...... విధేయుడు..మల్లాప్రగడ రామకృష్ణ

: నేటి న్యస్తాక్షరి....వి. ఘ్న..రా..జ

*తే..వినయ వాంఛలు పూర్తిగా వేద పర వి

ఘ్నములు సహజమై నిశ్చయ ఘటణ లన్ని

రాజ్య పరిపాలనల వల్లె రాటు తేలి

జాడ్జము వలన బ్రతుకులలో జాగరూకె

.........

*ఆ..విజయ వాంఛ వల్ల వేలఖర్చులతో వి

ఘ్నములు తరిమి వేయు ఘనత నీది

రాశి కొరకు కాదు రమ్యమైన గెలుపు

జగతి పరుగు లాయె జ్ణాన మేది

.....

*ఆ...విశ్వనాథ పూర్ణ  విజయగణపతి, వి

ఘ్నములు బాపి వీర ఘనత నీదు

రాజపుత్ర శోభ రమ్యదేవయజన

జగతి నందువెలయు ఙ్ఞాన మిచ్చు

......

*తే :: అరిచి చంకనెక్కి మనసు ఆశ జూపి

మాట మొరటయే యైనను మంచి జేసి

విలువ పెంచి ప్రవర్తన విధివిధాన

చేయకున్న కోల్పోతావు వినయ వాంఛ

---

*తే..మంచి జ్ఞాపకశక్తి యే మనసు మార్చు

చెడును చేయువారు చెడుట చింత వద్దు

నీడ నిచ్చు చెలిమి గాను జీవి యగుటె

కారు చిచ్చు సర్వము హరీ కనుల ముందు

..........

*సమస్య..పంది.కిరి.కిటి,సూకురము

పందిరి కళ వేరు గృహము పడక కన్న

సూకురము తృప్తి సుకుమార సూత్ర మగుటె

సాకిరి వలన బలహీన సంత సమ్ము

వాకిటి వెలుగు నీడలు వరద లాగె

.......

*తే..చదువు గబ్బిలాల బ్రతుకు చేర్చు కలము

కాగితాల ఖర్చు లు లేని కాల మాయ

పరువు చచ్చినా ధనముయే పలుకు చుండె

ఎంత కాలము మూర్ఖుడు ఏల వలెను

.....

*తే..ఎంత వారు అయిన ప్రేమ ఏలు కొనుటె

చేసిన పనులు చరితమ్ము చింత మార్చు

చిరునగవుల పలకరింపు చెంతజేర్చు

నిత్య నిప్పుల కవితలు నీకు నాకు

"మహంతి వెంకట్రావు గారికి శుభాకాంక్షలు

....

*తే...పుస్తకం స్వేచ్ఛ చెదల కే పుడమి నందు

బుర్ర లో కొత్త దనము యే బుడగ వలెను

ఎగిరి పడుతున్న కెరటాలు ఏమి అనము

పుస్తకం రెప రెపలాగె పునుగు పిల్లి

..........

*తే..దుఃఖమును మార్చు ప్రేమయే దురిత మందు

శోధనలు ఎప్పుడూ నీకు శోభ నెంచు

సుఖము దుఃఖము చెలిమయే సూత్ర మగుటె

స్మరణ ఎప్పుడూ సుఖమైన శాంతి కొరకె

.....

నేటి ఉదయ హృదయ స్పందన పద్యాలు..30--05--2022

.

తే...ఔషధము గానే శృంగార ఓదార్పుకు కళ

విషము యేసంపదకు విధి వేశ్య బతుకు

కొందరికి సుఖము గరళం కోరిపంచు

నేను బ్రతుకుకే అర్పన నిజము ఇదియె

......

తే....ప్రేమ సాగరం తనలోన ప్రేయసి కళ

ప్రేమ పంజరం బ్రతుకున ప్రేయసి గతి

ప్రేమ కుబుసమ్భు సిరులుగా ప్రేయసి మతి

ప్రేమ చిహ్నం మే ఉండెను ప్రేయసి స్ధితి

.......

తల్లీ అనేపిలుపుయే భవబంధశాంతమ్

తల్లీ సమానకళగా సమపోషణమ్మే

తల్లీ సుఖమ్ము కొరకై వినయమ్ముగానే

తల్లీ అనే మనసుయే మదిపుల్కరింతే

..........

 న్యస్తాక్షరి...సు. శ్లో...క...ము...పద్య పాదాదిన 

సుందరి సుకుమారి కళలు సుధలు వెలసి

శ్లోక మగుటయే విరసిత శోభ లగుటె

కవుల వర్ణణాతీతమ్ము కమల మాయె

ముందుగా భక్తి భావమ్ము మునిగి తెల్పు

----

మత్తకోకిల

వాలుజూపులు నడ్డిఊపులు వద్దువద్దులె రాధికా

జాలి మాటలు విన్న వించిన జాతరమ్మున రాధికా

మేలు చేసిన సేవలన్నియు మీగడల్లెను రాధికా

నిన్ను జూసిన కళ్ళు నిల్వవు నీరజాక్షివి రాధికా

.......

" కాలాహిధరా ! జయహో..

మాలారుండధర! దేవ  మంగళ ! జయహో..

హాలాహలధర ! జయహో..

భోలాశంకర భవహర భూతిద జయహో !!! "

----

తే... ముక్తి మార్గము కోరుట మునగటమగు

తాను (మనసు) తనువుగా ఖాయమే తపన యగుటె

భక్తి సంసారి ముక్తికై భజణ చేయు

సంద్రమును యూదు ధైర్యము సమయ మగుటె

----

తే..." * సు * మనసులకర్మ శ్రేయంపుసూక్తియౌను

* శ్లో * కుఁడవగుముసాటిగ లోకమందు

* క * మలనాభుకరుణతోడ కలిఁమికలుఁగు

* ము * దముగఁజరించు నిష్టఁగ పుడమినందు !!! "

--

( ఇయ్యది తేటగీతి 

' సమానానాం ఉత్తమ శ్లోకీ భవ ' ) 

----

ఆ..సుఖము శాంతి నిచ్చు సూక్షబుధ్ధిగనులే

శ్లోక భావ మదియె శోభ నిచ్చు

కరుణ తోను దయయె కాలమందు సుఖము

ముదిమి వయసులో న ముందు చూపు

........

*తే....నిలిచెను సినీ జగత్తులో నిన్న నాడు

రాములమ్ములాంటి సినిమా రంగ రించి

నటుడు నిర్మాత దర్శక నమ్మ కమ్ము

 అభినయం అభిమానదాసరియె జగతి

........

తే.....మనిషి గామద కరి వంచ మగసిరికళ

మనిషి గా జగత్తు కరుణ మనసు కళయె

మనసునే నియంత్రణ కష్ట మగుట యేను

కళల తీర్పు గా విజయమే కళ్ళ తీర్పు

..........

