సంకటహరణ జయాలు ససంఖ్య సమమ్మే 
శంకలుమానియు నిజాలు సుశాంతి జగమ్మే 
వంకలులేనిది మనోమయ వాక్కు సుఖమ్మే 
శంకర సాధన మనోహర శాంతి గను దేవీ

 093. కుమారలలిత (స న గగ యతి లేదు )

మనసా మనుగడేలే
తణువే తపన ఏలే
కణమే కదులు వేలే
క్షణమే కనులు దేవీ

నగువే పెరగ నిచ్చే
మగువై మనసు విచ్చే
తెగువై వలపు యిచ్చే
సెగలై కళలు దేవీ

o94. కరమాల:(స భ త య ...9 )   

విధిమాయా కధ సాధ్యా వివరమ్మే        
మదితీర్పే కళ విద్యా మమతమ్మే
అధరమ్మే విధిసాక్ష్యం సహితమ్మే
మధురమ్మే విధి వైనం మహిదేవీ 

095 .కరరికా (నర గ గ )         

విజయ వాంఛలే నీవీ
సృజన గీతమే తావీ
భజన లక్ష్యమే మావీ
నిజము తెల్పుటే దేవీ 
 
096. కారాళి..( త త గ గ యతి లేదు )

రావమ్మ మాయింటి కేలే
కావమ్మ తోడ్పాటు కేలే
భావాలు తెల్పేందు కేలే
నావల్లె యుంచాలి దేవీ

 097.కార్మిష్ట పురుష ( భ స మ యతి లేదు )

మానసమును తంత్రంమేలే
కానుకగను యంత్రంమేలే
మేను తలపు మంత్రంమేలే 
చేను గనుము నిత్యాదేవీ

 098. కులదోషపదం (స స స స స గ. యతి 10)

మనసా వినుమా కనుమా మమతా విధిగానే
తణువే కదిలే కణమై తపనై కధగానే
పనులే చెదిరే ముదిరే పడకై గతిగానే
చినుకే పడగా పొలమే చిగురై మది దేవీ

 099. కలవల్లి (జ త య య.. యతి..6 )

సరాగ మారోగ్య సహాయం వి జయమ్మే
మురారి మోక్షమ్ము  మొహమ్మే సమరమ్మే
స్థిరమ్ము సత్యమ్ము శివోహం సమయమ్మే 
విరోధి ఆరాట నికేతన్ భయదేవీ

101.కళాపాంతరిత (య స  య గ..7)

సమస్యా పరమై సమమ్మేలే
జమబంది వరం జపంమేలే
మమేకం వరమై మనస్సే లే
సమానం జనమే సహదేవీ 

102. కలితకమలమాల (న న మ గ. యతి 9)

విజయము గను బ్రహ్మా విధ్యా
సృజన మయము విద్యా సంధ్యా
భజన జరుప విద్యా భోదా
నిజము తెలుప విద్యా దేవీ

103 కల్పకాంతా (ర త త త గ గ...9)

మాయ మోహమ్మే జయింపన్ మ నో నేత్ర రూపా
నీ యశో ధర్మమ్మే సహాయమ్ము దేహమ్ము దీపా
నీ యశస్సే మాకు ప్రాణమ్ యి దాహమ్ము సృష్టీ 
మాయ వీడన్ నీ మహత్యం మహా శక్తి దేవీ

104. కల్పాహరి. (న న న న మ గ.. యతి.11)

తకిట తకతకిట తకతకి తన్మాయే లే  
మకుట నిగమ వినుత నమక మర్మమ్మేలే 
ఒకరికొకరు జయమగు ఒక ధర్మమ్మే లే
సకల గ్రహగతుల లయసమరమ్మే దేవీ

 105.కల్హారము (నయ నయ నయ నయ యతి 7,13,19)

నరుడుగ కోరే నెలతగ తిండీ నటనగ రూపా నరకము నేర్పే
పరులను కోరే పదవిని కోరే పదనిస పాపీ పడకకు కూర్పే
గురువును చేరే గురకను పెట్టే గుడిబడి నేనే గుడిసెన మార్పే
దరువుల వల్లే ధిమిధిమి వాక్కే దమనక నీతీ దయగల దేవీ

 106. కళాధామ భ భ జ మ గ.. యతి 8

కాలము నీదియు సకామ్య ధర్మమ్మేలే
గాళము వేయుచు సగమ్య సత్యమ్మేలే
మేళము శబ్దము మమేక రోగంమేలే
తాళము తప్పదు సితార విద్యా దేవీ

 107. కళావతి ( జ భ త జ గ గ..7)

జనమ్ము భాద్యత జాతస్య జయమ్ముగానే
మనమ్ము సాధ్యము మానమ్ము భయమ్ము గానే
కణాల ధైర్యము కాలమ్ము నిజమ్ముగానే
అనాది నుండియు అస్తిత్వ సుఖమ్ము దేవీ

108 . కలిక.. (ర మ స గ..7)

రమ్యతే మాధుర్యం రణమేలే
సౌమ్యతే సద్భావం సమతే లే
గమ్యమే విశ్వాసం గతియేలే
కామ్యమే కారుణ్యం కళ దేవీ

109 .జలధరమాలా (భమ సమ ..7 )

తామస తారాటన్ తపమై దాహంమే
కామిత పోరాటం కనులై దేహంమే
సామజ భూరాటల్ సమమై దేశంమే 
సాముగ విద్యా విస్వముగా శ్రీదేవీ               

110. కాంసీకము (మ న య)

సామాన్యం విధిసహ విధ్యా  
ప్రామాణ్యం కలమది సంధ్యా 
ప్రేమత్వం సహవిధి ప్రీతీ  
మామూల్యం మదినిధి దేవీ  

111.కామరూపం (మ ర భ న త గ గ ..8 )             

ప్రోత్సాహం వల్లనే చేబదులు కథ సాక్ష్యంమ్ము గానే      
నిత్యానందమ్ముగా కానిపలుకులు కామ్యమ్ము గానే 
పైత్యంమే సాధనే పాదములకళ ధర్మమ్ముగానే 
వ్యత్యాసం వల్లనే కారణములువిధి మర్మము దేవీ        
   
112. కామా (తనయ )

దానమ్ము సహనము జూపే
గానమ్ము పదములు మాటే 
వైనమ్ము విధియగు ఆటే
ప్రాణమ్ము తలపులు దేవీ

112. కామా (త న య )

భావమ్ము మనవి గ దేవీ
సేవేను చెసద ను దేవీ
చావైన నితరము దేవీ
కావుము మముగతి దేవీ

113. కామనంద (మమ మమ మమ మమ గ...13,19)

భావాతీతమ్మే, మోహావేశమ్మై, శ్రీసద్భావమ్మే, స్వేచ్చా ప్రాభల్యమ్మై, విశ్వాసమ్మే
దేవీ మద్భాగ్యమ్మే, లబ్దమ్మై, శ్రీ విద్యా దేవమ్మై దీప్తమ్మై, దైవమ్మై, దీక్షత్వమ్మై 
కావమ్మా, నీవమ్మా, మాలోకం, చూడమ్మా, కామాక్ష్యీ, ధర్మమ్మే, కామ్యమ్మై, సర్వార్ధంమ్మై
సేవా లక్ష్యమ్మే, సత్యంమ్మై, శ్రీ మాకర్మే, సేధ్యమ్మై, మౌనంమ్మే, సేవాచేసే ఓదేవీ

114. కాల ధ్వానం (మ మ న య గ గ...7)

స్నేహమ్మే జీవంమ్మై సహనము తోడై నీడై
మోహమ్మే మోక్ష్యమ్మై మనసుకు మాటే  తోడై
దాహమ్మే ధర్మం మై ధరణికి సేవే తోడై
దేహమ్మే సర్వార్ధం దయ విషయంలో దేవీ


115. కాసార క్రాంతా (మత జయ.. 8 )
 
రక్షింపన్ జీవం మనసన్నది ప్రేమే   
దీక్షా దీప్తీయే వయసన్నది ప్రేమే    
ప్రక్షాళిం బేధమ్ము సమోన్నత ప్రేమే     
రక్షాబంధమ్మే సహనమ్ముగ దేవీ  

116 .కింశుకాస్థరణం (ర స మ య ... 7  )  

కాలమే మనదీ కామ్యంమేను నేర్పే 
గోలయే ననకే గోప్యమ్మేను ఓర్పే 
జ్వాలయే వెలుగై జప్యంమేను కూర్పే 
హేలనే ననకే హీనత్వమ్ము దేవీ       

117. కిరలేఖా (న ర న ర గ ...7 )

ఒకటికోరితే ఒకటి అవ్వుటేలే 
సకల మేనులే సమర మవ్వుటేలే
ప్రకటి తేనులే ప్రతిభ చూపుటేలే 
రకము లెన్నియూ రభస గాను దేవీ 
  
 118. కీర్తి మేఘవితాన ( స న స గ ...6  )

నిగమాంతమగు నియమమ్మే    
వగ ముక్కలము విణయమ్మే  
త్రిగుణా చరిత తరుణంమే    
భగణా దయ నిజము దేవీ 

119. కుమ్భోగ్ని (మ భ జ య ... 6 )     

మాయామోహమ్ముయు జయింప మనస్సే  
మాయా!* నీ పాదము నుచేరితి మార్చున్   
నీ యాజ్ఞన్ పొందితను సహించి సర్వంబున్ 
మాయన్ బాపమ్ము నినునె పూజలు దేవీ  

120 . కుటిల ( స భా న య గ గ ... 5 )

వివరమ్మే వివరణలగు చేయూతేలే
నవవిధ్యా నవమనసగు నేనమ్మేలే 
భవభాగ్యా భజనగళము బంధంమేలే     
యువలక్ష్యం ఉదయముగనె సర్వం దేవీ 

121 . కుటిలం (జ భ న య గ ... 7 )   

సకాల వర్షము సతత సుఖాలే 
వికాస మార్గము వినయ విధేలే 
ప్రకాశ భావము ప్రెతిభ పనేలే
అకాల మృత్యువు అణుకువ దేవీ       
  
122 . కుటిల గతి: (న జ త మ గ ... 7 (8 )  

సహనమునున్న సామర్ధ్య మంత్రంమేలే
అహమునయున్న ఆరాధ్య తంత్రమేలే 
దహనము దప్పఁదే జీవి యంత్రమేలే 
మొహమున రంగు కాకండి ప్రేమే దేవీ  
   
123 .కుపురుషజనితా  : (న న ర గ గ ..7 ) 

అడుగుల వడి ఆటలే రొప్పున్ 
తడబడునడత తత్వమే నొప్పున్
విడువక కథలు విశ్వమే గీతిన్
కడపటి నడక నాట్యమే దేవీ   
     
 124 .కుబేరకటిక :(స స జ స గ ...7 )

పవనమ్ములసావధాన ముగుశ్వాసన్     
జవసత్వములే జనాంతర విరక్తి న్ 
భవసాగరమే భయమ్ము మథనంమే
నవనాడుల మంత్రమేను విధి దేవీ     

125 .కుమారలీల: (మ న న ర య ... 11 )

అర్ధించే మనసు నరుడుగా సహాయమేలే 
వృద్ధిన్చెందు దయ కరుణయేదృతం కలేలే
సిద్ధిన్ పొందు కళ వినయమే చిరాగ్ని లేలే 
బుద్ధిన్ పొందు నరుడగుటయేసపూజ దేవీ   
      
126 .కుమారి :(న జ భ జ గ గ ... 9 )

సమయ మనోమయమ్ము సహజమ్ము మేలే       
అమర సహా జపమ్ము అనుభూతియేలే 
సమర జయమ్ము భాగ్య సహనమ్ముయేలే
మమత మతానురాగ మహిమేను దేవీ    

127 .కుముదప్రభా (ర య న య  ... 7 )

వేంకటేశ్వరాశోభిత విధి తేజా  
సంకటాలనే బాసట మది పూజా 
మంకు పట్టుయే వేమన నిధి తేజా   
జంకకుండ ధ్యానమ్ జపము దేవీ  

128 .కుముదనిభా (న య ర య ... 7 )

అవని తలమ్మే హాయిపొందికేలే    
రవికిరణంమే రమ్య లక్ష్య మేలే  
వివరములేలే విద్య భావమేలే  
నవవిధమేలే  నవ్య భక్తి దేవీ 

129 .కుముదమాలా (న త స భ య న త స గ .. 6 ,11 ,16 ,21 )

సమయ సత్యా సమరభేదం సమర లక్ష్యం సహన భావం సకల మేలే 
కమల నాధా కనుల జూపే కరుణ వైనం కలయు ధర్మం కధలు యేలే     
మమత భాగ్యం మనసు మౌనం మరులు దాహం మగని సత్యం మగువ యేలే       
విమల యానాం వలపు మార్గం వయసు మోహం వరుని శాపం వరుస దేవీ     


130 .కుముది నీవికాశ: (జ త స య .... 7 ) 

విచార మోహా సవివరం వరమ్మే 
సచేత పొత్తున్ వసముయే జయమ్మే 
రచించు కావ్యమ్ము రసమై బాలమ్మే
వచించు వాక్యాలు వరసౌను దేవీ     

 131.మహా మాయా.. =(య  ర  గ  గ )

మనస్సే రంగరించేలే
క్షణమ్మే సంత సమ్మేలే
మనమ్మే ఏక మయ్యేలే
కణమ్మే కల్యటే దేవీ

 132. సదాగతి.( జ భ స జ గ గ యతి.10)

సకాల భత్యము వలెనే సకామ మేలే
అకాల యాటలు వలెనే సమంత్ర మేలే
వికాస బుద్ధియు కదిలే వివాద మేలే
ప్రకాశ మిచ్చియు మెదిలే ప్రభాస దేవీ

133. కుసుమ విచిత్ర. (న న య య..7)

తరుణము మమత సమ్మోహ మౌటే
చెరిత గుణము చె సంతోష మౌటే
భరిత భరణ పరమ్మే మౌ టే
నిరుపమ సుఖ నినాదమ్ము దేవీ

 134. కుసుమ విచిత్రము. (నయ నయ..7)

నడకయు సాగే నరములు పొంగే
వడకుట సాగే వరములు పొందే
చెడుగుడు ఆటే చెరితము తెల్పే
తడిపొడి మాటే తపమగు దేవీ

 135. చిత్రలేఖా (మ త  న య య య..12)

సౌభాగ్యమ్మేలే స మసుఖ సమర్ధం సుసౌఖ్యమ్ము ప్రేమే
ప్రాబల్యమ్మేలే సమసుఖ ప్రమాణం ప్రభావమ్ము ప్రేమే
గంభీరంమ్మేలే సమసుఖ ప్రభావం గళమ్మేను ప్రేమే 
స్వాభాగ్యమ్మేలే మనసు గుణ శాంతీ సమ మ్మేను దేవీ

 136. కూరాశనం (త న త న స గ గ....9)

సౌందర్యచిలుకు ప్రశంసా ప్రధమ గుణమే ప్రేమా
మాధుర్యమలుపు సమమ్మే సుఖమనుటయే ప్రేమా
ప్రాధాన్యమగుట సశోభా ప్రముఖమనుటే ప్రేమా
విద్యార్థి యగుట సతావీ వరమగుటాయే దేవీ

137. కూలచారణి (ర జ మ గ గ...6)

వేణుగాణశక్తి విధ్యారత్నమ్మే
స్థానువే జయోక్తి సాధ్యాముత్యమ్మే 
ప్రాణమే స్థిరోక్తి ప్రాముఖ్యమ్మేలే
ధ్యానమే సహాయ దారుణ్యం దేవీ

 138. కృతమాలం. (న జ య భ గ గ...9 )

సమయ యశస్సుయె సస్వా  సామ్యము యేలే
గమన మనస్సుయె సఖ్యా బంధముయేలే
సమయ ఉషస్సు యె విశ్వాసంమ్ముయుయేలే
సమరముయేవిధియాసో భాగ్యము యెదేవీ

 139. కృష్ణగతికా (భ జ గ గ...)