*తే...పాట్లు ఇక్కట్లు భయముగా పాప మగుటె

అనుభవాలపాఠము నిత్య ఆశ లగుటె

ప్రగతి దేవుడెరుగు సుఖ ప్రాప్తి లేదు

ప్రతిభ గుర్తింపు కలలుగా ప్రభల శోభ

..--

*తే...జ్వాల వాహిని దాహము జాడ్య మవదు

సహజ లక్షణంగా నేను సమయమందు

పాప సంహారముగను నేను ప్రజ్వలించె

మౌనుల తపస్సు యెతమస్సు మౌన గీత

......

*తే...నేను సంద్రము చూపులు నయన సెగలు

నేను నిశ్శబ్ద జీవితం నింగి చేరి

నదులు కలయిక తోనేను ‌నగ్నమైతి

కెరటమైవచ్చి శబ్దము కినుకు నాకు

---

తే....ముక్తి మార్గము కోరుట మునగటమగు

తాను (మనసు) తనువుగా ఖాయమే తపన యగుటె

భక్తి సంసారి ముక్తికై భజణ చేయు

సంద్రమును యూదు ధైర్యము సమయ మగుటె

.........

స్త్రీ ల మనుసులో పురుషులు సీఘ్ర మైన

మనసు పంచి పోషించేటి మహిమ పరులు

స్పూర్తి గా ప్రేమ పంచియు సుఖము నిచ్చు

భర్త కు పసివాళ్ళ లముద్దు భార్య యగుటె

...........

జన్మమా ముఖ్య మనుసంఘ జాతి నందు

మర్మ మెరిగియు మహనీయ మహిమ గలడు

ధర్మ కార్యమనియు చేయు ధైర్య ధీర

సత్యసంధుడు హనుమయే సమర మేల

---

నేటి ఉదయ హృదయ స్పందన పద్యాలు 29/05/2022

తే....నవ్వుకు మలుపు కవులుగా నలుపు తెలుపు

పువ్వుకు మలుపు ప్రతిఫలం పూల తెలుపు

హృదయ వలపుల తలుపులు హృద్య తెలుపు

వెలుగు పెంచుకొని బయట వేద తెలుపు

...........

*తే..ఎవరు ఎప్పుడు మారునో ఎవరి కెరుక

మీకు మేమే ను దిక్కని మేళ పలుకు

మనమను కొనెడి మనిషి యే మాయ మయ్యె

ఉన్న దంతబ్రాంతి బతుకు ఊపిరగుటె

.......

*తే...అమ్మ ఒడిలోన హాయియే అలుక తొలగు

అమ్మ మొదటి పలుకు యేను అమ్మ పిలిపు

కమ్మని చిరునవ్వుల ముద్దు కలల తీర్పు

అమృత వాణి యై విద్యకు అమ్మ పలుకు

..

*తే..ఆవు పాలు యే ఆరోగ్య అసలు తీర్పు

ఆట లన్నియు పిల్లల ఆశ తీర్చు

ఆదమరచి యే ఉంటే ను ఆస్తి పోవు

ఆకలికి అన్నము కళలు ఆత్ర ముగను

.....

*ఉ..నీవు యె యోగిగా కళలు నిత్యము సాత్విక భోజనమ్ముగన్

నీవు యె భోగిగా కలలు నిత్యము రాజసి భోజనమ్ముగన్

నీవుయె రోగిగా కధలు నిత్యము తామసి భోజనమ్ముగన్

నీవుయె మౌనిగా మనసు నిత్యము గాలిగ భోజనమ్ముగన్

.......

*దత్తపది..డిల్లి,పూన,బాంబె,కాశి

ఉ..ఢిల్లిని చూసితీ అకట లీలలు ఎక్కువ కానవచ్చెనే

గల్లిని చూసితీ పురము పూలతొ నిండిన చెట్లుపూననే

మల్లిని చూసితీ అకట బాంబుల గోలల మధ్యబాంబెగన్

జల్లులొ పోతినీ అకట గంగను ఈశ్వర ధర్శనకాశినన్

.........

మత్తకోకిల

వేడిగాల్పులు వాన జల్లులు వేగిరమ్మున ఢల్లిలో

మండు టెండలు పూన నందున  మంట పెర్గెను నిత్యమై

వోడి గెల్చెను బాంబెనందున  వోటు వల్లన కష్టమే

పాడి నందున కాశివాసిగ పాఠమయ్యెను గంగగా

.........

తే." * ఢిల్లి * నిఁగనఁగ నేముండె ' నిల్లుఁ ' గనము

* పూనఁ * గదనుజులనెలవు పూర్తిగాను

* బాంబె *వరువేయునోయను భయము వచ్చు

* కాశి * లోనుండు దేవియే కాపుమనకు !!! "

---- 

ఆ...వేడిగాలితోడ వేగిరిడిల్లీన

పూనయెండ మండి పూత మాడి

బాంబె నందు నీరు భారమై పోయెనే

కాశినీళ్ళుజాలుకలతఁదీర్చు!

.........

*ఉ..మంచికి మారుపేరు కళ మానస తోడుగ నీడ నుండుటన్

వంచన లేని బుధ్ధిగను వారధి గాననె ఇచ్చి పుచ్చుటన్

ఎంచకు తప్పులెప్పుడును ఏకళ తక్కువ ఎక్కవవ్వదున్

సంచి త భావమే చెలిమి సేవల సంపద నిత్యసత్యమున్

..........

*తే..బ్రాహ్మణుడు నిత్య విద్యతో బ్రహ్మ వ్రాత

నిగ్రహా నిగ్రహాన్ని తొ నియమ సిధ్ధి

ఋషులు పండితుల పలుకే ఋణము తీర్చు

బ్రాహ్మణులు బ్రహ్మ తేజస్సు భక్తి నిలుపు

.......

తేటగీతి

ఎక్కడైన పట్టుము అక్క డేల బేల

ఆసరా పోతె సుఖమేల ఆశ లేల

నవ్వు లాటకు హద్దుంది నయన లీల

అదియె నేచెప్పె వెనకేల రమ్ము హేళ

.......

తే...శిల్పమా కాదు లె సజీవ శిఖర రూపు

ఊహ కందని తేజ మే ఊపిరి కళ

మోహ పరవశం ప్రేరణా మనసు గుళిక

ఉండి ఉండని వలువలు ఉడుకు హేళ

........

తే....హృదయ జగతికి ముద్దు అమృతము హద్దు

మేఘ మదనమే హృదయంలో మిణుకు పిడుగు

నీకు ఆకాశమే హద్దు నిన్ను మార్చు

వర్ష ధారలతో చలి వలపు చెలికి

.......

సీస పద్యం

రాశి కెక్క దలచి రాక్షస బుధ్ధితో

ధనము బలము సుఖము దరియు మార్చె

రత్న మవ్వ దలచి రాజ్యము సొంతమై

ఇష్ట రీతి మూర్ఖ ఇష్ట మయము

.....

జగదేకవరదేశ జగతికే వెలుగిచ్చు

జాతవేధవుగావ  జగతినిండి !

సవిత రూపము నీదు సహనమే నీబాట

సరస హృదయసోమ సాధనంబు!

---

మెరుపులనారింజ మెరువగా సంధ్యతో

మందార మంజులా మదిని దోచి!

సుందరాకారమా శుభమిచ్చు యాదిత్య

విజయవే జగమునవీరతేజ!

---

నిత్య నూతనమున నిశాచరపతివి

నీలమేఘమందు నిత్యమెలుగు

వేకువున వెలుగుల వెల్గునే కమలాలు

వదన పుష్పములకు వందనములు.

___

నందమూరి తారకరామారావు జన్మదిన సందర్భంగా తెలుగు ప్రజలందరికీ శుభాకాంక్షలు 28-05-2022 

.....

తే...నాటి వీరాభిమాని ని నటన జూసి

చదువు నిర్లక్ష మయ్యేను చనువు వల్ల

మనసు ఉల్లాస ఉత్సాహ మాయ నాడు

నేడు మరలా తలచు చుండె నిర్మలమున

........

* తే..ప్రబల విశ్వాసమే కళ ప్రగతి నందు

ప్రతిభ జూపిన నటనలే పలకరింపు

నమ్మకం తెలుగు వెలుగు నటన కాదు

నిత్య పరిరక్షకుడు గాను నందమూరి 

........

*తే..సంఘ కవనసేవ సమయ మందు

తెలుగు సినిమా చరిత్రలో తిరుగు లేని

తనకు తానుగా గుర్తింపు తపన తోపు

భాష పరిశోధన నటనా భక్తి తోనె

......

*తే...మనిషి విలువలు గుర్తింపు మనకు లేదు

చిన్న తప్పులు పెద్దవై చెడును చెప్పు

చెంత ఉన్నా వెతుకు బుద్ధి చెప్ప లేక

ఉన్న నాడు వేధింపు గా ఊపిరి గతె

........

తే...కన్న బిడ్డల కొరకు నే కాటి వరకు

తృప్తి చేందని మనసుయే తృణము గుండె

బిడ్డల కళలు తీర్చినా బిడియ బ్రతుకు

బ్రతుకు నేర్పను గుణ పాఠ బేల చెంత

.........

తే..కీర్తి ఖండము మంతయు కీడు గాక

తెలుగు వెలుగు కై శ్రమ మమతగను జీవి

తెలుగు ఆత్మగౌరవ మేను తిరుగ జేసి

నటన బ్రతుకు నటన గాను నాడు ముగిసె

.........

........

*తే...తొండ ముదిరి ఊసరవెల్లి తోలు తిత్తి

రాజకీయ బ్రతుకు రంగు రవ్వ వెలుగు

వట్టి మాటలు కావులే వరద పొంగు

నయన హర్షిత చౌదరి నందమూరి

.........

అరచి చెప్పెనటన వల్ల ఫలము లేదు

అతిగ ఏడ్పు తో కన్నీరు ఫలము లేదు

విలువ కోల్పోయి గెలిచినా విజయ మవదు

రాజకీయము మనసు గా రాజ నీతి

........

తే..మంచి ఎపుడు చెడ్డగనుట మనిషి జబ్బు

మొదట మెచ్చి పిదప తిట్టె మొండి బుద్ధి

అభినయ అభిమాని మరచి మాట వొద్దు

మనసు లేనివాని పలకు మనకు ఏల

28-05-2022 ఉదయ హృదయ స్పందన పద్యాలు 

ఓం శ్రీరామ-- శ్రీ మాత్రేనమా: 

శేషాద్రివాసం శరదిందుహాసం

శృంగారమూర్తిం శుభదానకీర్తిం

శ్రీ శ్రీనివాసం శివదేవ సేవ్యం

శ్రీ వేంకటేశం శిరసా నమామి

---

తే ::మదిలొ మెదిలే ను కళలతో మగువ పిలుపు

అదియు నదిలా ను కదిలేను అడుగు మలుపు

పదిలము గనులే నడకల పలుకు వలపు

గదిన చదువులో చిలుకును గళము మెరుపు

---

*జూదం ఓ వ్యసనం ఆస్థి హరణం స్థితి క్షవరం ప్రతిష్ట గరళం

ఉ ::జూదము ఆటలో మనకు ఊపుయు ఆశల తోవినోదమున్

మోదము వల్ల ఆస్తియును మోక్షమనువ్యసనమ్ముయేయగున్

బాధల తో ప్రతిష్ఠ మతి బాధ్యత లేకయు నుక్ష రొమ్ము గన్

నాదు చరిత్ర యే ఇదియు నమ్మక వమ్ముగ బత్కునందునన్

---

అరచి చెప్పెనటన వల్ల ఫలము లేదు

అతిగ ఏడ్పు తో కన్నీరు ఫలము లేదు

విలువ కోల్పోయి గెలిచినా విజయ మవదు

రాజకీయము మనసు గా రాజ నీతి

___

" వినీల దేహప్రసుశోభతేజసం ,

సరోజనాభం సరసీరుహాక్షమ్..

ప్రసామనాదానువినోదలోలం ,

శ్రియఃపతింప్రణమామినిత్యమ్ !!! "

---

 *తే...మనిషి విలువలు గుర్తింపు మనకు లేదు

చిన్న తప్పులు పెద్దవై చెడును చెప్పు

చెంత ఉన్నా వెతుకు బుద్ధి చెప్ప లేక

ఉన్న నాడు వేధింపు గా ఊపిరి గతె

........

తే...కన్న బిడ్డల కొరకు నే కాటి వరకు

తృప్తి చేందని మనసుయే తృణము గుండె

బిడ్డల కళలు తీర్చినా బిడియ బ్రతుకు

బ్రతుకు నేర్పను గుణ పాఠ బేల చెంత

.........

తే..కీర్తి ఖండము మంతయు కీడు గాక

తెలుగు వెలుగు కై శ్రమమమతగను జీవి

తెలుగు ఆత్మగౌరవ మేను తిరుగ జేసీ

నటన బ్రతుకు నటన గాను నాడు ముగిసె

.........

 సంఘ సేవ కవనసేవ సమయ మందు

తెలుగు సినిమా చరిత్రలో తిరుగు లేని

తనకు తానుగా గుర్తింపు తపన తోపు

భాష పరిశోధన నటనా భక్తి తోనే.