కాలమునయోగమేలే
తాళనముధన్యతేలే
గాలమునెశఖ్యతేలే
మాలలువిశాలి దేవీ

 140.కేతన (భ య స స య.....7)

వేదన కతంబే విజయమ్ము వినమ్ర మేలే
కాదను మనస్సే గలశోక వనమ్ము యేలే
రాదను మహాత్తే ప్రణమే జయమమ్ము యేలే
మేదిని సహాయం మమతే వినయమ్ము దేవీ
  
141 .కేళీరవం (స య స య ...7 ) 

చిరుహాసమేలే చిరునామ నీదే
మరుమల్లెమాయే మనసౌను నీపై 
తరుణం సహాయం దరియేను నీపై
కరుణాలమాయే కమనీయ దేవీ
   
142 .కేసర (మ భ న య ర ర గ ...13 ) 

శత్రూన్మత్తా చికితపు నిలయంమ్మే శాంతియై సంతసంమ్మే
మిత్రోన్మత్తా సహచర వినయమ్మే మేరువున్ నిత్యమేలే 
ఛిత్రౌచిత్యం మ్ము జయము సమరమే చిత్తమౌ సత్యమేలే 
నేత్రానందా సమయము సహనమ్మే నేర్పుగా రక్షా దేవీ   
               
143 .కోతుంభ ... (మ త స ర గ ... 6 )  

స్వీతృత్వం స్నేహమ్ము సిరితా లక్ష్యమేలే  
మాతృత్వం మాయేలె మనసా సౌఖ్యమేలే 
భాతృత్వం సామర్ధ్య బలమే భాగ్యమేలే 
స్వాతంత్య్రం సాహాయ సమమే సాక్షి దేవీ 

144 .కోమలము (భ భ మ గ .. 7 ) 

సాధన నిత్యము సామ్రాజ్యమ్మే   
శోధన సత్యము స్వాతంత్రమ్మే 
వేదపు విద్యయు విస్వాసమ్మే   
వాదన మార్గము వాజ్యం దేవీ     

145 . కోల. 1 (జ స స య ...7 )

అలౌకిక జనా సమయమ్ము నందే     
అలౌక్య పిలుపే సమయమ్ము పొందే   
ప్రలాప ముగనే పయనమ్ము చెందే
 విలోల మలుపే విజయమ్ము దేవీ  

146. కౌశితకుశలా (భ స స గ గ ...7 ) 

భావమునను సర్వసుఖా విధ్యే 
సేవలు ఘటియించుటయే విధ్యే 
భావుకములు గల్గుటయే విధ్యే 
భావన నిడునమ్మ విధీ దేవీ 

147. కౌచమారః (స త గ గ యతి లేదు )         

పలుకే బంగార మేలే 
చిలికే సింగార మేలే 
వళికే వయ్యార మేలే 
పలికే ప్రాముఖ్య దేవీ 

148. క్రీడాచక్రం (య య య య య య య య ...13 ) 

అనేకమ్మునేకమ్ము మౌనమ్ము ధర్మం యలన్ నమ్మి సేవా సహాయం ప్రభావం 
వినేవారు భోదించ విద్యా జయమ్మే విధిన్ నమ్మి లక్ష్యము తెల్పే ప్రమాణం  
కనేవారు ఆనంద మొందా నిజమ్మే కనెన్ నమ్మి దేహమ్ము మార్పే ప్రయాణం       
మనోనేత్ర తత్వమ్ము నిత్యమ్ము నుండే మనస్ నమ్మి దాహమ్ము తీర్పేను దేవీ           

149. క్రీడిత కటకా ( భ స స మ మ ... 9 )  

దేశము విధిగా మనదే బారంబుల్ క్లేశంబుల్   
పాశము విధిగా సమప్రారబ్ధ0బుల్ కాలంబుల్
వాసన విధిగా సహ వాసంబుల్ విద్యాబుద్ధుల్      
ఆశయ మదిగా మమకారంబుల్ శ్రీదేవీ  

150 .హంసపదం ( భ మ స భ న న న య 11 , 19 )

వెన్నెల రాత్రుల్లో సుఖమేభావతలపు కలలు వలుపుల జగంబున్        
కన్నెల సౌఖ్యమ్మే సహనమ్మే కళలగు మలపులు కధలు సుఖంబున్ 
మన్నిక మార్గంమే మనసమ్మే మగని కొరకు మగువపులు యటంచున్ 
యున్నటి దేహాంమే విజయమ్మే యుగము చదవు తనయు విలువ దేవీ    

151 .క్ష్మా  (న న మ ర గ ... 8  )

పలుకుల మది ప్రాబల్యంమే సుఖంమే        
వలపుల విధి ప్రావీణ్యంమే సమమ్మే 
మలుపులు గతి ప్రామాణ్యమ్మే వరమ్మే
తలుపుల గది ప్రోత్త్సాహమ్మే ను దేవీ          

152.క్ష్మా హారము (మ న య త న మ .. 9 , 13 )

స్నేహంమై గురువులు ససేవా నిత్యమ్ముసమ సందర్భం
దేహంమై పలికెడిది దైవమ్మేలే దయయు భోధత్వం
దాహాంమే చదువుల దానంమ్మేలే ధనము ప్రారబ్ధం
ప్రాహాసమ్ము యనక ప్రాధాన్యంమేలే మనసు శ్రీదేవీ 

153 .ఖేలాధ్యం (మ స మ యతి  లేదు ) 

యీశక్తీ వినయం యేదో చే 
సేసీ మానవ మార్గ మ్మే ర్చే      
సీ శాంతీ సహనం లేకే దై
వం సేవే నిజమై శ్రీదేవీ 

154 .గంగా (మ త య య ...6 )

 ప్రారమ్భంమే లే ప్రతి శాంతీ విధమ్మే
ప్రారబ్ధం మ్మే లే ప్రతి భావం జయమ్మే 
ప్రేరత్వంమ్మేలే ప్రతి  మాయా వరమ్మే
భారమ్మే బంధం ప్రతి సాధ్యము దేవీ 

155 .గణదేహాకమలా (స మ స గ  ...7   )      
    
పరమాత్మా ధ్యానం పలుకే లే 
చిరుహాసం మోహం చిలుకేలే 
జరినామా దాహం  జరిపేలే లా 
కనుణాలా కార్యం కనులే దేవీ 

156 .మణిమాల (భ య భయ ...7 ) 

మాయలు యనేవీ మానసము బట్టే 
కాయము నుచూపే కామ్యమును జేసే    
గాయము ను చేసే గమ్యమును జూపే
సాయముని చేసే సామ్య మగు దేవీ 

157. గతవిశోక (న స న య ...7 ) 

కరుణ కమనీకతవిధిగానే 
తరుణ సమసత్యము మదిగానే
అరుణ కిరణం అలకలు తీర్చే               
శరణ మనుటే సమయము దేవీ     

 158. గాయక (భ జ జ య భ భ భ గ గ...9,13,20)

భాగ్యమగు బంధము నొంద భయాలే బానిస భావము బాల్యము నుండే
యోగ్యమగు నిత్యము పొంద నియోగం యోగము యోగ్యత యానతి నుండే
భోగ్యమగు జీవన మందు సహాయం   భూరిత భూతల భూమిన పొందే
మృగ్యమగు పాదమునందు సమానం మానస మాయల మాటలు దేవీ

159. గిరిబాల (సభ సత సగ..8)

వినవయ్యా కథలు వినా వైరాగ్య మనసాయే
కనలేవా వ్యధల కళా కారుణ్య మనె దేదే
మనలేకే సొదలు మదీ దారుధ్య మగుటేలే
క్షణికమ్మే బ్రతకున మాయా సర్వమగు దేవీ

160. భైరవ (న య ర ర ర య గ ... 19/11 )

ఒకరికి చెప్పే మాటలే నిత్య ఓర్పే సహాయ విదాతే   
సకలము ప్రేమే శోధనే విశ్వ సాధ్యంమ్ముగాను సుఖంమే
నక శిఖ దృష్టే  శీఘ్రమే విణ్ణపమ్మేమదీ విశాలమ్మే 
ప్రకటిత భావమ్మే సమానప్రశాంతీ జయమ్ముయే దేవీ       
                         
 161. గోపనది.. (న మ గ గ యతి లేదు )

సమయ సంతృప్తే చెందే
భ్రమలు తోలాగే వేళే
సమత నిత్యమ్మే శోభా
మమత బంధాలే దేవీ

162. గోవిందానంద (మమ మమ మమ మమ గగ..13,19) 

జోలాలీ చిన్నారీ బుజ్జాయీ చూపేలే జోరీగా శబ్దామ్మే జోహాయి పొందేలే యూగా
కాలమ్మే నీదేరా మోహమ్మే చూపేరా కావ్యమ్మే వ్రాసేరా కర్మమ్మే మార్చేరా యూగా
శ్రీలీలే నీమాయే సేవేలే నిత్యమ్మే శ్రీ మాతా నీప్రేమే శ్రీధర్మమ్ లక్ష్యామ్మే యూగా
మాలాధారుండేలే మయామర్మమ్మేలే మోహావేశమ్మేలే మోక్షమ్మే పంచేలే దేవీ     
              
163 .గోవృష (మ త య న గ గ ...5 ) 

యేకాకిన్ సాయమ్మును కోరే సమయమందే
లోకమ్మున్ బోలే విధి ఆటే  సమరమందే       
శోకమ్మున్ సాశ్వతమ్ సమానం సహనమందే 
సంకోచమ్మే స్వేచ్ఛ సహాయం విధిగ దేవీ       

164.గౌరీ ,2  ( న న న స గ ... 8 )

కనుల కథలు సకలమున కోరే
వినుట యనునది విధముననెంచే      
చనువు సరిగమ సమరమ నెంచే  
అణువణువు ఒకట విధిగ దేవీ 
     
165 .గౌరీ .3  ( న న స ర గ ... 7 )

పలుకు చిలుకు పదవీ రంగమేలే   
వలపు మలుపు వరధై పొంగుటేలే 
మలుపు కళలు మనసై ఆటమాటే 
తలపు పరుగు తలుపే  మాట దేవీ    

166 .చంచరీకావలీ (మ మ ర ర గ ... 7 )

లీలామార్గమ్మే ల్లీలన్ నిజమ్మే సమమ్మే           
హేలన్ జేసేహృద్యం హేయమౌను యేలా  
బాలించున్ వర్ధిల్లే బంధమే భాగ్యమేలే     
శ్రీలక్ష్మీ జ్ఞానమ్మే శ్రీ నిధీ విద్య దేవీ     

167 .చండీ (త న స స గ  ... 8 )      

కాలమ్ము సహజపు కళే విధిగానే   
స్వాలంబనము మన సహాయముగానే       
జ్వాలా మెరుపు ల జమా కథ గానే 
పాలింప కళలు యుపయోగముదేవీ 

168 . శయ లక్ష్మి (న న స స గ ...6 )

సమయ నట సమమే సుఖమేలే
విమల సహ విభమే భజనేలే
సుముఖ జయ సుధతే వలపేలే
రమ పిలుపు రకమే విధి దేవీ 

169 . చంద్రకాంత .త్రీ (ర ర మ స య ...8 )  

నాదినీ! విశ్వ సాధ్యానా ప్రేమ మనో హరమ్మే  
నాదు యోంకార విద్యా నాదమ్ముయు నీ కృపేలే       
ఖేదమే వాసి నీకే నేకే లున నీదయేలే 
సేద తీర్చే విధీ ప్రేమా సేవ సమమ్ము దేవీ  

170 . చంద్ర కాంత .1 (ర ర త య య .. 7 )  

భావబంధం సుధా భక్తీ సమత్వం సవిధ్యే    
సావధానం విధీ సాధ్యా సహాయం స్వసేవే    
వావివైనం రమా వాధ్యం బలీయం స్వదీప్తే 
కావుమా యీసవాక్కేమాద్యం విలీనమ్ము దేవీ  
 
171 .సోమలేఖా ( ర ర మ  య య .. 7  ) 

శ్రీరమా విష్ణువే రమ్యంమే సహృద్యా లవిద్యా
ధార ధర్మమ్ముయే ధ్యాసమ్మే సహాయమ్ముగానే
ధీర నేస్తమ్ము మాధుర్యంమే సమత్వం సమమ్మే 
భూరివిశ్వాసమే భుక్తీ శక్తి సమర్ధమ్ము దేవీ 
    
172 . పరిమళ లలితం (న  న  త గ గ ..7 )     

విధినియమము వేదాంతమేలే 
కధల గమన కాలమ్ము యేలే  
ప్రధమ కళలు ప్రాధాన్యమేలే     
పదవి తెలివి పాఠ్యమ్ము దేవీ            
    
173 .చంద్ర కళ (స స జ భ స య .... 11 ) 

సహజమ్ముసమాజ లక్ష్య వాసన విధిగా సవిద్యా 
సహనమ్ము నిదాన మేను సాహస నిజమైన విద్యా 
అహమే మెరుపై జయంమె ధేయము సమరమ్మువిద్యా             
బహు కారణమై విధమ్ము ప్రాభవ వినయమ్ము దేవీ 

174 . నిల శార్దూలం (న న మ మ య య ...13 ) 

తనను మదిన భక్తిన్ దా ల్చేవారే ధనమ్మేనుకోరేన్  
మనవి వలననే సేవాభావమ్మే మనస్సేమి నేర్పున్ 
కనుల చలనమే ధర్మార్ధమ్మేగా కలలన్ని తీర్చున్  
మనుచు మనగ నీయున్ సద్భావమున్ మనోనేత్రదేవీ 

175. చెంద్ర రేఖ (మ ర మ య య..8)

కల్లోలం ప్రేమగా సౌక్యమ్మై సహాయం విధానం 
ముల్లోకాలే ఒకే ప్రాముఖ్యం సమానం సమాజం 
సల్లాపం బంధమై ప్రాసస్యం ససేవా  విమానం 
జల్లేలే సంతసమ్మే జాడ్యం సుకర్మా వినోదం

నిత్యానందా సహాయం యీ విధమ్మే జయంమౌ 
సత్యానందా సరాగం సామ రస్యం సమమ్మౌ
కృత్యానందా విధానం కామ్యమౌనే నిజంమౌ 
భృత్యుండన్ సమ్మతీస్వాభావ్యవైనమ్ము దేవీ 

176. చెంద్రరేఖాం (న స ర ర గ...7)

కనుల పిలుపే కావ్య చంద్రమ్ముగానే 
మనసుతలచే మంచిపొత్తెమ్ముగానే 
చినుకు చినుకై చిత్తమే సంద్రమేగా
అణువు అణువు అక్షరం పొంద దేవీ
 

177 . చంద్రలేఖా ( ర ర త త మ .. 9 )  

శ్రీనివాసాహరీ విశ్వాస శీఘ్రమ్ము ధర్మంమై 
భూనివాసాసదా మోదమ్ము భూదీక్ష సత్యంమై 
దీనరక్షా విశాలంహృద్య భవమ్ము నిత్యంమై  
మౌనమున్ వీడకుండామోము లక్ష్యంముయే దేవీ                    

178  చంద్రశ్రీ  ( య మ న స ర గ ... 12 )  సదా 

ప్రకోపమ్ముల్ త్రెంచెన్ ప్రధమ సమపాఠమ్ముపొందే 
వికారమ్ముల్ ముంచన్ సహజ సమగీతమ్ము నందే
ప్రకాశంమ్ముల్ ముందున్ విజయ సమపాఠమ్ము నందే             
వికాసమ్ముల్ నందున్ నిజము జప చిత్తమ్ము దేవీ    

179 . చంద్రా పీడం ( మమ మమ మగ ... 10 )     

భోగమ్మే లాస్యమ్మే సౌఖ్యమ్మే భొజ్యంమే మోదమ్మే గా     
రోగమ్మే బంధిచే వైనమ్మే రుఢ్యమ్మే వాతమ్మే వాక్యంమేగా      
యోగంమే భావ మ్మై సద్విద్యోగమ్ముల్ సౌందర్యంమేగా
రాగంమే సంచిత్వా లక్ష్యంమున్ రమ్యత్వం సౌభాగ్యంమే దేవీ          