---

*చివరిపడం సమస్య 

ఉ ::మెత్తగ నున్న కాలమిది మీసము చూపియు మోస చూపులున్

ఒత్తుగ పెర్గినా కళలు ఓర్పుయు చూపక వెర్రి చేష్టలు న్ 

మత్తుకు చిక్కెఅల్లుడయె మానస డబ్బుకు ధూషనమ్ముగన్

అత్తకు మీసముల్ మొలిచె నల్లుడు వచ్చిన వేళ యెట్టిదో

---

సీ ::మలయప్ప స్వామికి మంజులా పద్మకు

కళ్యాణ యుత్సవమ్ కంటికెలుగు

బ్రహ్మయుత్సవమునఁబండగాదినముల్ల

పావన మలయప్ప పరిణయంబు

అన్నమయ్య మొదటయాశించికళ్యాణ

నిత్యముఁజేయుచూ నిలచి వెలిగె

తిరువీధిఁనూరేగతిరుమల నాథుండ

అఖిలాండకోటికియాదినీదు

___

పూజ్యయన్నమయవు పుణ్యచరితవుగా

నిత్యపరిణయంబునీవుజేసి

శ్రీనివాసతోడ శ్రీదేవిభూదేవి

కీర్తన లనుఁబాడుకీర్తి నీదు.

---

తే::పెంచుట విరుచుట కొరకే పెడసరియగు

తగ్గిన దిపెంచుటకు వీలు తారు మారు

పెరిగిన వయసు తరుగుటె పిలుపు వలెను

పెంచి నప్పటి కంటేను ప్రేమ జూపు

.......

*తే...మనిషి మనసు ఈగ వలెను మనుగడ కళ

కామి నీకాంచనాల కు కాల మలుపు

ఈగ పండుపై పెంటపై ఇష్ట మగుటె

త్యాగికి భగవంతుడు తప్ప తృప్తి లేదు

తేనె టీగల వలేను తిరుగ వలెను 

........

..నేటి ఉదయ హృదయ స్పందన తో పద్యాలు

*ఆ..వీధి లోన చెత్త వేకువనే చేరె

గాలి వచ్చి కంపు కడప నందు

చావు ఏల ననచు చక్కబరచలేక

పొరుగు వారు చేరి పోపు పెట్టె

.......

*ఆ..ఆవు చేయు మేలు ఆత్మబలమ్ముయే

పాలు వెన్న నెయ్యి బలము నిచ్చు

పెండ మూత్ర,ముయును పిలుపు మందు

పేగు బంధ మల్లె పేరు పెంచు

.......

*ఆ..చెట్టు రాజ కీయ రంగస్థల ఫలము

 పండు ఆకు పిందె పదవి గుణము

కాండ మేను మెరుపు కళ్ళు లేనిది బుధ్ధి

రాజు కీయ లబ్ది రంగు జనులు

.......

* తే...మనసు తెలుపు మంకెన పువ్వు మరుపు మెరుపు

మోగ్గ తెలపు పాలు పెరుగు మోజు తెలుపు

సిగ్గు బిల్లతెలుపు వెరసి సిరి తెలుపు

రచయితల విచిత్ర చిత్రమ్ము  రంగు తెలుపు

 ంం.....

....

*తే..పాలకుడు కులము మతము పావనమనె

గొడుగు క్రింద చేరిన వారి గోడు వినియె

రెచ్చగొడతాడు ఓట్లకు రెచ్చి పోయి

ప్రాంతముల మధ్య చిచ్చుతో పాడు బుధ్ధి 

......

*చం::మరువక రక్త మార్పిడిని మానము మార్పుగ దేహబంధన

న్నరయగు పేరుపేరున నె నద్భుతకార్య ముహృధ్య మవ్వుటే

తరుణము నీదినాదియు మతీ మమతానుసుఖమ్ము దేనికో

కరికిజనించే సింహమనగా విసుమానము జెందు టేలకో

.........

*కం..కటకట పళ్ళను కొరికే

అటునిటు సాగియు సకాల మాశలు కూర్చెన్

విటులే పలుకులు మార్చెన్

దొటదొట దొటదొట దొటదొట దొటదొట కారెన్

...........

*కం:: స్వార్ధం ఏలనె మీలో

అర్ధం కొరకే ననేను ఆశే ఏలన్

ప్రార్ధన జరుపుట ఏలన్

మర్ధన ఆకలి అగుటయు మైకము ఏలన్

.........

ప్రియంవధ వృత్తము..న భ జ ర..8..ప్రాస

పలుకు మాటలు యె పాద రమ్య తై

వలపు ఆటల సవారి గమ్యమై

తలపు లన్నియు మతాల భావమై

మలుపు కోరెను సమాన ప్రేమయే

.......

*దత్తపది...రవి, కవి, పువి, చెవి ..పవి.. వజ్రాయుధం పూరించె?

తే..మలుపు లేసమ ర వి జయం మనిషి లోని

సమయ పాల క వి నయమే సంతసమ్ము

ఆయన ఆశ ప వి చారణ ఆత్ర మగుటె

కరుణ కావడి చె వి కదలి కర్రు కుర్రు

..........

*. మాటల వల్ల జీవితం సఫలం, మరియ కుటుంబ కష్టం?

తే...పలుకుబడి మానవ శరీర పలుకు బట్టి

అర్ధ వివరణ కోరగా అలుకమలుపె

మాట పరమార్ధముయె పరమౌషదముయె

ఉత్తముల పలుకే నిజం యువకుల కళ

........

*బాథనుబంధించక నుంచుంటే బ్రతుకు

తే...బాథ పంచెడి బుధ్ధియు భార్య భర్త

భార మవకయే బంధము భర్తి యగుటె

చులకనా కళ కలలుగా చుక్క లగుటె

చెప్పు కుంటే ను ఇష్టమే చింత లేల

.......

*చిరుకోప చిత్రమైన బంధం చిరునవ్వుతో బంధం.

కోపము విడుదల భయము కోరు పోరు

చిద్రమైన ది బంధ ము చిగురు మల్లె

నవ్వి నవ్వలతో చిందు నటన వద్దు

ఏడ్చి నవ్వించు పలుకులు ఏల నీకు

...... 

*కోనసీమ ఘటన కొబ్బరికాయ మాదిరే?

తే....వళ్ళు గుల్లగా మారుట వంత పలుకే

మల్లు గుచ్చుకొన్న తెలివి మిడిన బిగువు

కళ్లు తిరుగుడు ఘటనలు కాలి పోవు

చెల్లు కాని పలుకు బడి చింత పులుపు

........

*చెడు వల్ల గెలుపే.మంచి మనిషికైనా సంతృప్తి ఓటమే కదా?

తే...నీడ వెంట నిలువ ఎంత నెంచ గలవు

చెడును కోరి చెడుట బుద్ధి చేను బ్రతుకు

మంచి గుర్తింపు లేదని మోద మోద్దు

నమ్మకము కలిగి జీవిగా నమ్మి బ్రతుకు

........

........

*వేచి చూసి విచార వదనంతో తిరిగే‌ప్రేమ ?

తే..నిను దలచి మైమరిచి చెంత నీవు లేక

కనులు కాయలాయె కథలే కలలు తెచ్చె

చినుకులా వచ్చి పిడుగులా చిచ్చు లేదె

కళ్లు కన్నీరు యింకక కాటి చేరె

.....

*పేరు వల్లవొరిగేదిలేదు అభివృద్ధి కావాలి?

తే...పేరు ఏదైన బ్రతుకులో పిలుపు కోరు

కునుకు లేని ఘటన లేల కూలి పోవు 

కంటి నలుసు నాలుక తీయు కధలు తెలుపు

తెలుసు కాల మార్పులు చేటు తెగులు పట్టు

........

పిల్లవానికి పతాక ఉద్యమమా?

*తే..ఊహ తెలియని బ్రతుకులో ఊరు విడిచి

చిన్న పిల్లల్లొ పాఠాలు చేరువగుటె

చింత ఏడుపు చరవాణి చెంత లేక

దీక్ష నుపతాకముతొ చేసె దినము నందు

.......

యుద్ధం లో వాక్య వాచ్య నిషిద్ధం ?

* తే..వాక్యమైనను షరతులు వలదు వలదు

వాచ్య మైనను షరతులు వలదు వలదు

జీవ కోటి బ్రతుకు అండ జాతి రక్ష

యుద్ధ సమయాసమయములే యుగము దీక్ష

...........

*తే..ఏమి చదువులు ఆంగ్లము ఎత్తి పొడుపు

దాని లో కళ సంస్కృతి దాగి లేదె

కంఠ శోష యేలనుమీకు కళ్ళు తెరిచి

అర్ధ మేది నిరర్ద మా ఆశ చదువు

......

*తే..వాడు పద మేల వాడితి వాసన కళ

వీడు ఎవడు నీ చుట్ట మా వీర మాయ

వాడు వీడు నీకును ఏల వాదమగుట

నిజము తెల్పి బ్రతుకు నీడ నిన్ను చూడు

........

*తే..పాలకు లెవరు రాజ్యము పాము పడగ

కలవరము ఏది సిరి పంట కాటు వేసె

పదములు పెదాలు దాటె ను పడక కొరకు

కలత లేల జనులు రేపు కలిసి బ్రతుకు

.........

*తే..లతలు పరవశమై కళ లహరి చెంది

కరులలో ఘబాలింపులై కులుకు సిరియు

మనసు దోచే కుసుమ మాయె మకుట మాయె

తనువు తపన పునాదిగా తలపడుటయె

.........

సీస పద్యము

గురువునే కనుగొను..గురు ముఖమేజేరు

తరువునే యెరుగుమా ..తరము తరము

తలపులే కోరికలు తలవకాతలపులు ...

తలుపులే

మూయుము..తలచుగురువు

కలుపు మొక్కలుయేరు.. కల్మష మేయనీ

మనమునఘనమైన.. మాటనింపు

నిజమైన నినునీవు... నిలకడగయెరుగు

నీవను మాటకు... నిజముఁదెలువు!

ఆటవెలది

ముసలిఁ దనము లేదు మరుయునా కాంక్షలు 

వేల జన్మ లయిన వేధనేగ

అగ్ని యందు వేయు యాసమి ధనుగాల్చు

సమిధ దీసిజూడు స్వాంత మగును

.........

కం..మాటకు కన్నీరు లొలికె

ఆటల మోసము కధలులె ఆశల వల్లన్

బాటన నడకకు ధారలు

దొటదొట దొటదొట దొటదొట దొటదొట కారెన్

.........

1

న్యస్తాక్షరి.... సం..స్కాం..రా..ము. పాదాదిన

ఆటవెలది 

సంపదెల్ల విద్య సర్వ భూషణము,సం

స్కారశమనసుగుణ శాంతమే,వ

రమగు విమలకాంతి సుమసుధా రూపంబు

ముచ్చటయగుమౌనమూర్తి యేగ..

........

తేటగీతి పద్యాలు

 భూమి నంతపుత్తడున్న భుక్తి కాదు

కడలి జలమెంతనున్నునూ కూడు కాదు

ఆకలికి ఆశలున్నను ఆర్తి కాదు

పలుకు లెన్నిఅన్న పదము పాఠమవదు

.......

 రాళ్ళను విసిరేసి యశస్సు రాజ్య మేలు

కుత్రిమ అలలు ఆజ్యము కుంపటగుటె

మనుషులను పంపి విధ్వంస మనసు మూర్ఖ

తగుల బడెజాతి రక్షణ తమక మాయె

సృష్టి లో నడుంకట్టేది శృతి లయేది

.........

......

*ముత్యపు మెరుపు కలిగిన ముఖ్య భక్తి

సత్యము తెలుపు హనుమంత సమయ యుక్తి

నిత్యము కొలిచే దైవమ్ము  నియమ ముక్తి

మృత్యు వు నెదిరించు మహిమ మృదువు పలుకు

మల్లాప్రగడ వారి *న్యస్తాక్షరి...హ. ను. మం. త....పాదాదిన

హనుమ రామనామతప మహిమను తెలిపె

నునుపు శక్తి విలువ యుక్తి నొసగు భక్తి

మంగళమగుట రామనామమ్ము జయము

తపము చేసిన మోక్షము తరుణ మిచ్చె

......

సమయ ముంచి ఏలు కోవె

మమత నంత పంచు కోవె

 కమల పువ్వు పెట్టు కోవె

తమక ముంచి నంచు కోవె

సమర మన్న ఆదు కోవె

విమల మైన మెచ్చు కోవె

ఢమర నాద మాను కోవె

అమర గాన మోద్దు లేవె

విముఖ మనకు మేలు కోవె

సముఖ మైన దిదియు లేవె

ఉమవు కళలు పంచు కోవె

సుమవు కలలు మూడు లేవె

చమక పూజ చేసు కోవె

నమక మైన పూజ లేవె

1

1

తే::మగువ పైశీల నింద యే మనసు మాట

లోక మందు న జోడించు లహరి యాట

శోక పాకమై నలుగుట శకుని మాట

ఏక మవక కూడుకొరకు యెక్కి యాట

తే::స్నేహము పటిష్ట మైనది సేతు వల్లె

మోహము బతుకు మార్గము మోజు మల్లె

ద్రోహము జరిగే జీవితం లోన జల్లె

అహము ఆహారము గనులే ఆట వల్లె

.........