180 . చారుచంద్రికా ( న న త ర గ ... 8 )
 
జనములతల పూజ్యమ్ము రంగమేలే 
వనవనముల ప్రావీణ్య నేస్తమే లే   
తనుమ నధన తత్వమ్ముదివ్యమేలే 
వనల నడుమ సేవా సహాయ దేవీ      

181 . రూపవతీ (భ మ స గ  ... 7  ) 
శిక్షణ మార్గంమే సిరులే గా  
రక్షణ లక్ష్యంమే రణమేగా 
విక్షణ భావమ్మే విలువేగా 
దక్షత సేవలే  దయ దేవీ 
 
182 . చతురానన ( న న స స సమ గ గ ...11 )   

పలుకు చిలుకు తలపే ఉపమానమ్మే దాహంమే  
తెలుపు నటన జయమే గతి యోగంమే దేహంమే  
వలపు మలుపు కులుకే అవకాశంమే మోహంమే    
కలువ కనులు కధలే సకలంమ్మే ప్రేమా దేవీ 
   
183. చతురీహా (జ భ గ గ.. యతి లేదు )

విధాన నిర్ణయ మేలే
విధాత నాటక మేలే
ప్రధాన తీర్పుగ మేలే
నిదాన మేమది దేవీ

184.చెరుగతి:(నన సమ నజ రజ గగ..10,19)

ధరణి అనుకరణయే ధర్మమ్మై కళలు నిరూప ధైర్యసంపదే విధీలే
భరణియగుట కధగా భాగ్యమ్మే సకల ముభాధ బంధమేవిదీ  నిజమ్మే
కరుణ విధము చరితే గాలమ్మే సహనపునీడ కాలమౌనుధైర్యమేలే 
అరుణ కిరణములుగా ఆదర్శం వినయ జయమ్ము ఆశ్రయమ్ముగాను దేవీ

185. ఛార్వటకం (మ భ భ మ మ..7)

మార్పే కోరే మది మాయల మంత్రమ్మే తంత్రమ్మే
నేర్పే మార్చే గతి నీడలు నిర్మాణం తథ్యమ్మే
కూర్పే విశ్వమ్మగు నూతన స్ఫూర్తీలే నిత్యమ్మే
తీర్పే తధ్యమ్మగు తీరున బంధుత్వమ్ము దేవీ

186. చిత్ర ప్రదా ( భ భ గ గ.. యతి లేదు )

చెంచల తోడుత సాగే
లాంచను కొండను ఎక్కే
కాంచన కోరియు సాగే
వంచన చేయని దేవీ

187. చిత్రమాల (మ ర భ న త త గ గ...14)

అందరం ఒక్కటై సఖ్యత కలిగి యుండాలి దేశమ్ము నందే
సుందరం సందడే ముఖ్య మగుటయు విశ్వాస సం తోషమయ్యే
బంధుత్వం మర్వకే భారము తెలప సభ్యత్వ సంతృప్తి గానే
మాధుర్యం వల్లనే మానస మెరుపు సమ్మోహ భావమ్ము దేవీ             
    
190. చిత్రా (మమ మ యయ....9)
మమ్మానందమ్మే మాయమ్మా మానసమ్మే మహా రా
ణీవమ్మా ఆరాధ్యత్వమ్మే నీ సకామ్యమ్ము విధ్యా
సంతోషమ్మే నిత్యమ్మేలే సా మరస్యా ప్రభావ
మ్మే ధర్మర్ధమ్మై సర్వమ్మై మోక్షమే నిచ్చు దేవీ

191. చూతకంజ (సమ రస భ ర రగ..13,19)

సమయమ్మే తల్లీ సహసమ్ముగనే సాధన శోదనా సత్యమేలే
సమరమ్మే తల్లీ విజయమ్ముగనే సాహస లక్ష్యము సేతువేలే
మముగన్నా తల్లీ వినయమ్ముగనే మార్గము జూపితి మాయయేలే
విమలమ్మే తల్లీ చరితమ్ముగనే వెల్లువ కాలపు విద్య దేవీ

192. చేలాంచలం (త భ స జ గగ...10)

పూజించభాగ్యమ్ము మామది పురంబు యేలే
యోజించ లక్ష్యమ్ము మాగతి యుగ మ్ము యేలే
భోజించ భావమ్ము మాకును భవమ్ము యేలే
రోజించ నీవద్ద మేమగు సరోలు దేవీ

193 ఛలితక పదం (త న జ య ... 9 )     

వరుసఁదప్పనినల్లేరుబండినడక
పల్లెపల్లెలపరువాలబండినడక
బండిబండిననిండినబ్రతుకుబాట
ప్రభలువెలుగగజాత‌రప్రగతిబాట

ఊరుదాటుచుండెనూరంతనేకమై
ఎడ్లబండ్లుగట్టియేరుదాటి
మంచిగోరిప్రభుతమార్చెమీచోటునే
ఇళ్ళుగట్టిమీకునీడజూపె
     

194 జగచ్చక్షు వృత్తము ( న ర జ ర య గ ... 10 ) 

అభయముల్ హరించు కాలమే జగమ్ము సత్యంమే
నిభము లేలు ధారుణమ్ము నేటినైజమే యేలే        
రభస చేయు కారణమ్ము రమ్యతేను సాక్ష్యమ్మే   
శుభములేలు మార్గమే యనుహ్య లక్ష్యమే దేవీ  
       

   195.జగత్సమానికా (స స జ ర గ...7)
తరుణాన నియంత దీక్ష రంగమేలే
పరువాన విధీ పదాంత రంగమేలే
చిరుహాస గతీ నితాంత రంగమేలే
మరుమల్లె నిధీ విధాత మాయ దేవీ

196. జగద్దిత వృత్తము (తన సస నస జయ....10,19)

బంగారు కలలు కదిలే భవితవ్యము తెలుపుటే భయాన నిరీక్షే
పొంగారు బతుకు కళలే పలుకై విధి సహజమై పదాలు తపస్సే
శృంగార తలపు మలుపే సరళమ్మగు వినయమై సకాల మనస్సే
చెంగావి కలవలగుటే చెరితమ్ముగు సమయమై చెమంతిగ దేవీ

197. జలధర (భ భ భ జ గ గ.10)

బారులు వీధిన నున్నను భయమ్ము గానే
సారెకు మత్తుకు జిక్కియు సహాయ మేదో 
క్రూరులు దుష్టలు కర్ములు గుణమ్ము గానే 
వారిజ నేత్రులు కొందరు వరాలు దేవీ

198 జలధర మాల (మభసమ...9)

వీణానాదమ్ము భగవతీ తీర్ధమ్మే 
వాణీ!శాస్త్రమ్ము వరగుణా ధర్మమ్మే 
నీనా బేధమ్ము సుప్రజకున్ సత్యమ్మే 
నానావిధ్యాలయ కధగాను దేవీ

199.నిరూపణం (జ త ర గ..6)

అయోధ్య రామమ్ సమాను సుధీ
సయోధ్య మార్గం సహాయ విధీ 
వియోగ యోగమ్ నిదాన మాటే
నియోగ తత్త్వం నిరీక్ష దేవీ

200. జాగ్రత్ (సన జన భ గ గ...12)

అనురక్తి కథలుగాను విధిగ బంధముగానే
ఘనశక్తి సహజమౌను నిధిగ యోగముగానే
పెనుముక్తి హరిజపమ్ము జరిపె మార్గముగానే
పెనవేయు కనికరమ్ము తలపె సాధన దేవీ

201 .జలపాదము (స మ ర గ గ ... 7 )  

సమరమ్మే మంత్రంమైజయమ్మేలే 
సముఖమ్మే తంత్రంమై భయంమేలే
విమలమ్మే ఆనందం భవమ్మేలే   
అమరమ్మే ఆత్రంమై విధి దేవి    

 202. జ్ఞాన (తన భభ సగ...10)

శాస్త్రమ్ము సమయ లాలన శాపము శాంతము మనసేలే
వస్త్రము సహజ దృష్టియు వెల్లువ అర్ధము తలపే లే
అస్త్రము పలుకు మంత్రము ఆశల కోరిక మెరపే లే
శాస్త్రము బ్రతుకు మార్గము సత్యము తెల్పెడిది దేవీ

 203. ఝిల్లీ లీలా (నయ మమ జమ గ....12)

జపమగు శాస్త్రం సామర్ధ్యాన్నీ భోజ్యాన్ని తీర్చు మేధస్సే లే
యుపకర నాదం విశ్వాసాన్నీ చేయూత మార్చు యోగ్యమ్మే లే
తపమగు తత్త్వం సంసారాన్నీ భత్యాన్ని కూర్చు భాగ్యమ్మే లే
యుపకరమేలే జీవమ్మేలే చేయుద్ధ నేర్పు జేర్చు దేవీ


 205.ఝా లనా (సజ జభ రస గ.....11)
వినయమ్ముజూప మనస్సు భావితరాల మార్గము తెల్పే
కనులే మనస్సునుమార్చు పాకము మల్లె కూర్చుట నేర్పే
తణువే తపమ్ము మనో గతీతమ తత్త్వమేయగు మార్పే
యణువైన తీర్పుయు నేర్పు సాయము నేటి దారియు దేవీ

 204. ఝాలన (సస సస సస సయ....13)

సమయమ్ము కధే సహనమ్ము విధీ సకలమ్ము మతీ సముపార్జనేలే
కమలమ్ము గతే కనకమ్ము విధీ కలశమ్ము గతీ కమనియమేలే
సమరమ్ము స్తితీ చలరేగునదీ సహకార మనస్సు కాలమేలే
అమరావతి వైభవమే మనలో అలకే తరిమే విధిమేలు దేవీ


206 . ఝులనా ..2 (నస సజ భజ భజ గగ ... 13 )    

మనసు మలుపే మదనమ్ముగాను మార్గముణ గోలె కామ్యమగుటేను సీమన్       
అణువు అలకే తనువై తపమ్ము యామిని కలేలు యూహనిజమేను మాటున్      
క్షణికమగుటే వినయమ్ముగాను క్షామమగుటేను శోధనయగుటేను యుక్తిన్    
అనుకువగనే సహనమ్ముగాను యాశయముగాను భందమగుటేను దేవీ     

207 .ఝుల్లనా (న స య న రభ జత గ  గ ...10 ,19 )      

పలుకులకళేలు సత్యం పదవి కోరుటే బాధ్యత పెదాల ఓర్పే          
సిలకపలుకేలు నిత్యం సిగలు తూర్పులే వెళ్లువ విధాత నేర్పే   
తుళువనడకేలు తథ్యం పురము చేర్పులె కాలము తుల్యము కూర్పే 
మలుపులు సకాల నైజం మరక మార్చుట కామ్యము మంచియు దేవీ    

208 .తణుకులకించితం (మమ మన జన తయ గగ ... 9 ,19  )

శ్రీరామా జన్మల్ సంకోచ శ్రీ రమణ సహాయ నడక శ్రీ తత్వము భాగ్యమేలే  
శ్రీరంగా చింతాక్రాంతన్ గా శ్రీ వినయ విధేయ పిలుపు శ్రీ లక్ష్యము దైవంమేలే 
శ్రీరమ్యా సంసారమ్మేలే శ్రీ గుణము యనాది తలపు శ్రీ భావ్యము వైనంమ్మేలే
శ్రీరక్షా సేవాభావ్యమ్ము శ్రీ మనసు విభాగ పిలుపు శ్రీ శాంతిగనే శ్రీదేవీ 

209 .తన్వీ (మ త న స భ భ న య .... 13 )

సత్యంమే న్యాయమ్ము సమయ సహనం శాంతిగ లక్ష్యము కళలు సముక్తిన్
నిత్యంమే ధర్మమ్ము సకల సమరం నీతిగ భావ్యము కధలు స యుక్తిన్ 
పైత్యంమ్మే సర్వమ్ము వినయ విదితం పైకము కోరియు కలలు సముక్తిన్ 
పత్యమ్మే ఆరోగ్య మలుపు సకలం పాఠము నేర్పుయు ప్రకృతిగ దేవీ 
                     
210 .తరంగ (సమ సమ మ గ గ ...11 )  

బ్రతుకే హృద్యమ్మై  సమయ మ్మేబంధంమై సాహిత్యాలే  
మెతుకే జీవమ్మై  వినయమ్మేమోక్షంమై ప్రాణంమేలే
వెతికే కాలమ్మై మనసంతా వేర్పాటైజీవమ్మేలే 
మతిగా ధర్మమై విజయంమై మార్గంమేలే శ్రీదేవీ

211.తరుణీ వదనేందు తరుణీ (సస సస సస గ.. 10 )

రవికందని సాక్షులుగా రమణాకలలే కధలాయే  
కవికందని రాగములే కలువామెరుపే కథలాయే           
భువినందున సాధనలే శుభమై కళలై చక్రధారీ
దివికాంతులు వెల్లువయే దినమై ధరణీ విధి దేవీ                
              
212 .తలుపులమ్మ (భత  తభ నర గ ... 10 )
 
తన్మయ తత్వమ్ము సంధాయి తామస గుణము రమ్యతేలే 
మన్మధ మార్గమ్ము   సత్కార మానస మలుపు మోక్షమేలే 
సన్మతి లక్ష్యమ్ము  సంతోష  సాధన తలపు కార్యమేలే 
జన్మద మూలమ్ము భక్తియు జాగృతి పలుకు సత్య దేవీ

213 .తల్పకతల్లజం (భ భ భ భ భజమ ... 12 )

ఆర్తిగ పిల్పుల భావము భాగ్యయసోమది నిరీక్ష లక్ష్యమ్మే
కీర్తగ చేసిన మంచియు పుణ్యగిరీ భవ సకామ్య పూజ్యమ్మే 
మూర్తిగ సేవల ఊహలు ముఖ్యము ధర్మమును తెల్ప మార్గమ్మే 
శర్మగ నిత్యము సత్యము పల్కుస కార్యములు నేర్పు శ్రీదేవీ                   

214 తాండవజవ (సన నస నయ 12  ) 

అనురక్తిగను సకల పదమూలముయు మయమ్మున్ 
ఘనశక్తి విధి కళల సహనమ్ముగను సుధార్తిన్
పెనుముక్తి జరుగు వినయమే కధలు గ జూపన్
పెనవేయు మనసున చిరుహాస విధిగ దేవీ 

215 .తామరసము (నజ జయ... 8 ) 

నడకయుసాగుట నిత్యము శోభే 
తడబడి వేగుట తత్వము నీడే
తడిపొడి తాపము తన్మయ మేలే 
గడబిడగమ్యము కాలము దేవీ 

216 .తారక (సన జజ న గగ ..... 11 ) 
                 
కలమాయలు కల కాలముకాలు తలపు లేలే 
పలుకే మదితలపై వలపై కలగలపేలే     
చిలికే తడిపొడి మానస చింత కధలుగాలే 
తలపే తహతహ చెందుట తాప మాగుంట దేవీ 
      
217 . తారకం తారాక (ససససగా ... 9 )

కలకాలముసాధనకామ్యముగానే 
కలిచేరుట శోధనకార్యముగానే   
కలగాలమునే కవికావ్యముగానే 
బలవర్ధకమౌ హరిపావనమే దేవీ 

218 .తితీక్ష (భ న య న న గ గ ... 10 ).      
నెమ్మది నటనల చూపుల్ నయన ఘనతలేలే 
నమ్మక కళకళ మాటల్ నరము కదలికేలే 
కమ్మని పలుకుళ అటల్ కలల కలువలేలే 
నమ్మిక పనులు చెయూతల్ నలక లాగుతూ దేవీ 

219 .తుంగము (ననఁగఁగ యతి లేదు )

మనసుమలుపులేలే 
తనువు తపన లేలే 
కణము కధలు లేలే 
పనులు పదవి లేలే 
   
220.తోవకము (భ భ భ గ గ ...7 )  