తే::మధుర మైన యుగాన న మనసు గాన

ఎండు టాకుగానము చూడు యదలొ గాన

పిల్ల ఏడ్పు గానమున మారు పికమె గాన

గాన గంధర్వ కళలోన గాన హృదయ

గాన అనే పదము ఈ పద్యములో వేర్వేరు అర్ధాలు తో చూడగలరు

........

తే::కాటు కెట్టుకో కళ్ళలో కళలు వల్లి

నుదురు పైబొట్టు పెట్టుకో నిత్య మల్లి

కొప్పులో మల్లె లెట్టుకో కొత్త లిల్లి

నడుము వడ్డానమును పెట్టి నన్ను జూడు

తే::అడుగులో అడుగేసియు అందు కొనుము

కాళ్ళ పారాణి గజ్జలు ఘల్లు ఘల్లు

వలపుల తొ మద్దులివ్వవే వలపు రాణి

వయసు అడగను ప్రేమతో వలపు పంచు

కం ::జీవన మార్గమ్ముగనే

జీవిత నౌక నడిపించి జయమే గాంచెన్

జీవిత చక్రము తిప్పెన్

భావితరమ్ముకు పలుకుల బంధము తెల్పెన్

......

న భ ర న న న ర..12...సురభూజ రాజము

పలుకవే సుధ కోమలాంగి ఉపకరణమగుటె శోభగన్

చిలకవే మదిచిత్రమాయెను చరణ కమలమె ప్రేమగన్

అలకలేలను సాధనమ్మున అతి మతి గతియగు టేలగన్

పలక మారుట గొప్పకాదుగ పలుక గలవులె జీవితమ్

........

కోమలి వృత్తము...1,3 పాదములు..న. జ. జ. య.../8

2,4, పాదాలు జ భ స జ గ.../9

మనసున చిందెను మధ్య సుఖమ్ముయే

వినోద భావము యెవివేక లక్ష్యమై

తనువున సౌఖ్యము తత్వ మనమ్ముయే

మనోమయమ్మున మనమేక మవ్వుటే

....

అతనికలం కళ కావ్య మయమ్ముగా

గతీప్రభావముయె సుఖాల విశ్వమై

మతిని మనోమయమయ్యె విధమ్ముగా

పతీప్రకాశముయె ఉపాయధర్మమై

.......

.నేటి ఉదయ హృదయ స్పందన  పద్యాలు

*తే...ఉదయ వికసించి రేయి న కులానికి నిద్ర

పద్మము గుబాళింపు తోన నె పడతి మెరుపు

పద్య భావ పరిమళమ్ము పడక చేరె 

కొత్త పాలపుంత గానే ను కోర్క తీరు

*- నేటి  

కోనసీమ కుల రక్కసి 

కరాళ నృత్యం 

ప్రభుత్వం చోద్యం 

అల్లరికి ఆజ్యం !

 తే..కోన సీమన రక్కసి కోరి సెగలు

జనుల నృత్యహేల కలలు జపము పెరిగె

చోద్యమయుకాదు చదరంగ జోడు గోల

ఆజ్యముయె రాజకీయ లబ్ది ఇదియు

.....

* తే..మానవత్వాన్ని మరిచేటి మదము వలన

రాజ కీయ లభ్ధికి అధికార వాంఛ

అందనంత కుతంత్రాలు ఆట సాగె

రగడ అంబేద్కరా మమ్ము రక్ష జేయు

.....

* కం..వెతికే తీరును బట్టీ

బతుకే నరకమ్ము సాగు బంధము బట్టీ

మెతుకే జీవిత వరమై

మతి ఊరింపే వినయము మాధ్యమముగనే

.........

పరుగు పరుగనా కదిలే

కరుణా సాగర ప్రభావ కారుణ్యముగా

ప్రేరణ కాలము చక్రము

చరణంబులు లేనివాడు చకచక నడిచెన్

*కందపద్యం

అరుణోదయ మై కదిలే

తరుణమ్ముననె కిరణాలు తపనై వచ్చే

విరిసెను కమలము సుఖమై

చరణంబులు లేనివాడు చకచక నడిచెన్

........

*సీస పద్యం..ఓం స్త్రీ ఆక్రందన..

ఆత్మహత్యబ్రతుకు..అత్తమామల ఘొష

శస్త్ర శాస్త్ర ము కళే...శిక్షణమ్ము

రాత్రింబవళ్ళూను ....రమ్య పరచు ఘొష

సాధన శోధన...శరణమమ్మె

అనుమాన ఆగ్రహం...అంతిమ మార్గమై

అవమాన పరిచియే ...హారతిగనె

సారమే లక్ష్యమై...శాంతియే దాహమై

ధరణినే అవమాన...దేహ మగుటె

ఆటవెలది

వంపుతిరగమనియు.. వాలెటి పంకజాన్ని

ఆంగిక అభి నయన ...ఆశ గుళిక

పంటి బిగువు కోరి...పడతిని హింసించె

కుడి యెడమ లనుచునె కుంటి సాకు

......

..

*శార్దూలము

ఏంచెయ్యాల నకే మదీయ పలుకే బంగార మయ్యేనులే

స్వేచ్ఛా పాశముయే సరాగమగుటే సంఘర్ష సద్భావమే

వచ్చేదే మనకే ను దక్కు కరుణే వాశ్చల్య విజ్ఞానమే

నచ్చేదే సుఖమైన సంగమముయే నాన్యత జీవమ్ముగన్

....

తేటగీతి

*ఏది పరధీన మగుటయే ఏల అనకు

అదియు నేపరాధీనమ్ము అగుట యేను

ఏది ఏమై ప్రజాస్వామ్య మేను బ్రతుకు

నాది కాదునీదియు కాదు నడుమ సిరియె

........

తేటగీతి

*మిణుకు మిణుగురు పురుగుయే మిణుకు మిణుకు

దీపము వెలుగు గాలికే మిణుకు మిణుకు

ఆశల హృదయ కదలిక మిణుకు మిణుకు

ప్రేమ పలుకులు మనసున మిణుకు మిణుకు

........

తేటగీతి

*హృదయ కమలమ్ము కర్తవ్య హృద్యమైన

నిత్య సంచార బుధ్ధినే నిర్ణ యించె

శబ్ద సంఘర్షణ కళలు శాంతినిచ్చె

మానస ప్రగతి ప్రతిభయే మనిషి ఓర్పు

........