నిప్పుల కుంపటి నీడలు చేరే
తప్పుల దుప్పటి తామస మాయే
ఒప్పుల లేకయు ఓర్పుయు ఏలే
కప్పల రాజ్యము కాలము తీర్పే

221 . త్రాత (త య య మ గ ... 7)

రాగమ్మున చెప్పా రణంమే సామాన్యంమే
భోగమ్మున నుండా ప్రమాదంమే కాలంమే
యోగమ్మున నుండే యశోప్రేమా భావమ్మే 
రోగమ్మున జీవీ రసాస్వాదమ్మే దేవీ              
   
 222. కులమున నిప్పే గురుతుగ చెప్పే కునుకుల దారే
అలకల నేర్పే అలసట ఒప్పే అణుకువ చేరే
పలుకుల నెప్పే పదనిస భవం పరుగుల దారే
చిలుకుట బుద్ధీ చినుకుల లక్ష్యం చరితగ దేవీ

 223 .త్రిలోకగామీ ( మరయ ... లేదు )

యుక్తాయుక్తమ్ము నీతి తెల్పే
ముక్తాముక్తీ ప్రభాతమేలే 
సూక్తంమందే విధీ బలమ్మే
భక్తుండై కాలమౌను దేవీ 

224 .త్వరితపదగతి (న న న న న  య ... 11 )                   

నడత మలుపు కధలు ఘనత కలలగానే     
తడిక లగుట నడుమ బతుకు విధిగగానే
గడప కిరణము నడుమ గడవ కలల గానే 
వడివడి ఒకటవ మనవలపు తలపు దేవీ           

225 . దండికా (యయ యయ యయ యయ య గ ...13 )  

నిరాధార ధారమ్ము లౌజీవముల్ వాణి నామామ్ములన్ చేతనొందన్ జయమ్మేణయమ్మే లే         
నిరాకా ర సార మ్ము లౌ జీ వులన్ వాణి మేఘ మ్ములన్ నీ టి బందా భవమ్మే బలమ్మే లే
నిరాచార తీరమ్ము లౌ దీవులన్ వాణి కాలమ్ము గానమ్ము నాదమ్ము నాట్యమ్ము సంఘంమే 
నిరాటంక మాయాంమ్ము లౌ వీనులన్ వాణి మార్గమ్ము సౌఖ్యమ్ము వైనమ్ము మూలమ్ శ్రీదేవీ    

226 .దంతాళిక (తమ రమ యగ ... 10 )
            
కారుణ్య భావమ్మే రంగమై కామ్యంమే సహాయంమే  
ధారుడ్య వైనమ్మే సంఘమై ధర్మంమ్మై సమానంమే
ప్రారబ్ధ  లక్ష్యంమే దాహమై ప్రాధాన్యమ్ము మార్గమ్మే
శ్రీరంగ ధ్యానంమే నిత్యమై శ్రీతత్వమ్ము శ్రీదేవీ 
      
227 దర్పమాలా కేసరి (య య ర ర గ ... 7  )

స్వకార్యమ్ము వల్లే సంబరమ్మేను దారీ  
ప్రకాశమ్ము వల్లే ప్రాభవమ్మేను దారీ  
వికాసమ్ము వల్లే విద్యవైభోగమేలే                 
సకాలమ్ము వల్లే సాధ్యమై దారి దేవీ 

228 .దళ ( భ జ న య ... 7 ) 

దేశమున నీతి తెగువ యె నుండా
పాశమున బంధ పలుకులు నుండా 
ఆశయము నందు అడుగులు నుండా 
మోసమున మోహ మడుగులు దేవీ
        
229 . దారదేహ (ర ర ర గ గ ...7 )

శ్రీనివాసా హరీ జీవితమ్మేలే 
మానినాదమ్ముగా మానసమ్మేలే
మౌన మార్గముగా మాన్య రాగమ్మే           
దాన శోభన్ సుధీ ధ్యాన శ్రీదేవీ 


          
  "హీరకహారే..( భ భ భ భ భ భ --18/13/..
--
మారుతిమీశసమానబలంస్తవమౌనినుతోగ్రవ
రోరుశరీరవిభాసితశక్తినిరూపిత రాఘవ
మీరిత కార్యవిశేషఫలాప్తిసమీహిత వానర
వీరమ హం హి నమామిసురక్ష్యమభీతిక రంహృది !!! "


  220. తోవకము భ భ భ గ గ .7

 ఉన్నత భావము ఉత్సవమేలే
 మన్నన పొందుట మానస మేలే
 సన్నని దారులు సాధన ఏలే
 పన్నులు కట్టుట పాలన దేవి

221. త్రా తా. త య య మ గ. 7

సామాన్య సకాలం సమానం లక్ష్యంమేలే
 ప్రామాణ్యత వైనం ప్రకాశం విశ్వం మేలే
 సామాన్య స్వధర్మం స్వలాభం సంతృప్తీ మేలే
ప్రామాన్యత లక్ష్యం ప్రధానం సౌఖ్యమ్మే దేవీ

222. త్రిపురారి . నయ నయ నయ 7,13

 మనసున మాయే మగువమ నోగమ్య మగుట వల్లే 
 తనువున బంధం తపముయె గమ్యమ్ము తపనవల్లే
 అణువణువే మానసవిధి గోప్యమ్మ గుటయు మేలే 
 పనులసహాయం ప్రతిభ ప్రధానం పలుకుయె దేవీ

223. త్రిలోకంగామీ.. మ. ర. య. యతి లేదు

మాధుర్యంమే మనోమయంమే
 సౌందర్యంమే సహాయ ప్రేమే 
 ప్రాధాన్యం మే ప్రభావ సేవే
సాధ్యా సాధ్యమ్ము ప్రేమదేవీ

224. త్వరిత పదగతి.. న న న న న య..11

 పలుకు పదనిస ప్రభల ప్రగతి కథల విధ్యా
పలికి పలుచన ఎవరు  పలుకుల కళ విధ్యా
తలపుల తపన కథల తకధిమికళ విధ్యా
 వలపుల మనసు మథన వల తలపుల విధ్యా

232. దీపకం.. భత న త య..9

 కాలము నీదైన నడక తాత్పర్యము కాదే
 మేళము మోతైన నడుమ తీర్పే మియు కాదే
 గాళము వేసైన నడుగ ధర్మమ్ము యు కాదే
 పాలన వెంటాడి నడప సత్యమ్ముయు దేవీ

: 233. దృడపట.. న య ర స స గ.8

 మనసుకు సాగే ప్రేమ సాధనగా నిధియాటే
 తనువుకు సాగే సేవ శోధనగా  విధియాటే
 పనులకు సాగే లక్ష్యమేను ఉపాయము పాటే
 కణమున సాగే రక్తమేను సహాయము దేవీ

234. దృప్తదేహో.. య ర త త గ గ..8

 సకాలంమే విదీ విశ్వాస భావమ్ము భాషే
 వికాసం మే మదీ విద్యా విధానమ్ము భాషే
 ప్రకాశం మే సుధీ నిత్యా ప్రధానమ్ము భాషే
 స్వకార్యమే గతీ సత్యా సహాయమ్ము దేవీ

235. దేవ. భ త య స గ  గ..9

 సాధన వల్లే నిజ మోసమ్ము మనోయుక్తీ
 వేదము  తెల్పే విధి ప్రావీణ్యము ప్రేమమ్మే 
 వాదము వల్లే  మది ప్రాబల్యము కోపమ్మే
బోధన వల్లే జయమై భాగ్యముగా దేవీ

236. దోర్లీలా.. స స య మ..7

సమయమ్ము విదీ సహాయమ్మే ప్రేమా
కమనీయముగా కలమ్మై కావ్యమ్మే
సుమఘందముగా సుసాధ్యమ్మే సాధ్యం 
సమరమ్ము సుధీ సమర్ధత్వమ్మే దేవీ

237. ద్యు వాణీ నీ.. న జ జ జ ర గ.10.

వినదగు నెవ్వరు చేయ వినమ్ర లక్ష్యమేలే
అణుకువభావము తెల్ప సమర్ధ మార్గమేలే
చినుకులు పంటకు రైతు జయమ్ము మేలుమేలే
తనువులు తత్త్వము కోరు తపమ్ము మేలు దేవీ

238. ధ్రుతపద..1. న భ న య..9

తిరిగి రానిది వసతియు నీదే
శరణమై మది వరసయు తెల్పా
తరళ మార్గమున సతత మాయే
మెరయు దైవముగ సమము దేవీ

239. దృతపదం.2. న  భ  జ  య..9

కనుల చూపుల కధా కళ పొందే
వినుట మార్గము సదా విధి నొందే
అనుట వల్లన సభా కథ చిందే
వనము నేలెడు మధూ మది దేవీ

240. ద్రుత ముఖం.. నన నన మరయగ...13

 మరణ సమయ మనసు కలత మాంధవ్యం రంగరించె వైరాగ్యం
 స్మరణ జపము వినయ తపము సంభావ్యం ప్రాణముల్గ ప్రారబ్దం
 తరుణ కలత మమత భయము  తన్మాయే స్వచ్ఛతేలె సర్వార్థం
 కరుణ కలత సహనమలుపు గంభీర్యం చెందుటేలె శ్రీదేవీ

241. ద్వారవహా.. రతయగ..5

 ఆదిశక్తీ ఆధ్యము నిత్యత్వం
 బాధ యుక్తీ బంధము సంభావ్యం
 వేద భూమీ విధ్యల సిద్ధాంతం
 సాధనేలే సాధ్యముగా దేవీ

242. ధరణి.. త ర స గ..5

 దేశంమ్ము నీదె ధర్మముగానే
 మోసంమ్ము నీ మొహంమ్ముగణేలే
పాశంమ్ము నీ పదమ్ము గణేలే
వీసంమ్ము భావి సేవలు దేవీ

243. ధరిత్రి... జ ర జ ర గ...7

 వినాలి మాటయే విధాన నిర్ణఎంమ్మే
 కనాలి చిత్రమై కలమ్ము రాతలేలే
 అనాలి కోపమై అనర్ధ కోపమేలే
 తినాలి ఇష్టమే అతీత శక్తి దేవీ

243. ధరిత్రి... జ ర జ ర గ...7

 వినాలి మాటయే విధాన నిర్ణఎంమ్మే
 కనాలి చిత్రమై కలమ్ము రాతలేలే
 అనాలి కోపమై అనర్ధ కోపమేలే
 తినాలి ఇష్టమే అతీత శక్తి దేవీ

244. ధవళ కరీ... న న భ మ..7

పలుయుగములపాలన ధర్మామై
 కలియుగము కల కాలము సత్యం మై
పలుకు మలుపు పాఠము పాశంమై
తలపు తరుణ తాపము యే దేవీ

O245. ధీరధ్వానం.. మమమ స గగ.9

జ్ఞాతాజ్ఞాతాసమ్మే స్వేచ్చాజ్ఞానము పొందాలీ
మాతా మంత్రంమ్మే శాంతమ్మే మానసమవ్వాలీ
బ్రాతాభాగ్యమ్మేలేసాధ్యా సాధ్యము గా ప్రేమే 
పాత్రాప్రేమత్వ ప్రాబల్యం బంధము శ్రీదేవీ

246. ధోమ్రాలీ.. య య మ గ..8

 సకాలం సహాయం విశ్వాసం గా
 అకాలం అనేకం సమ్మానం గా
 వికాసం వివేకం సవిశ్రాంతీ
 ప్రకాశం ప్రభావమ్ము శ్రీదేవీ 

 247. ద్రుతహాలా.. మ భ మ యతి లేదు

 నీ నవ్వే నాకును ఆనందం
నీ నాట్యం నాకును ఉల్లాసం
 నీ నీడే నాకును విశ్రాంతీ
 నీ నైజం మే మది గా దేవీ

 248.. ద్రష్టపదం..  భ భ  జ య..5

 భారత ప్రాభవము యుక్తిగ ధైర్యం
 మారణహోమమగు ముక్తి గ వైరం
 ధారణ విద్య సహన మ్ము గ నేస్తం
 ప్రేరణగాప్రియము శక్తిగ దేవీ

 249. దౌ రేయం.. భ భ స స స మ..10,17

 రక్షక సారమగుటయే రసనా సమమే సంరక్షా
 శిక్షణ వల్లన మనసై సిరి మోహముగా విశ్లేషం
 దక్షత నుండుట పరమై దరితాపముగా మాందవ్యం
 లక్షణ తెల్పుట నిలయం లహరీ లహరీ శ్రీ లక్ష్మీ

 250.. నందరాజ.. ర స జ జ భ గ గ..11

 సారభూతము వై చరాచర సాక్షిగ ప్రేమే
కారణా కరణమ్ము కావ్యపు కాలము ప్రేమే
 పారమార్థమువై పరాత్పర పాశము ప్రేమే
చేరువో గతి చూపుమా మది చేష్టలు దేవీ

251. నందినీ.. స మ స స గ..8

 సిరికోసంమ్మేలే పసివాడుగ ఆటే
 వరికోసంమ్మేలే వ్యవసాయము చేసే
దరిచూపే మోక్షం యదసాయము చేసే
 మరి మాటే లేదే మమకారము దేవీ

252.. నదినీ .. న జ స స గ..8

మనసును పంచ మమతా మహిళాయే 
తనువును పంచ మతియే సమయమ్మే
 కణమును ఎంచ ఒకటే రుధిరమ్మే
 అణువును పంచ సహనమ్మగు దేవీ

253.. నదీ... న న త జ గ గ..8

 వినయ గుణకముల్ పెంచు విధా నమేలే
 కనకమయ నిధుల్ కైవసమే జయమ్మే
 జనిత వెతలనిస్సార విరక్తిగ నుండే
 గని వర మిడు శ్రీ కారుని యుక్తిగ దేవీ

 254. నభో.. భన భగ గ...7

 అప్పుల నిలయ ఆశల జీవం
 నప్పని జనుల నాట్యపు మర్మం
 గొప్పగ నిలిచె గోప్యపు ధర్మం
 ఒప్పుకు నిజము ఓర్పుగ దేవీ

 255. నమ్మేరాః.. త జ ర గ..6

 సాహిత్యము జాతి సాధనేలే
 దేహత్వము నిత్య దివ్యవెల్గే
 మోహత్వము ధర్మ మోక్షమేలే
స్నేహత్వము సత్య సేవ దేవీ

 256. నయన విశాల.. భ భ నయ..8

ఇంపుగ శిల్పము మహిమను చూపే
 రంపపు కోతయు జర మరణం మే
 చంపక రాజ్యము వచనము తెల్పే
 సొంపుకు ముఖ్యము వశమగు దేవీ

 257. నయమాలినీ.. న జ భ య..8

 లలిత కళాప శీలన సమీరే
 జ్వలిత కరాల పూజిత కుటీరే
 మలిన జనేల నామక దురంతే
పలుకు జయమ్ము ఉపాసన దేవీ

 258.. న ర గా.... న య స గ..7

కదులు కాలమ్ము కమనీయం
 బదులు చెప్పేది భయ గీతం
నదులు పొంగేను నయ గారం 
కథలు చెప్పేను కల దేవీ

 259. నరసింహ.భ స జ త న న గ గ..10

కత్తులు రణమై సుధా వికాసమ్ము జయము కలనెంచే
నెత్తుడి శిలగాస్థితీ ననేకమ్ము భయము కలనెంచే
కుత్తుకచర హారమే సకోప తరుణము కలనెంచే
చిత్తమున నివాసిగా విచిత్ర రణమగు కల దేవీ

260.. నరేంద్ర.. భ ర న న జ జ య..14

జీవితమేఒకే కథ విధి నటన జయమ్ము  సహాయము గా నే
భావితరమ్ముయే జయ కరుణ కథ భయమ్ము మనోమయమేలే
భావన వల్లనే సహనపు పలుకు పురాతన మేను జయమ్మే 
దీవెన వల్లనే విజయము కలుగు తిరోగతమేను లె దేవీ