ఉత్పలమాల

*నిర్మలశోభితమ్ముగనె నెంచియు రక్షణ నిశ్చయమ్ముగా

కర్మల సాక్షిగా వినయ కామ్యపు శక్తిని పంచిపుచ్చుటే

మర్మము ఏమియౌ అనక మానస బుద్ధిని తత్వబోధగా

కార్యము నిర్ణయమ్ముగను కావ్యచరిత్రము తెల్పు జీవమున్

.......

చూతములే మనోమయము చూపుల మేలును తెల్పి బత్కుటన్

ఘాతము కాదులే కలలు ఘర్ఫణ భావము ఏలనోయగున్

మాతపితాను గా కళలు మానస వీణయె జీవనమ్ముగన్

మాతయు మామయై యొసగు మాన్యుడు మిమ్ముల బ్రోచు నెప్పుడున్

.........

సీ॥

మందార మహనీయ మధురమే  మనసంత

బంగారుశోభతో  భాగ్యశాలి!

నింపైన యుదరంబు నిలుచుమా మదినందు

సొంపైన రూపుతో సొబగులిచ్చు!

అందాలచూపుతో యలరింప కాంతులే

బంధాల యమ్మకు బాలసిరివి!

సుందరాకారుడాశుభమిచ్చువిఘ్నేశ

మందమతులనెల్ల మార్చుస్వామి!

బాల గణపతి బుద్ధికి  భవ్యఘనము

మాత పార్వతి మురిసెను మనము నందు

శివుని నెదిరించి గెలిచినచిన్మయుడవు

ముద్దు గణనాథ మ్రొక్కుదూ మూర్తి నిన్ను..

నేటి ఛందస్సు త్రి భం గిగా తరంగం వృత్తము 

IIU UU  U IIUU.   UUUUU UU

సమరా సౌమ్యా..ధారణ వీరా .. సర్వార్ధాన్నేతెల్పేరా

మురలీలోలా .. మోహనలీలా..ధర్మార్ధాన్నేతెల్పేరా

వరమీయంగా.. ధైర్యము తోనే ప్రశ్నాభావంతెల్పేరా

మదదోచంగా..మానస వీణా..పుణ్యశ్లోకాసచ్ఛీలా

వినయమ్మే ధర్మోత్తర మేగా సమ్మోహమ్మే భాగ్యం గా

సమయమ్మే కార్యోత్తరమేగా సంతోషమ్మే భాగ్యం గా

తరుణీ లీలా ప్రేమల గోలా వాశ్వాసమ్మే భాగ్యం గా

మనసే మాయా ప్రాభవ మంతా ధైర్యంగా నే ప్రేమమ్మే

***

* హరిగతి రగడ..ప్రాస,అంత్యప్రాస, పాదములు రెండు 8చతుర్మాత్ర గణాలు

సకలము నిత్యము కోరును నీడను 

వికసిత కష్టము ఇప్పుడు తగ్గెను

మకుటము కోరుట మధ్యన మల్లెను 

మక్కువ వల్లనె మనసును కోరెను

ఆకలికి కలలు కనడం జరుగును

వాకిలి తలుపులు తెరిచే పిలిచెను

చాకిరి నంతయు తప్పక మారును

వెకిలిగ వేషము నీకును ఏలను

.....

*బానల నీరును పెట్టే

మానస యత్నము యె జూపి మాత్రలు జల్లెన్

చేనుయు యేపుగ పెర్గెన్

వానలు రాకున్న గాని పంటలు పండున్

.......

*మల్లాప్రగడ వారి న్యస్తాక్షరి........ పూరించండి

సం స్కా ర  ము పద్య పాదాదిన రావాలి.

ఆటవెలది

*సంపదలులె కరుణ సంస్కృతి విశ్వాసం

స్కార మగుటె కళల శాంతి కోరు

రమణి చూపులన్ని రంజిల్లు చుండుటే

ముదిమి విశ్య మాయ ముందు జేరు

...

తేటగీతి

*గుండె రాయి గా మారినా గుర్తు ఉంది 

బండ బ్రతుకునే మార్చితీ భద్రముగనె

మోండి వానిసైతము మార్చి మోక్ష మిచ్చె

కొండ గట్టు మూర్తి హనుమా కొలతు నిన్ను

.......

*నవ వసంతము నవ్య వనరమ మామి

కొమ్మ ఆకులచివురులు కోరికోరి

పాటపాడెడి పరబృతం పగలు రాత్రి

ఎవ్వరాపుదురో ఇక ఏమి ఎరుక

........

*పచ్చి మిర్చి తినాలి లే పగ వలదులె

దుఃఖ సాగరం ఈ దాలి దురద కాదు

మనసు మైదాన మగుటలే మచ్చ కాదు

మోక్క మొలిచింది కలకలే మోక్ష మవదు

......

*కష్ట మున సుఖం తృప్తి యే కానుకవట

ఇష్ట మున సుఖం స్వర్గం మే ఈప్సి తమ్మె

నష్ట మున సుఖం మార్పు కే నటన కాదు

అష్టమి నవమి కష్టాలే అనుట కలలు

......

*గాలి చొరబడని కిటికీ గండ మగుటె

జాలి చూపని తాళము జపము నగుటె

తలుపు లను తీయని పడతి తెగువ నగుటె

ఊరు వళ్లకాడను మాట ఊపిరగుటె

.....

*జలజలా రాల్చు కన్నీరు జాతి కొరకు

స్త్రీ గను విముక్తి పన్నీరు శీతలముయె

నువ్వు నవ్వతూ బ్రతుకటే నాన్య తవ్వె

ధనము కన్నీరు ప్రేమకే ధరణి పలుకు

.......

*చలమ నుంచే జలముబికే జలకళకళ

స్వచ్ఛ తనుకోరు గుణము యే సకలముకళ

వెన్ను తట్టి చూపు కధలు విజయపు కళ

మన్ను తిన్న పాల బతుకు మనసు న కళ

......

*కవన మని మురవకు లే కలల మల్లె

నవవిధాల కధల కావ్య నాట్య చరిత

విధిన వెలువడే మనసుయే వేకు వగుటె

పదుగురు స్పందనలు మార్పు పలక రింపు

నిత్య జీవితంలో ప్రధాని యగుకవియె

....

*ఓర్పు గనె భూషణమ్ము నే ఒడిసి పట్టి

దుర్జన గుణము మార్పుకె దునియ నందు

బీడు భూమిన అగ్ని యే యేల ననుచు

తనకు తానుగా హిమమగా తృప్తి చెందు

.........

*సీ॥

రామభక్తహనుమరమణీయగుణతేజ

వానర కపిరాజ వజ్రరూప

భీమబలశ్యామ బీజయక్షరధామ

పవనంబుయేనీవు పవనహనుమ

కోమల రూపమా కోదండ మారుతీ 

వీరాంజనేయుడా విజయహనుమ

సింధూర మందార చిరునవ్వు చిందించు

భక్తవత్సలభవ భానుస్నేహ!