261.. నవ నందిని.. సజ సన గగ..9

కరుణా తరంగ జయకాంక్ష కలిగేలే
తరుణానపొంద సుఖతృప్తి వెలుగేలే
అరునోదయమ్ము సహనమ్ము జయమేలే
చిరుహాసమేను పలువింతకళ దేవీ

 262. నవ శాలిని.. భ ర న గగ..7

కాలము నెంచ లేక కధ లేలా
తాళము తీయ లేక తప మేలా
పాలన చేయ లేక పలు కేలా
రాలిన ఆకులై తరము దేవీ

 263.. నాందిముఖీ.. నత నత గగ..8

పిలిచినంతన్ సమవిధి విశ్వాస మేలే
తలుపు లన్నీను వెతక మార్గమ్ము లేలే 
మలుపు తెల్పేటి సమయ తత్వమ్ము లేలే
కలుపు కోనేస్త  సకల భావమ్ము దేవీ

264. వసంత.. న న త త గ గ..7

కమల నయన కారుణ్య భావమ్ము గానే
ప్రమద గణము ప్రాబల్య మోక్షమ్మేలే
ఢమరక హృదుడే సత్య మార్గమ్ము ధారే
నమక జపము నారాయణా భక్తి దేవీ

265.. నాగానంద.. మమ మమ మమ గ..12

లోపంమ్ముల్ నేరమ్ముల్ శోకమ్ముల్  నిందల్ లోకమ్మేలే రూపమ్ముల్ గా 
శాపమ్ముల్ మోహమ్ముల్ వేషమ్ముల్  దీవిన్ సారమ్ముల్ మూలంమేలే గా 
 పాపంమ్ముల్ పాశంమ్ముల్ జీవార్ధమ్మున్ సంపాదమ్ముల్ లౌఖ్యంమ్మేలే గా 
తాపమ్ముల్ తోషమ్ముల్ దాస్యమ్మున్ నీవే శాంతమ్ముల్ పొందెన్ లే దేవీ

266.. నిరంతికం జ న స గ..7

చరిత్ర పుటలు చలమే లే
ధరిత్రి పిలుపు తపమే లే
పరిస్థితి కళ పడకే లే
స్థిరాస్తి మనసు కథ దేవీ 🌹

267. నిర్మేధా.. న త మ గ.. 7

హృదయ తత్త్వమ్ము శృంగార మ్మే
కదము తొక్కేటి కంగారే లే
విధిగ విశ్వాస చిన్మాయే లే
మదిన దాహమ్ము మాయే దేవీ

268.. నిర్యత్పారావార:.. మ త త త గ..9

సమ్మోహమ్మే మాన సమ్మై  సహాయం మ్ముగా
అమ్మా పల్కే నిత్య సత్యమ్మె సాయమ్ము గా
నమ్మా తీర్పే విశ్వ మందు నయానమ్ము గా 
సమ్మోహమ్మే నిత్య విద్య సమాజం దేవీ

269.. నిర్వOధ్యా.. జ స మ  యతి లేదు

సకాల సమయమ్మే విద్యా
ప్రకాశ చలనమ్మే ప్రాణం
వికాశ పయనమ్మే వైనం
సకాల సహనమ్మే దేవీ

270. నివాస.. భ య య యతి లేదు

చేయనిది చెప్పెది లేదే
పూయనిది పువ్వేది లేదే
సాయమును చేసేది లేదే
ప్రాయము ససేవే లె దేవీ

271.. నీ పవనీయకం.. భ న న స భ స స స గ.. 12,21

తన్మయ మధుర మహిమ సమతా మానస తపమే మమతై జగమందే 
మన్మధుర తపన లను ఉపమానం సమ విధిగా సుఖమే జగమందే
సన్నుతి కుదురు బెదురు వయసేసాధన యగుటే మనసే జగమందే
ఉన్నత కరుణ సహజ సహఉత్సాహము వినయమ్ముగ సేవలు దేవీ

272.. నిరాంతికం.. త భ జ య..5

బాధల ప్రాభవమువల్ల కష్టం
వేదన సేవలగుటేను ఇష్టం
శోధనలే సమరమేను నష్టం
సాధనలే సమయమందు దేవీ

273.. నీల.. భ భ మ గ గ..7

విద్యల వల్లన విశ్వాన్నీ చూసే
పద్యము భావము ప్రాధాన్యాంమేలే
సాధ్యము తెల్పియు సామాన్యమ్మే లే
గద్యము నేర్చిన గమ్యమ్మే దేవీ

274.. నృత్తలలిత.. భజ సన భజ సన భయ..13,19,25

నిత్యము విచారణ మనో మయము నీడలగువెంట నియమమ్ముగను నిర్మల మయమ్మే
సత్యమును పల్కుట సహాయమును సీఘ్రమున నెంచ సమయమ్ముగను సీతల మయమ్మే
పైత్యమును చూపుట సమానమగు ప్రేమలను నెంచ పైముఖమ్ముగను పైరవి మయమ్మే
ముత్యమువలే మెరయు మానసము ముఖ్యమగు వేళ మోక్షమే మనసు మూర్తిగను దేవీ

275.. పంకజముక్తా.. న న స స త య.. 13

సహనమహిమ సమ పోషణగా తత్త్వంమగు ప్రేమా
అహము వలన సమయమ్ముగనే ఆద్యంతము ప్రేమా
దహన మగుట అహమే విధిగా దాహమ్మగు ప్రేమా
ఇహము పరము ఒకటై మదిగా ఇష్టమ్ము గ దేవీ

276.. పంక్తిరధ.. త జ య గ..6

అమ్మ పలికేను సహాయమ్మే
నమ్మకముగాను నిదానమ్మే
సమ్మతి నినాద సకాలమ్మే
కమ్మని, సుఖాల కధా దేవీ

277.. పంచశాఖీ.. న స జ గ గ. 7

చరిత తలపే జగమ్ము గానే
మరులు గొలిపే మనస్సు గానే
తరుణ మలుపే తపస్సుగానే
కరుణ కధలే కలౌలు దేవీ

278.. పంచశిఖా.. స స గ గ  యతి లేదు

పరిహార నిహారమ్మున్
పరితాపవిహారమ్మున్
పరమావిది సత్యOమౌ
పరమాత్మ విభో దేవీ

279.. పటు పట్టిక.. స జ జ గ గ..6

సహకారమే సహనమ్ము గానే
సహనమ్ము యే సహవాసమౌనే
దహనమ్ముయే దరి చేర లేరే
మహిమేఇదీ మన గమ్య దేవీ

280..... ప్రకృతి మన చిత్రా.. స భ గ గ యతి లేదు

సహనమ్మే మన మార్గం
దహనమ్మే మన ఖర్మం
ప్రహసమ్మే మన నైజం
అహమే మార్చుము దేవీ

281.. సరళ.. మ భ గ గ

ఇష్టమ్మే బాధ్యత గానే
కష్టమ్మే కామ్యము గానే
నష్టమే తప్పులు గానే
దృష్టాతమ్మే విధి దేవీ

282.  మోహన.. భ న జ య..7

కత్తుల రణము వికార జగానన్
నెత్తుటి మరకలు నేర తలానన్
చిత్తము తలపులు నెంచ మనస్సున్
పొత్తులు కలుగుట బుద్దిగ దేవీ

283.. పద్మకం.. న స మ త త గ గ..10

ప్రభలగతులన్ ప్రామాన్యం ప్రాధాన్య విశ్వాస మేలే
సభల వలనన్ రాజ్యాంగం సామాన్య సద్భావ మేలే
యుభయ పిలుపుల్ సామర్ధ్యం యుజ్వాల ధర్మార్ధ మేలే
అభయ సహనం నిత్యమ్మే సత్యమ్ము ధర్మమ్ము దేవీ

284..పద్మనాభము సర్వగామి.. త త త త త త త గ గ..13

గోవింద నామమ్ము నిత్యమ్ము పాఠమ్ము గోరక్ష మార్గమ్ము దైవము దీప్తిన్
సేవించు నైజంమ్ము శోబిల్లు విశ్వేశ విన్యాస లక్ష్యమ్ము భావమ్ము శాంతిన్
దావాల నమ్ముల్ నరోత్పన్న బుద్ధిన్ తరాంతర్య విద్యాల యమ్మేను శక్తిన్
భూవాసమున్ దివ్య ధామమ్ము గాచూపు భూదాన విశ్వమ్ము నిత్యమ్ము దేవీ

285.. పద్మమాల.. ర ర గగ

 కాలమే నీదిగా సాగే
గాలిగా చల్లగా సాగే
జాలిగా తల్లిగా సాగే 
ఏలికా మెల్లగా దేవీ

286.. మయూరీ ... మ మ మ గ గ..7

మొహంమ్ము ల్ సమ్మోహం ప్రావీణ్యం దారే 
దాహంమ్ము ల్ ప్రాధాన్యమ్మే సఖ్యం దారే 
దేహంమ్ము ల్ సందీపం సంతృప్తే దారే 
ఆహార్యమ్ముల్ హాహా కారమ్ముల్ దేవీ

287.. పద్మినీ.. ర మ య గ..6

మత్తు ఎక్కే మమేక మాయేలే
సత్తువే లే సహాయ మార్గమ్మే 
చిత్తు చేసే మదీ ప్రభావమ్మే
చిత్తమే జూపి సేవలే దేవీ

288 పరమేశ.. స న జ భ గ గ..10

అరునోదయ కిరణాలు ఆశలు రేపే 
తరుణాన మనసు పొంద తత్త్వము వల్లే
కరుణాల పిలుపు లంది కాలము మల్లే
చరణాల తలపు పూజ చిత్తము దేవీ

289.. పరా మోదహ.. య స స జ న మ..10

యదార్ధమ్ము గనే సహనం యధా విధిగను ప్రాణమ్ముల్
విధానమ్ము గనే సహజం విశాల మదియు వైనమ్ముల్
నిదాణమ్ము గనే విజయం నిజమ్ము కళలు దాహమ్ము లే
ప్రధానమ్ము గనే తరుణం ప్రభావ మనసు శ్రీదేవీ

290..పరిఖాయతనం.. సస సభ సగ..10

తొలిరోజులబాల్యము సంతోషము సమయమ్మే
మలిరోజులుపాపముల్ మార్గము సమమయ్యే
కలతల్ కడుశోకముతాకేనులె లయమయ్యే
బలవర్ధక మౌ జపమౌ బంధము విధి దేవీ

291.. పరిణాహీ.. మభ సభ గగ..8

సర్వార్ధం బంధము పసి పాపాకళ చూపుల్
కార్యర్థం క్షేమము వికసించే కళ చూపుల్
పూర్వార్ధం కావ్యము విపులో భావపు చూపుల్
నిర్వాహం ధర్మము విని లీలా కళ దేవీ

292.. పరితోష.. స న జ య.5

జయమే విజయము ధర్మము బట్టే
భయమే అభయము కార్యము బట్టే
నయమే వినదగు పద్యము బట్టే
స్వయమే విశదము సత్యము దేవీ

293.. పరిధానీయం.. న న భ త జ య స గ గ..10,16

మెలుకువ నొసగే మది మోక్షంమగు నిత్యమొ హమ్మే జయమే పొందున్
తొలగని తపనే మది తోడ్పాటు జ యమ్ముతొ తొల్చే భయమే తొల్గున్
తలములకవితే మది తాళమ్మగు విజ్ఞత భావం నయమే కల్గున్
కలియుగ పలుకే మది కామ్యమ్మగు సర్వ కళా వైభవమే దేవీ

294.. పరిధారా.. స ర గ గ

మనసే మందిరమ్మే లే
తణువే సుందరమ్మే లే
అణువే బందురమ్మేలే
కణ సిందూరమే దేవీ

295.. పరిమళం.. న య న జ య.10

కరుణ చూపియ్య కలలు కణ మ్ము లు మాయే
అరుణ వెల్గే సహమది సకాలము మాయే
శరణ మందే విధిగనుసమార్గము మాయే 
శరణ మన్నా జనులకు సహాయము దేవీ

296.. పరిమిత విజయా. న న ర య..8

వినయ గుణక ముల్   విధేయ రామా
కనకమయ నిధుల్ స్వ కార్య రామా
జనిత వెతలు  సంజనాన రామా
వినుత పలుకులే విజేత దేవీ

297..పరిమితి.. న జ జ జ జ భ జ య..8,14

మనసున యాటలు మంగళ  మేను సమాన బాధ్యత జయమ్మును పొందే
వినదగు వాదము వేగ మనస్సు వివేక పర్చుట సహాయము నొందే
అనునయ సారము నేర తపస్సు ననేక మార్పులు విధానము నొందే
కనులకు హాయిని కల్గు ఉషస్సు వికాస మందుట నిదానము దేవీ

298.. పరిలేఖః.. జ జ  జ య.9

ప్రలోభములన్ రగిలింప భయమ్మే
బలా బల జీవన సాంబ జయమ్మే
కలౌ శరణాగతి కేక నయమ్మే 
పలా యనమౌభవతాపము దేవీ

299.. పరీ వాహ :. న త త  త గ గ.9

బ్రతుకు ఆటే మనో భయం మేలే యీ
వెతుకు లాటే మనో విధానం మే యీ
అతుకు లన్నీ  మనో నిదానం మే యీ
కథలు చెప్ప మనో కలంమ్మే దేవీ

300..పల్లవి విలాస  ర య య గ గ. 7

కాలమాయ పొందే కదల్లే చిందే
వేల గోల సాగే విశుద్ధం చిందే
తాళ లేక నుండే తమస్సే వచ్చే
గాల మేసి లాగే గమ్మత్తే దేవీ


13, ఆగస్టు 2023, ఆదివారం

తోటకము స స స స .. 8


చెరిత మార్చను లేరులే చింత లున్న 
కరుణ జూపులన్ని కథలు కానలేవు 
తరువులన్ని నిత్య సుధలు తహతహలగు     
కూరిమి నిడ లేవు, కవచ కుండలములు


వాహాంతరితం..త  న  భ  భ  న ల గ.....10

ఏమైనను కథభావమువింతగ మలుపుల గ
మ్యoమైన విధి నాటక పొందుల కళయిక సౌ
మ్యమ్మేను సమభావము నెంచుట సమయము సం
ఘంమ్మేను చరితమ్ముగు నేస్తము పిలుపగుటే

కాలమ్ము మనసు భాగ్యము కావ్యము కథలుగనే
జ్వాలా వెలుగులు రాజ్యము జాడ్యము జయముగనే
లీలా విధిగను  సర్వము లాస్యము లహరిగనే
మాలా కధలుగ గమ్యము మార్గము తనువుగనే 

సర్వార్ధ సహన మానస సాధ్యము విజయముగా 
 కార్యార్థ విలువ రాతలు కాలము మధురముగా 
ప్రారబ్ధ మలుపు సాధన పాఠము సమయముగా 
కారుణ్య తరుణ విద్యగ కామ్యము విధి సమమే       
***

బాలకౌముది స జ భ  భ  స... 8

సమకూర్చ నెంచగా సమరమ్ముయు కధగా
విమలమ్ముగాను ఏవియు యన మలుపే
అమరత్వబుద్ధి సాక్షిగనెంచుట విధిగా
కమనీయ కాలమే కళలౌ సహనముగా

అలవోకగాను సామ గుణాన్విత నిధిగా
పలుకయ్య విద్య ప్రాభవమే నిజ నటనా
విలువే సుహాస విద్య కళే విజయముగా
అలుకే ఎరంగ లేక జయమ్ము సమముగా

సకలమ్ము నిత్యవాస సహాయ మగనులే 
ఒకటయ్యి విశ్వమే ఒకరొక్క రగుటయే 
నికరమ్ము ధర్మమై నిజహృద్య సమరమే 
సుఖమిచ్చు సత్యమే సుమవిద్య సహనమే      
***

ద్విపద,తే.గీ, ఆ.వె,తురగవృత్త గర్భస్థ సీసము

తురగము
న న న న స జ జ గ 15 యతి


న న న న స జ జ గ 15 యతి

సురుచి రసుమ ధుర సు లభము  వరశోభి తంబు తెలుంగహో తరచి చూడ
మరువపు మొలకగ మణుల నిలయమై నిరంతరమున్ మనున్ రవముగ రవి
కిరణపు వెలుగయి కృతులను జయకేతనంబు విధంబుగా నలుదెసలను
వరలెను కనకపు మురుగుల వలె భాసురంబుగ రమ్యమై సంబరముగ

సురుచి రసుమ ధుర సు లభము  వరశోభి
మరువపు మొలకగ మణుల నిలయమై
కిరణపు వెలుగయి కృతులను జయకేత
వరలెను కనకపు మురుగుల వలె భాసు

తే.గీ
 తెలుగు భాషయనగ జిలుగుల వరుసలు
నలరు శాశ్వతముగ పలుకుల చెలిగను
విలసిత మగురీతి పిలుపు పిలుపులందు
నిలుచును నిజమిద్ది నిఖిల నెలవుగ ధర !!

ఆ.వె
తెలుగు భాషయనగ జిలుగుల వరుసలు
నలరు శాశ్వతముగ పలుకుల చెలి
విలసిత మగురీతి పిలుపు పిలుపులందు
నిలుచును నిజమిద్ది నిఖిల నెలవు!!

ద్విపద..
తెలుగు భాషయనగ జిలుగుల వరుస
నలరు శాశ్వతముగ పలుకుల చెలిగ
విలసిత మగురీతి పిలుపు పిలుపుల
నిలుచును నిజమిద్ది నిఖిల నెలవుగ!!-31
***
కామలా: న న మ య లగ 7 వ అక్షరం యతి.
అహము పెరుగ నా పూబోడులన్ దాడితో 
నహరహముల నాభీలమ్ములన్ గూర్చగా
సహనము విడి చక్కంజేయగా వారలన్ , 
మహిళల కవమానమ్ముల్  తొలంగున్ ధృతిన్!  .......

తలపు తలుపు తత్త్వమ్మేనె తాపత్రయం
వలపు తలపు వాత్సాయమ్మె కామమ్ముగా
వలలు తలపు వ్యాధుల్లాగా మారేనులే
పలక పిలుపు పండించే ఫలమ్మేనులే

చిరునగవులు చిన్మాయే సహాయం నేస్తం 
తరుణసొగసు తత్వమ్మే సుఖమ్మే వైనం 
కరుణ వలపు కర్తవ్యం సుదీప్తీ జాడ్యం 
మరులు గొలుపు మాహత్యం సుమంత్రం ధర్మం    

****

చిత్రం (చంచలా): ర జ ర జ ర ల, 9 వ అక్షరం యతి.

ప్రేమ పేరు తోడ స్త్రీల వెంబడించి దాడిచేయు 
రోమియోల బట్టి ప్రేమ రోగమున్ దహింప జేయు
నీమముల్ వహించు నట్లు నేటి చట్టముల్ యొనర్చి 
కామ మన్న దాని జంప కాంత మోద మందు నంత! ..

ప్రేమ పొంద యుక్త మౌను వెంబడించు కన్నుచూపు
నీమముల్ వహించి నట్లు నేటి తల్లి తండ్రి మాట
కామ మైన ప్రేమ వెంట కామ్య మాన ముంచ గల్గు
ప్రేమ యున్న సంఘ నీతి వెంబ డించు  కాంతి నెంచ

పల్లవించువేళ ప్రేమ పాఠమున్న మోద మొందు
చల్లనైన వేళ విద్య చక్కజేయు నిర్మలమ్ము
కల్ల లాడు వారి చెంత కక్ష తోడు నీడ గుండు
యెల్లరూమహీన శాంతి యాట ప్రేమ యేను
****

"వాన్మయూర్  -- भ ज स न ग ग ..14/9..
--
భాస్కరుని లీలసమ భావమును జూపే
తస్కరుని ఆట నిధి వేటె మనసు శ్రే  
యస్కర ఫలాప్తి గనువిద్య విధిగా శ్రే
యస్కరముగా సమయ త్రప్తి సహనమ్మే

నీ కృప జనించె గమనీ సమత భావం 
నీ కళలు మేలు జయమే కృపయ జీవమ్ 
సోకగను వీధరకు సూటిగన మార్గం  
హేకమల నాధ సహ నీభువిగతీర్పే

ఆదియు సమంజశముగామనసు నేలే 
కాదనియు జెప్పి సహకారమును తెల్పే 
బేధ మవకుండ సమభావమును జూపే
వాదమును చేయకుయు వాసమున నుంచే
***
పంచ చామరము.. జ ర జర జ గ..10 యతి

స్వతంత్ర దేశమందునన్  ప్రశాంతినేల ఏది రా 
స్వతంత్ర పౌరులై అనంత సౌఖ్యమై చలించె రా
గతంబు కాలమే వినోదకాంతి నౌను సోద రా
స్వతంత్ర లక్ష్యమే మనోవిశాల భావ మేది రా

మితమ్ము ఏది ఎక్కడైన మేలు కాన రాదు రా
సతంబు ప్రేమపాశమేను స్వేచ్ఛయేలి కేది రా
అతీత భావమేను ఏలు ఆజ్ఞయే యి దేమి రా
హితమ్ము మాటలేవి కాన హీన జీవమౌను రా 

వితండ వాదనే సుఖాల వింత పోకడౌను రా
మతాల నీడనే వివాదమాయ మేలు ఏల రా
గతమ్ము లీలలే సహాయ గమ్యమై సుఖమ్ము రా
పతాక మే మనస్సు దేశ బంధమే స్వధర్మ మై 
*****
ఆ పాదమస్తక  భాగ్య భారత మాత వర్ణన గేయము (నవ సూర్యగణాలు.. యతి.5)

ధరణి దివ్య సుందరమ్ము  ధర్మ చరిత సర్వ జనుల తత్త్వ మే
భరత సుగుణ భరిత చరిత భవ్య దివ్య నవ్య భావ సత్య మే
భరత మాత పాదములకు బంధ వందనంబు గాను నిత్య మే
చరిత మేను యిదియు ధరణి జయము పొంద నెంచ గలుగు ధర్మ మే
IIధరణి

సస్య శ్యామలమ్ము రూప సమర సుఖ నిత్య సుందరత్వమే 
విశ్వ  పవిత్ర పావనమ్ము విజయ పుణ్య భాగ్య చరిత బంధమే
రస్య సుందర కల భావ రమ్య హిమ విశాల సుందరత్వమే
విశ్వ భవ్య మస్తకాంచ వినయ రజిత వేణి విద్య లక్ష్యమే
IIధరణిII

పావన పద పద్మ పాణి ప్రాస  పూర్వ పశ్చిమాంగ దివ్యమే 
బావ శోభితా సముద్ర భాగ్య నూపురమ్ము వేణి కాలమే 
దేవదేవి దేశ భక్త  దీన రక్ష పూజితమ్ము కార్యమే
భవిత నిచ్చె  ధీర పుణ్య భరత భూమి మాతృ హృదయ తత్త్వమే
IIధరణిII
   .....
 విభిన్నచందస్సులలో నేను వ్రాసిన సంపుటి లోని పద్యాలలో రెండు:
అంశం:  మహిళ
(సామాజికాంశము - 3) 
వితానితా 
న న న ర ల గ. 7 వ అక్షరం యతి.
అతివల పయి ననుచితమ్ము జూప బో 
వ తగదనుచు పసిడి బాలురందరన్
బ్రతి గృహమున వరుసబోధ సేయ  వే  
గ, తగు విధముగ, యొన కూడు సిద్ధులున్! .............................1

మహిళల కళ మనసు రమ్యతే గతీ 
సహనము కళ సమము సాధ్యతే విదీ
అహము వదలి అలక చూపులే సుధీ 
మహిమ వెలుగు మమత మౌనమే మదీ..2

చిరునగవుల చెలిత సర్వ సౌఖ్యమై 
తరుణము సుఖతపము మోక్ష మార్గమై
అరుణ వెలుగు లహరి దేహ తృప్తియే 
కరుణ నయన కళలు భార్య దాహమే..3
***
మనవిశ్రామ 

భ భ భ భ భ న య,  13 వ అక్షరం యతి.

స్త్రీల తపస్సుయె నిత్యశుభోదయ చిత్తము సుమధురమాయే
పాలన పోషణ నేస్తముగా విధి పక్కగ పడకకు శోభే
చాలని జీతము నైనను చక్కగ జే యుచు కధలను తెల్పే
వేళకు నిద్రయు మైదున సంతస వీలును తెలిపెడి తోడున్....1

స్త్రీలు మనోభవ అర్ధము శాంతికి చిత్తము సుఖముకు తోడున్
లీలగ వేడిగ చల్లగ దేహము నిర్మల మగుటయు దాహమ్
కాలము బట్టియు మాటను తట్టియు కట్టడి మదిగను జేయున్
బేలయనేనని తక్కువ ఎక్కువ భీకర పలుకులు ఏలన్..2

స్త్రీలకు గౌరవ మివ్వక నేపెడి చిత్తము గలిగిన వారల్ 
పాలకు లైనను వారల చుట్టము పక్కము హితవరి యైనన్ 
గూలక తప్పదు శిక్షను పొందుచు ఘోరమగు వ్యథల తోడన్  
కాలము చేయగ క్రుళ్ళుచు నేడ్చుచు, కట్టడి దయివమె జేయున్! .........3
****
రాజహంస వృత్తం....త త త త త త త త గ....13  యతి

శ్రీరామ నీనామ మెంతో రుచీవిధి శ్రీ రాగమై ప్రేమ మోహమ్ము ధర్మమ్ముగా 
శ్రీ రాగమే జేయగా నాశ భావమ్ము శ్రీకార  తత్వమ్ము మార్గమ్ము సత్యమ్ముగా 
శ్రీరంజితమ్మేను దేహమ్ము నేపొంద శ్రీలక్ష్య మయ్యే ప్రమోదంబు  కాలమ్ముగా 
శ్రీరమ్యతా శాంతి సౌభాగ్య మొందేటి శ్రీ దీక్ష శ్రీశ్రావ్య శ్రీ దేవ శ్రీలక్ష్మి నీవేనురా

సంపాదనే ముఖ్య మంటూ సముద్రాన్ని, సందేహమే తెల్ప కుండాను దాటుకుంటూ
పాపాలు ఏమైన ముక్కూమొ గమ్మేను భాషేను రానాట్టి దేశమ్ము కష్టాలుగా
శాపాలు వెన్నంటి పీల్చేది గాలేలె శాతమ్ము ఆహారమే భూమి జీవమ్ముగా
కోపాలు బంధుత్వ ప్రేమమ్ము బంధాలు మోహప్రయాణమ్ము అందర్ని మార్చేనుగా

శ్రీ సుందరాకార! శ్రీకృష్ణ!  దేవేరి శ్రీలక్ష్మితో  జేరి రావయ్య శీఘ్రమ్ము గా 
శ్రీ సేవలే జేయగా నాశతో వేచి శ్రీ పారిజాతాలనే తెచ్చి  నిల్చేనురా 
నీ సోయగమ్ముల్ కనంగా ప్రమోదంబునే  పొంది నీనామ  గానమ్ము సేసేనురా 
నా సంకటమ్ముల్ సమా ళించ లేనింక నారాయణా! శ్రీహరీ!బ్రోవ రావేలరా!!
*****
 షోడశోత్ఫలమాలిక.. ఉత్పలమాల 

 కాలము లెన్ని మారినను కన్నసుఖాలకు పూజలేల యీ 
పాలన వల్లనేల? నుపకారపు వేళలు తీర్చు నేల? ఆ
గాలి సమర్ధతైన విధి గాయము లేకయు పొంత నేల? యీ 
గోలల మత్తులేల? వడ గాలిగ చేరెడి శబ్ద మేల?  డం
బాలను పల్కు లేల? సరి మార్గము చూపు నసూయ మేల? పం
దాలుగ పొంత నేల? విధి దాహము చూపియు గీతమేల? సా
గే లయ లీల లేల? విరి గాజులు కోరెది బుద్ధి లేల? సం
చాలన ప్రశ్న లేల? గృహ జాడ్య మేల? గీ
తాలయ మున్న వేళ సహతాప మేల? వివాద మేళన్
శీలము నెంచ కాలమగు శీగ్రము నెంచుట వాదులేల? యీ
కాలపు కోప మేల? కలకాలము రక్షగ నుండ లీల వా
చాలపు కొల్వులేల? పలు జ్వాలలు మధ్య వసూలు చేయు టే
***
ద్వాదశపాదోత్పలమాలిక
రచన. మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ 

కాలపు చల్లగాలవియె కానన కొండల మధ్యబుట్టి సం
చాలము చేయగన్ మనిషి ఛాయలు మారుచు తోడు నీడగా
లీలలు రూపయవ్వనము లేతగ నుండియు ప్రేమ పాశమున్
ఏలిక కోరదాహమును ఎన్నడు గుర్తుగ సంతసమ్ముగన్

కాలము బట్టిదారులను కామిత బుద్ధికి యాత్ర జేయగన్
గాలము కేనుచిక్కి గతి గమ్యము గుఱ్ఱపు వేగమాయనే
శీలము రీతిభట్టిగొని శీఘ్రము గా తన కాలచక్రమున్
నాలము జారునీరువలె నాణ్యత సారధి వెడ్కనేగ యా

మూలము తెల్పగల్గుటయు ముందర కాళ్ళకు బంధమేయగున్
మాలల మాదిరే కదిలె మానస మందు చరించసాగి న
మ్మా లయ సాక్షిగా సహన మార్గము నెంచియు దివ్యవేళలన్
బేలకు బంధు మిత్రుడుగ బీరము లాడక పెద్ద చిన్నలన్

లేలుట పుణ్యకార్య మగు లీలగ భావము సంబరమ్ముగన్
చేలున కంకి యూగువిధి చింతను మాపుచు సంప్రదాయ స
త్కాలపు వేష భాషలగు తాళము వేసియు శ్రద్ధ మీరగన్
కీలక లక్ష్యమంతయును తీరిక వోలెడి తీర్చ గల్గుటన్

చాలని దంటులేదుకళ జాడ్యము మారిన బుద్ధి మాధ్యమున్
వేళలు నెంచగల్గుటయు వీగిన చోద్యము తప్పగుండుటే
ఆలికి ఆటపట్టుగను ఆశలు రేపియు వాదులాటలన్
మాలిని మాటతప్పకయు మానస పందిరి ఇచ్చిపుచ్చుటన్

మేలును కోరి బాధ్యతగను మోక్షము చూపియు సేవభావమున్
వీలుగ చిత్ర మంతయును వీశము నాపక జూపు విద్యలన్
కాలము నెంచి బుద్దిగను కమ్మని సౌక్యము భర్తకిచ్చియిన్
హేళన జెరియున్నను సహేతుగనుండెడి శాంతి దూతయే
***
బారపు చర్య లేల?సరివారల మీద నసూయ లేల? పం
దేరపు చిందు లేల ?తెర తీయగ లేనవి నీతు లేల?శృం
గారపు లీల లేల?పరకామణి ద్రొబ్బుట కాశ లేల?సం
సారపు చిక్కు లేల?గ్రహ శాంతి నివారణ చర్య లేల? స్వీ
కారము లేని వేళ సహకారము లేల? వివా హవేళలన్
గోరెడి కట్న కానుకల గోలలకై తెగ వాదు లేల?నో
రూరెడి కొల్వు లేల?తగ నుబ్బి భజించు పొగడ్త  లేల?బే
జారు ఖరీధు లేల? పలు సారులు పెంచి వసూ లు చేయు మో
టారు విలాస యాన శక టాలకు యింధన ఖర్చు లేల ?సం
చారపు దొంగ సాధువుల సాధన దీక్షల కాస్తు లేల !ఊ
రూర ప్రచార మెన్నికల హోరు నబద్దపు బాస లేల జో
హారులు భారతాంబ కివె హాయిని గొల్పని  చింత లెన్నియో?
****

విశాలాంతిక - త/త/త/గ UUI UUI - UUIU ...10 పంక్తి 293

ఏమాయ కమ్మింది - మాపైన మే
మేమీ చె సి యున్న - ఇంతా మనో
మార్గమ్ములే ప్రశ్న - లయ్యెనుగా
ఇంతెందు కాలోచనా అందురే

కాలమ్ము మాయగా చుడాలిగా
పంతమ్ము పోకుమా అద్రుష్టమే
ఎవ్వారె మన్నాను మౌనంగ ఉం
డీ దేశ కష్టమ్ము భావించియే

శుబ్రమ్ము చేస్తేను ఆరోగ్యమే
ఏరోగ మూ రాదు భయ్యమ్ములే
కుండంగ జీవించు ఆనందమే
పంచియు ఆహ్లాద మే పొందుటే

ఉద్వేగ ఉద్యోగ సేవార్ధమ్ము
ఎందెందు అందందే ఆరోగ్యమ్ము
బిడ్డల్తొ ఉండేది సౌకర్యమే
ఏరోగ మీదాక రాకుండులే

ఏకష్టమూ రాక సౌఖ్యమ్ములే
ఎంచేసు యున్నానొ ఈమాయలో
***

- కాంత  -7 UUIIUIIUIIU
 మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 

జ్ఞానేచ్ఛ కళా నిజ వైభవమే  
మానాన్కి మదీయ మరో మలుపే 
విజ్ఞానపు కాలువ శోభలుగా 
అజ్ఞానపు ఆశలు తొల్గుటయే 

విన్న వినకా సవినంగ సహా  
యాన్నీ తెలిపేను వయస్సు సదా 
మొనంగ మనస్సు ను ఉంచెనులే 
నేనేది వచించిన రాగములే 

విద్యా వినయం సహనంతొ  సహా
యం దాన గుణం కదలల్లెదులే 
వేదార్ధ మనో వచనం తరుణం 
పాదాంకితమం తలపే సకలం    

భేదానికి చింతను  చూపలేదు
మోదానికి పొంగియు   ఉండలేదు 
క్రోధానికి లొంగియు యుండలేదు 
కాలానికి ఒగ్గియు ఉండెనులే 

***


 తోదక వృత్తము న జ జ య .. 8 యతి 12/8  (III  IUI IUI IUU )
కరుణ దయాగుణ కాలము యంతా 
తరుణము యే సమతాలయ మంతా 
తరువు లలో చరితం సమభావం 
అరుపులలో కధనం సుఖభావం  

సుఖమును దారియు సూదిగ మారే  
నఖశిఖ  పర్యము నాదిగ మారే 
శిఖరము దారియు శాంతము కోరే 
నఖమున అందము  నాణ్యత కోరే   

మనకు సుఖాలు సమానము కాదా 
మనకు విశేష విమోచన కాదా 
మనకు అనేక ఉపాయములేగా 
మనకు సకాల సమమ్మున గాథే 
***

 తోటక వృత్తము ... 4 సుగుణాలు 12/9

శరణం తలపే మన .. సంత కళే   
తరుణం తమకం విదితం న కళే 
అరుణోదయమే తనువంత కళే
చరణం కరుణాలయమే ను కళే    

bha bha bhaa  ga ga 

కాలము గోప్యము కానుక ఏగా
మల్లిక వాసన మత్తు న ఏగా
గోలలు చేయుట కొత్తగ ఏగా
పెల్లికి సందడి మేళము ఏగా

వెల్గు ల దీపము వేకువ యేగా
వేల్పుల పండుగ వైనము యేగా
కొల్వు ల దేవుడు గొప్పను యేగా
పిల్లలు దేవుడు బిడ్డలు యేగా

చిల్లర మాటలు చెప్పక చెప్పే
చల్లని నీడలు చెప్పక వచ్చే
వచ్చిన వారితొ వాదన వద్దే 
నచ్చిన వారితొ నమ్మక మంచూ 

సాధన చేయుట సత్యము వల్లే
శోధన జీవి గ నిత్యము వల్లే
వ్యాధికి మందులు వైద్యము వల్లే
సంధికి మూలము సాక్షుల వల్లే

పాటకు ఊపిరి పొందిక నౌతా 
మాటతొ ఆశలు మాయము చేస్తా 
ఆటకు తోడుగ ఆడుతు ఉంటా 
వేటకు నిన్నును వాడుతు ఉంటా 

నిద్దుర లోనను నీడగ ఉంటా 
సర్దుకు పోదము సందడి గుంటా 
మొద్దుగ ఉండను ముద్దుగ ఉంటా 
హద్దులు వద్దును హత్తుకు ఉంటా 

అక్షర వేదము ఆర్తిగ ఉంటా 
అక్షయ తత్వము అద్భుత మంటా 
సాక్షిగ నీకును సౌమ్యము గుంటా 
కక్షలు లేకయు శిక్షణ ఇస్తా 

ఆనతి నీయవె నాకును లక్ష్మీ
వాసిగ నిన్నును వేడితి లక్ష్మీ
సేవిత నీకును సాధన లక్ష్మీ
శోధన చేసితి సాక్షిగ లక్ష్మీ

రోగము వచ్చియు రాగము పల్కే
మందులు వాడక మోనము వీడే
జీవిత మంతయు జాతర గుండే
చెప్పిన మాటలు చేయక ఉండే

నేనును ఆశతొ  నీకును తెచ్చా 
నీవును ప్రేమతొ నాకును ఇవ్వూ 
చేసిన తప్పును చూడక తెచ్చా 
తప్పులు ఎంచక నాకును ఇవ్వూ

చేతుల నుండియు జారెను ధర్మం
బాధలు తోనునె మూలిగె వైనం
పెద్దలు చెప్పిన పుట్టిన నైజం
పుణ్యము చేసిన పాపపు రోగం
  --(())--

విశాలాంతిక - త/త/త/గ UUI UUI - UUIU ...10 పంక్తి 293

ఏమాయ కమ్మింది - మాపైన మే
మేమీ చె సి యున్న - ఇంతా మనో
మార్గమ్ములే ప్రశ్న - లయ్యెనుగా
ఇంతెందు కాలోచనా అందురే

కాలమ్ము మాయగా చుడాలిగా
పంతమ్ము పోకుమా అద్రుష్టమే
ఎవ్వారె మన్నాను మౌనంగ ఉం
డీ దేశ కష్టమ్ము భావించియే

శుబ్రమ్ము చేస్తేను ఆరోగ్యమే
ఏరోగ మూ రాదు భయ్యమ్ములే
కుండంగ జీవించు ఆనందమే
పంచియు ఆహ్లాద మే పొందుటే

ఉద్వేగ ఉద్యోగ సేవార్ధమ్ము
ఎందెందు అందందే ఆరోగ్యమ్ము
బిడ్డల్తొ ఉండేది సౌకర్యమే
ఏరోగ మీదాక రాకుండులే

ఏకష్టమూ రాక సౌఖ్యమ్ములే
ఎంచేసు యున్నానొ ఈమాయలో
--(())--

 లోక సూక్తులు  (ఛందస్సు -1
U I U U I U  - I U U U  I I I I U   
నిత్య పారాయణం - మనో లోకానికి పయణం
సత్య వాదాయణం - ఊర్ధ్వ లోకాలికి పయణం
విద్య భోదాయణం - శాంతి లొకాలికి పయణం
మిధ్య ప్రేమాయణం - అంధ లోకానికి పయణం


U I U U U  U i  U i  U I 

భార్య మోహంలో జీవితాన్ని చూడు
వీర్య వృద్దిత్తో భాధ్యతల్ని  చూడు
కార్య సాధకుడిగా పంచుకొని చూడు
ఆర్య పుత్రునిగా ఆదుకుంటూ ఉండు

నిద్రలో కూడా ఉనికి మరిచి ఉండకు
భద్రము అని లోభికి అన్నగా ఉండకు
రంధ్రము కోసం మూషికములా మారకు
ఛిద్రము అని తక్కువచేసి పలుకకు

అబద్ధము  ఆడితే అతికి నట్లు ఉండు
నిబద్దత మరచి నీవు ప్రవర్తించకుండు
సమర్ధత గమనించి మాటలాడుచుండు
నీ స్వార్ధము కొరకు భాధ పెట్టక ఉండు

***

విశాలాంతిక - త/త/త/గ UUI UUI - UUIU 10 పంక్తి 293

ప్రాణమ్ము నిల్పంగ - రావేలరా
గానమ్ము గొంతందుఁ - గల్గించరా
మౌనమ్ముఁ జాలించి - మాటాడరా
యానంద పీయూష - మందించరా - 

వేదాలు ఛద్వంగ - బాదేలరా 
శోధించి సాధించు - బాదేలరా 
సౌర్యమ్ము ధైర్యమ్ము - నీదేనురా 
న్యాయమ్ము  ధర్మమ్ము - నీవెంటరా 
  
లీలల్ గనన్ రమ్ము - లీలామయా
మాలల్ గొనన్ రమ్ము - మాలీ హరీ
తేలించ రమ్మంటిఁ - దెప్పన్ ననున్
ఆలించి పాలించు - మాశీస్సుతో - 

--((**))--


ఝాటల - స/త/జ/గగ IIU UU - IIUI UU 
11 త్రిష్టుప్పు 356  ఛందస్సు ( 7 ) 

శిలగా నుండన్ - జెడు కోప మో నా 
చెలికాఁడా నె-చ్చెలిపైన నేలా 
కలలోఁ గూడా - కరుణించవా యి 
ట్లిలపై నుండన్ - హితమౌనె నాకున్ 

టలనమ్మా ఝా-టలమందు నీకై 
చలిలో నుంటిన్ - స్మరియించుచుంటిన్ 
లలితోఁ బేరిన్ - లలితప్రియాంగాఁ 
దొలి ముద్దీయన్ - దురితమ్ము రావా 
(టలనము=తాత్సారము చేయుట) 

మనసా వాచా - మహిపైన నిన్నే 
వినుమా చేరన్ - బ్రియ దల్చుచుంటిన్ 
దినముల్ రాత్రుల్ - తిరుగాడుచుండున్ 
మనమో నీకై - మఱువంగ నౌనా 

యమునా తీర - మ్మల సంధ్యవేళన్ 
రమణుల్ బాడన్ - రసవంతమయ్యెన్ 
గమనీయమ్మై - కమలాక్షుఁ డూఁదన్ 
రమణీయ మ్మా - రసరాసకేళుల్ 

జలజాక్షీ నన్ - జదివించు తల్లీ 
పలు ఛందమ్ముల్ - వడి వ్రాయ నెంతున్ 
మలయై నాకున్ - మహి నుండు మమ్మా 
వెలుఁగుల్ నీవై - వెలయంగ రమ్మా  తప్త - 

--((**))--



UUIU IUUI  ఛందస్సు (6 ) 

మౌన  మిదే  గమ్య 
భావమై  దివ్య దీపమై
ప్రేమమ్ముతో  సదా నాకు 
ధర్మమై  నీతి  మార్గమే 
  
రావేలకో ప్రియా రమ్య
రావమై రత్నదీపమై
జీవమ్ముతో సదా నాకుఁ
జేవయై నవ్య తేజమై

దేవీ మనస్సులోఁ బూల
తీవెగాఁ బాలపుంతగా
నావైపు చూడవా తేలు
నావగాఁ బిల్చు త్రోవగా

--((***))--



ఛందస్సు (5 )

మధువృష్టి - ర/స/ర/జ/జ/గ UIU IIU UI UIU IIU IU
16 అష్టి ౨౩౧౯౫

ప్రార్ధనే వయసంతా 
మనోమయం చెయుటే గదా
కోరికే మనసంతా 
తపోమయం చేయుటే కదా   

మానసంబున దివ్యాను 
భావమే నిను పోల్చగా 
నీ గుణాలతొ సాహిత్య 
సేవలే రమణీ యమే  

కాలమే మనలో మాయ 
కూర్పులే తలపే కదా
ప్రేమ రాగములే నాలొ
కొత్తగా మెదిలే కలే     

నవ్వులే సమయం అంత
పువ్వులే విచ్చెనే కదా 
సంబరం సమరం కొంత
సంతసం సుఖమే కదా 

పండుగే సహజం చెప్పు 
కోవటం సంబరం కదా  
పల్కటం సమరం కొంత
జీవితం సుఖమే కదా   

--((***))--

ఛందస్సు (4 ) 
IIUII  UUI  -   IIUII  UI U
 
చరణమ్ముల నీపద్మ
చరణమ్ములఁ గొల్తురా
హరియంచిల నేనెప్డు
హరుసమ్మున దల్తురా

తరుణమ్ములు నీవంతు
తరుణమ్ములు చూపరా 
మదితెల్పెద నేనెప్డు
మనసమ్మున దల్తురా
    
సరసమ్ముగ నాడవా
సరసీరుహ నేత్రుఁడా
వరమీయఁగ రారామ్ము
వరదా పరమాత్ముఁడా

సమయమ్ముగ ఆడగా
సమయాసమ నేత్రుడా   
మనసీయగ రావమ్ము 
సమయా పరమాత్ముడా  

--((**))--


ఛందస్సు (3)

IU UII  UIU - IU UII  UIU 

సమానమైన బంధమ్మా
సమానమైన దేహమ్మా  
సమానమైన కాలమ్మా 
సమానమైన తాప్పమ్మా 

సమానమైన మానమ్మూ   
సమానమైన వాదమ్మూ 
సమానమైన రోగమ్మూ
సమానమైన వేదమ్మూ
   
అనంతమైన విశ్వమ్మా
అనంతమైన సృష్టియా
అనంతమైన చిత్రమ్మా
అనూహ్యమైన యందమా

అనంతమైన గానమ్మా
అనేకమైన రాగమా
అనంతమైన జీవమా
అనాదియైన భావమా

--((***))--


లెదురుగా ఛందస్సు ( 2 )
UI UI UI UI  - UI  UI  II UI  
కాకి ముక్కు దొండ పండు - చూసె యంత లెదురుగా   
సాలు లేక సూలు లేక - తల్లి బాధ లెదురుగా 
పాలు లేక బోసిపోయె - పృథ్వి మాత  లెదురుగాఁ  
పూలు లేక బోసిపోయె - భూమిజమ్ము లెదురుగాఁ

జాల శీతలమ్ము గాలి - సర్వమయ్యె జడముగాఁ
కాల మాయ లమ్మ గాలి - పర్వమయ్యె జడముగా  
దేశ మాత బిడ్డ లంత - పండు గాయె జడముగా
సర్వ శక్తి  ధార పోసె - నిత్య మంది జడముగా    

బూలకారు రాదు గాదె - భూమిపైన నెలలకున్
సామ దాన బేధ మందు - నిత్య బత్కు పలుకులన్
వచ్చె పోయె ఒప్పు తప్పు - మంచి చేసె చినుకులన్ 
తల్లి తండ్రి గుర్వు మాట - నిత్య సత్య చదువులున్      

బూలు పూచెఁ గాని నేఁడు - పొంగు నాదు మనసులో
ఆలి పిల్చె  చూసి నాను - మంచి చేసె మనసుతో  
తప్పు లేదు మాట లోన - ఒప్పు కొంటి మనసుతో  
విన్న వారు చెప్పు వారు - లేరు లేరు మనసుతో 

అందమైన చందమామ - యాకసాన వెలిఁగెరా
అందమైన కల్వ భామ - చెర్వు లోన వెలిఁగెరా
అందమైన తోట లోన -  పువ్వు లన్ని వెలిఁగెరా
అందమైన మౌము లోన - మచ్చ లన్ని  వెలిఁగెరా  

వంద తీవలందుఁ బూలు - వాయి విప్పి యలరెఁగా
మందమైన మారుతమ్ము - మై రమించఁ గదలెఁగా
నందసూనుఁ డేల రాఁడు - నన్ను జూడ నగవులన్
చుప్ప నాతి మూతి నేడు - బాధ పెట్టె బతుకుటన్  

--((***))--

deviram123 (1)

సారంగ - త/త/త/త UUI UUI - UUI UUI
12 జగతి 2341

ప్రాయమ్ము సౌఖ్యమ్ము -  ప్రారబ్ధ ప్రాబల్య
మే సామ దానమ్ము - భేధమ్ము ప్రోత్సాహ 
మే ప్రేమ సౌలభ్య - సౌందర్య  సాహిత్య 
మే  దేశ కాలమ్ము - ఆదర్శ జీవమ్మె

దేహమ్ము తో సేవ - గానమ్ము తో పాట 
పాణమ్ముతో ఆట- బంధమ్ముతో పొందు 
ధ్యానమ్ము తో చిందు -   బాధ్యతతో విందు 
భావమ్ము తో కోర్క  -  భాగ్యమ్ముతో పిల్పు

లీలల్ వినోదమ్ము - లీలల్ ప్రమోదమ్ము                 
లీలాల్ విషాదమ్ము - లీలల్ విభేదమ్ము 
లీలల్ విశాలమ్ము - లీలల్ సమానమ్ము
లీలల్ సకాలమ్ము - లీలల్  భయానమ్ము 
   
చాలించు మాయాట - దీవించు ఈపూట
పాడింది ఓ పాట  - మెచ్చింది ఓ ఆట
కోరింది ఓ కోర్క - తెచ్చింది ఓ మార్పు 
ఆనందమే తీర్పు - ఆదర్శమే ఓర్పు 
      
--((***))--


సులేఖా ** ( నూతన వృత్తము ) 

గణములు - న,న,మ,స,స,గగ 
యతి - 10 

అరవిరిసిన మందారం బలరించదు డెందాలన్‌ 
విరిసినదది పుష్పమ్మే ప్రియమౌ కన నందాలన్‌ 
సరసమయిన వాక్యాలన్‌ సహితంబగు భావాలన్‌ 
బరుగులిడెడి పద్యమ్మే ప్రముదంబగు నారీతిన్‌ 

కలువకనుల శ్రీవాణీ కవితామయి వాగ్దేవీ 
తెలిపి యెపుడు నీ ప్రేమన్‌ దియనైనది వాగ్ధారన్‌ 
బలుకులిడుచు ఛందంబున్‌ బలికించిన మోదమ్మౌ 
కలము సలుప నాట్యాలన్‌ గనువిందుగ నేనాఁడున్‌ 

వివిధగతుల నందమ్మై వినవిందయి పాడంగాఁ 
గవులు బుధులు మెచ్చంగా గరిమంబగు వాక్యంబున్‌ 
గవనములనుఁ జెప్పంగాఁ గలమియ్యది ధన్యంబౌ 
యవనికయిన శ్రేయంబై యవి నిత్యము బంచంగా 

కనఁ బదములు స్వచ్ఛంబై కడు దృప్తినిఁ గూర్చంగా 
మనము గదుపు భావంబై మహిమెచ్చెడి సత్యంబై 
యనవరతము పొంగంగా నభివందనలే నమ్మా 
వనజనయన నీకైనన్‌ వసుధాస్థలిపై నంతన్‌ 

ప్రియ జననివి నీవమ్మా ప్రియభాషిణి వీవమ్మా 
నయముగ నతిఁ గైకొమ్మా నను నిత్యముఁ బ్రోవమ్మా 
జయమె సతము నాకిమ్మా సకలార్థద మాయమ్మా 
శ్రియమగునటు చూడమ్మా శివ,సుందర సత్యమ్మా 

***

స్రగ్విణి / కామావతార -

92. స్రగ్విణి - ర/ర/ర/ర UIU UIU - UIU UIU

12 జగతి 1171

తూర్పునా ఊడ్చెనే - సుబ్రమే చేసెనే 
నీటినీ చల్లెనే  - ముగ్గులే పెట్టెనే 
రంగులే  దిద్దేనే - పువ్వులే చల్లెనే ఓర్పుతో సంతసం - నిత్యధర్మాములే    రమ్ము కామావతా - రా ప్రకాశమ్ముగానిమ్ము  ప్రేమమ్ముతో -నిప్డు ప్రీతిన్ సదా     తమ్మి నీమోము కెం - దమ్మి  నీ రూపమే    చిమ్ము సోమమ్ము రం - జిల్ల సోముండగా 

కళ్ళలో  వెల్తురూ - కాంతిలో సంతసం చీకటే మెట్టుగా  - గుట్టుగా సంక్రమం  పద్యమే వేదమై  - భావమే  నాదమై అందమే సొంతమై - శ్రీమతీ సౌక్యమై       తామసం తగ్గెనే - తన్మయం చెందెనేసుందరం కాంతలో - నోములే పండెనేమన్మధా అంబరం  - ప్రుద్విలో సంబరం చీకటే తీరెనే - వెల్తురే పంచెనే          

                                                  --(())-- 
93. భ/జ/స/గ UIII UIII UU యతి లేదు

*స్త్రీ తత్త్వం

 చాలునులె లీలలను నీతో
మేలునులె నిన్నుగన నెంతో
తేలునులె భాద్యతలు ఎంతో 
కాలునులె నీ పలుకు నాకూ

వల్లదను మాటలును వద్దే
చల్లదన మేమనకు ముద్దే
కుల్లుతన మేఎపుడు కద్దే
జల్లులుఏకం చెయును కాదా

మాలికలు పూజలకు కాదా
యాలకుల పాయసము కాదా
యేలికల జీవితము కాదా
మల్లికను వేచినది నీకై

కన్నులలొ కాంతులను చూపే
కన్నకలలే అగుట  చూసే
నవ్వులతొ పువ్వులను చూపే
అన్నియును అంతయును తెల్పే

దాపరిక కాఁదునులె నీతో
చెప్పలెను కారణము నీతో
తప్పులను చేయుటను లేదే
వాదనను మానుటయు కాదా

ప్రేమలను పంచుటయు కాదా
వేషములు వేయుటయు లేదే
మాటలను దాచుటయు లేదే          
కాలమును బట్టి మనముందాం
--((*))--

మ-న , భ-య , జ-ర, స-త  విలోమ గణములు.
UUU-III  -  IUI-UIU - IIU-UUI

సాహిత్యమ్ము మన - సుసంపదా మరీ - విధి వేదమ్మేను
మాహత్యమ్ము మన - సహాయ సంపదా - మది వేదమ్మేను
ఆహార్యమ్ము మన - సుసంతసం మరీ - తిథి వేదమ్మేను
స్నేహత్వమ్ము మన - అనంత సంపదా - సహ వేదమ్మేను
***
మత్తేభవిక్రీడితము - స/భ/ర/న/మ/య/లగ IIUU IIUI UI IIU - UUI UUIU 20 /14

వినయాన్నీ వివరించి చెప్పు కధలే - వేదాలవల్లేనులే 
తనువంతా సహకారమే మనసుతో - తత్వాన్ని తెల్పే నులే  
చినికుల్లా  చిగురించి తృప్తి పరిచే - చైతన్య భావాలులే 
అనుమానం అనుకోక హాయి తలపే - ఆదర్శ భావాలులే   

సహనమ్మే మనసిచ్చే మార్గ మవుటే - సంభాషణాలన్నిటా 
తహ తాపం తనువిచ్చే కావ్య మవుటే - పొందేనుపాలన్నిటా
అహమంతా వదిలించే సేవ ఇదియే - ఆందోళనాలన్నిటా  
స్ప్రుహఉంచే చిరుహాసం తెల్పె మదియే - చిందేనుకాలన్నిటా 
***
మత్తేభవిక్రీడితపు విలోమము - త/య/జ/మ/న/భ/గల 
UUII UUI UIU - UUI IIUII UI ...20 /11 

కాలం ఇదియే నీది నాదియే - సంఘంవదలదే మన ఆట 
వేలం మదియే మీది మాదియే - మౌనం వదలదే మనవెంట   
గాళం కథయే మాది మీదియే - గాధల్ తలుపులే మన వేట 
శీలం తలపే కాదు లేదులే  - శాస్త్రం తెలుపుటే మన మాట 

నిను జూడన్ మనసయ్యె నాకు నెలఁతా - నీవేల రావేలకో 
వనజాక్షీ వనమందు నామని సిరుల్ - భాసించె నొప్పారఁగా 
విన నేవేళలఁ గోకిల స్వనములే - వెల్గీను పుష్పమ్ములే 
దినమో వ్యర్థము నీవులేక పదముల్ - దీయంగఁ బాడంగ రా 
++
మత్తేభవిక్రీడితపు విలోమము - త/య/జ/మ/న/భ/గల 
UUII UUI UIU - UUI IIUII UI 20 కృతి 749901 
++
ఏమయ్యెనొ యీవేళ నింగిలో - నీరీతి నుడుపమ్ములు వెల్గె 
నేమయ్యెనొ యీవేళ డెందమం - దీరీతి నవభావము కల్గె 
నేమయ్యెనొ యీవేళ గాత్రమం - దీరీతి నవరాగము పల్కె 
నేమయ్యెనొ యీవేళ నీదు రూ-పీరీతి నను వీడక కుల్కె 

 వనమయూరము (UIII UIII - UIII UU).

* స్త్రీ తత్త్వం

ప్రేమలతొ  మోహముయు - దాహముతొ తృప్తీ 
స్నేహముతొ సౌఖ్యముయు -  సేవలతొ తృప్తీ 
ధైర్యముతొ  పోరుటయు - దానముతొ తృప్తీ 
కార్యములొ ఆదరము - ఆశయము తృప్తీ   

సంబరము చేసెదము - శీతలము లందే
అందరము ఆడెదము - ఆకులతొ కూడా
చిందులను వేసెదము - సంతసము తోనే
 పందెములు కాసెదము - బాధ్యతల తోనే            

నాగరికము సొంతముకు - వాడుటయు తప్పే
వాదములు చేయుటయు  -  అందరికి  తప్పే
తప్పులను తెల్పుటయు - మాత్రమున ఒప్పే
ఒప్పులను తప్పులని - వాదనయు తప్పే  

మాటలను మార్చటయు - అన్యులకు తప్పే
బాధలను  చెప్పుటయు - శాంతముకు ఒప్పే
కాంతలకు నవ్వులయె - ఆయుధము ఒప్పే
భ్రాంతులకు అంతయును - ఆధరణ ఒప్పే      

--((*))--

UIIU  UIIU  IIUII  UIIU 

నేటి కవిత్వం -- *స్త్రీ తత్త్వం 
రచయత: మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ  

కాలముతో సర్దుకొనే - మరణానికి అంచులలో
సేవలు అందించుటయే - సహధర్మము అందరిలో
భావముతో రాగముతో - అనురాగము పంచుటలో
జీవమనే సంఘములో - వనితామణి ప్రేమలురా 

శారదగా పార్వతిగా - సలహాలను  ఇచ్చుటలో
చేరువలో నీడలుగా - ఫలహారము చేయుటలో
వేకువలో సుందరమౌ  - మనసేకము తప్పదులే           
వేళకు నీ పూజలకై - విరిదండల వేయునురా

భాదలలో ఉండుటయే - సహవాసము ఊపిరిలే
పంచుటలో ముచ్చుటలో - సహకారము అందునులే
ప్రేమలతో భంధముగా - సుఖమిచ్చుట అవ్వునులే
భాద్యతతో భావమునే - మహిళా సమ సౌఖ్యములే
--((*))--

86. వసంత తిలక వృత్తము ...స,శ,ష, చ,జ, యతి మిత్రాక్షరాలు
త  భ  జ  జ  గ గ   14 /8 ( UUU   UII  IUI IUI  UU ) 

సద్భావం నుండిన మనస్సున మందిరమ్మే   
విద్వంసం బుద్ధులను మానుట మంచి దయ్యా
ఉధ్యమ్మే జర్పుట సకాలము జీవ రక్షే 
ఉద్యోగం పొందియు విశాల్ భయమ్ము వద్దే   
   
దేవానాం సేవలు మనోమయమౌను సర్వా 
ర్ధంవేదం పాఠము సరాగమయమౌను విశ్వా 
సంవైనం జీవితము సాగరము మల్లె  సమ్మూ 
హం వ్యాఖ్యే ప్రేమలకు హాయిగను చూపు లక్ష్యం 

కర్తవ్యం నేత పలుకుల్లె సమస్య తెచ్చే 
ప్రారబ్ధం నేరములు మల్లె వయస్సు మెచ్చే 
కారుణ్యం లేకయును కల ఉషస్సు వచ్చే 
ఆరాటం తృపి పరచు టే మనస్సు విచ్చే 
***



మత్తేభ విక్రీడితము..,,, మత్తేభ - ఆనందం 2.గణాలు,.....
స భ ర న మ య వ (లగ) IIU UII UIU I I I UUU IUU IU

చెలిమే జీవిత శోభయా పరము సాపెక్షా సకాలం కదా
కలిమే కీలక కారణం తరము భావప్యా ప్రధానం  కదా 
బలిమే భీకర బోధయా కరము మామంచే సుతారం కదా         
పలికే మాటల భావమే నిజము మౌనంగా సమాన్యం కదా 

సమయానంద వినోదమే సమయ భాషల్లే మనస్సే వరిం
చి మరోమాట  పఠించకే వినయ సాహిత్యం తపస్సే  భరిం        
చి మహావృక్షము వల్లె జ్ఞానమును సాన్నిత్యం యసస్సే  కుటుం
బ మహత్తే తరుణోదయం మమత మాటల్లో ఉషస్సే కదా   


కలలే కాలము కవ్వమే సమము హృద్యంలో వివాదం కదా 
పిలుపే వేదము సవ్యమే సమము తన్మాయే  నినాదం కదా
 కథయే సాగును నిత్యమే సమము  కావ్యంగా వినోదం కదా 
జతయే కూడును విద్యయే సమము  సంతృప్తే సకాలం కదా

***
 నేటి ఛందస్సు త్రి భం గిగా తరంగం వృత్తము 
IIU UU  U IIUU.   UUUUU UU

సమరా సౌమ్యా...... ధారణ వీరా .. సర్వార్ధాన్నేతెల్పేరా
మురలీలోలా .. మోహనలీలా...... ధర్మార్ధాన్నేతెల్పేరా
వరమీయంగా....... ధైర్యము తోనే ప్రశ్నాభావంతెల్పేరా
మదిదోచంగా...... మానసవీణా.... పుణ్యశ్లోకాసచ్ఛీలా

 వినయమ్మే ... ధర్మోత్తర మేగా... సమ్మోహమ్మే భాగ్యం గా
సమయమ్మే కార్యోత్తరమేగా ... సంతోషమ్మే భాగ్యం గా
తరుణీ లీలా ... ప్రేమల గోలా .... వాశ్వాసమ్మే భాగ్యం గా
మనసే మాయా ..... ప్రాభవ మంతా ... ధైర్యంగా నే ప్రేమమ్మే
--(())--
 మ   మ త  న   న   న   న   లగ .. మత్తాక్రీడ -8   16 
UUU  UUU  UUI  III  III III  IU 
నేటి కవిత్వం - మత్తాక్రీడ

సాహిత్యామృత్వమ్మే విశ్వాస వినయ వినమృతము తెలిపే 
స్నేహమ్మే నిత్యానందాస్థిత్వ  సహజ తరుణ మది  తెలిపే
ఆహ్లాదమ్మే  ప్రాధాన్యమ్మే సకల వినిమయ వినయ మలుపే 
ప్రహ్లాదమ్మే  సంసారమ్మే కలసి తనువు తపన మెరుపే

సాధ్యాసాధ్యమ్మే సేవా  జీవితమునకు కళలగ మలుపే   
ప్రాధాన్యత్వంబే  ప్రేమా పోషణ విజయ పరము గెలుపే 
విద్యా సాహిత్యమ్మే ఉద్యోగ విలువలు పెరిగిన పలుకే     
అంధత్వాన్నీ తర్మే కాంతీ మన బతుకు కదలిక మెరుపే