తే॥గీ॥

కొలుతు కూర్మితోమారుతీ  కోరి నిన్ను 

నిలుపు మామధి నిరతంబు నిశ్చయముగ

పలుకు పావన కేసరీ పవనసుతుడ

రామ భక్తుల పాలిట రక్షగావ

......

*రాముని సన్నిధీ సుఖము రమ్యత పెంచియు బల్కుచుండి, యా

రాముని పెన్నిధీ మనవిరామము తెల్పుచు ప్రేమ పంచు సం

మ్మోముయు కాంతికోరితిమి మోహపు వాంఛల యందు జీవమై

స్వామిగ నిత్యనామ కపి శాంతిని కూర్చునె నా మనంబునన్

.......

 * జ్ణానము మన్నదే మనిషి జ్ణానిగ మార్చుట వీలౌనుగా

జ్ణానము తోకఠోరశ్రమ జ్ణాపక శక్తియు మిన్నగా పులే

జ్ణానము తో బహ్మగను లె జ్ణాతిగ యుక్తిగ కష్ట జీవిలే

జ్ణానము విశ్వమందు కళ జాతిని మారుతి మేలు కోరులే

కలియుగ బ్రహ్మ హనుమంతుని కొలుద్దాం

.......

* సంమతి పొంది నా కళలె సంతస భాగ్యము శాంతి నిచ్చుటన్

స్కాముల వల్లనే మనసు సాక్షి గ వేదన సంభవమ్ముగన్

రమ్యత నిత్యసత్యముగను రాగములేలును ప్రేమపాశమున్

ముందర కాళ్ళ మచ్చట తీర్చుట సత్యమౌగదా

......

* నడికుడి నాటకమ్ కధ నమత్తుసకాలముచిత్తు యేయగున్

సుడులుగ తిర్గటే కళ సుఖమ్ము సమాన విపత్తు చేరగన్

ముడుపులు కట్టి నా సమము విద్య సుదీర్ఘ సుహాస వేడుకన్

నడివడి కూర్చి నీదయను నాయెడ నుంచుము దివ్య దైవమా

.....

దత్తపది....... డబ్బు, రుబ్బు, మబ్బు, గబ్బు

*తేటగీతి

డబ్బు తోకొండపైకోతి డరగవచ్చు

రుబ్బు మనసు మాయను మార్చు రూక కొరకు

మబ్బుల మెరుపు కళ్ళను మనసు కుదుపు

గబ్బు లేనట్టి బాంబుతొ గళము విప్పు

----

తేటగీతి 

డబ్బు ఖర్చు ఫలితమేమి డాంబికమ్ము 

రుబ్బు తారు పాఠములన్ని తురుము మల్లె 

మబ్బు పట్టి పోవు భవిత మాయకమ్మి 

గబ్బు పట్టేను దేశపు గుణము నందు   

---

ఆటవెలది

డబ్బు ముందుచూపు ఢాంబిక మగుటేను

రబ్సు పత్రమగుటు ఋణము మల్లె

మబ్బుకమ్మెపొగలు మనిషి బుద్ధులు మారు

గబ్బువున్న తోడు గుండె యగుట

---

*సీస పద్యం 

కేదార పతినీవు --వేదాల సాక్షివి

రామేశ్వరంబున -- రామలింగ

మధ్యరేఖవుమార్గ --మహదేవ యీశుండ

హద్దుగా వెలసేవు -- యాత్మలింగ

పృధ్వి రూపపుకంచి --చిధ్విలాసమునీవు

జంబుకేశ్వరునిగా -- జలపులింగ

కాళేశ యాకస -- కాలహస్తీశ్వరపు

పంచభూతముగావ --పరమలింగ

*ఆటవెలది 

పంచభూతరూపపరమేశ వరదుండ

పాలకుండశివపు ఫ్రమథఘనము

క్షేమ వీర్యయభయ కేదార రామేశ

భరతఖండమధ్య భాగ్యధాత

***

*కళ్ళే కైపును చూపెను

ముళ్ళై గుండెలను గుచ్చి ముక్కెర చూపెన్

జళ్ళై కళ్ళలొ జలజల

గళ్ళై మనసును చురుకుగ గాళము యగుటన్

---

*బాసల పస చెలిమిగనే

యాసల పస పలుకులుగనె యాకలి మార్చున్

పూసల పస పుడమిన నే 

ప్రాసల పస పద్యమౌను ప్రకటన కవులున్

.........

*కుంకుడు పులుసును కళ్ళలొ

ఇంకుడు గుంట గను చేరి ఈశ్వరిలీలల్

మంకేల నీకు మనసున

వంకర కళ్ళలొ నులుసులు వరుసగ మార్చెన్

........

*కొబ్బరి పచ్చడి తిన్నా

నిబ్బరమైన మనసులకు  నియమమ్ముగనన్

అబ్బురపరిచే కళలే

నబ్బుట విధిగా జరుగుట నరముల బలమున్

.......

* భూమియు అంతా పుత్తడి

కామిక బుద్ధులు మెలుకువ కాలము అలికే

సామిని కోరిన తీరదు

ఆమని ఆశకు కలలగ ఆకలి తీరెన్

---

 మనిషి మనిషి దూరముయే

మనసే మగువైన నమ్మె మత్రం ఇదియున్

అణువంత సొగసు కులుకే

తనువే భూమిగ గగనము తాపము తీర్చెన్

---

* చిన్నది కన్నది కళలై

ఉన్నది తెలిపిన కనవలె ఉనికియు గతులన్

మిన్నగ చూసెను బతుకున

మన్నని లేకయు సుఖమగు మనసే భకరువున్

---

* చిన్నది అన్నది కళలై

ఉన్నది తెలిపిన కనవలె ఉనికియు గతులన్

మిన్నగ చూసెను బతుకున

మన్నని లేకయు సుఖమగు మనసే భరువున్

......

*గురిచేరిన చోటున నే

మరి మరి అందరు సహాయ మనునది చూపున్

గురి కుదరక యే విమర్శ

చేరే ఆశీర్వాదము చింతగ మారున్

.........

*మల్లెల రోదన గుట్టుయు

మల్లిక చూపుల పలుకులు మాలను చూపెన్

తల్లడిలి కనికరమ్మే

నల్లికవి యదే కదిలెను నటనకు లొంగెన్

---

*నింగియు చూపుల నివ్వెర

ఒంగిన వయ్యారపు నడుము ఒంపులు పిలుపున్

సంగమ కాంక్షకు చిక్కియు

సింగము ఆత్రుతనుచూపి సిరులను దోచెన్

--

*అడిగిన పొగడిన తిరిగిన

వడివడి తలుపులు తెలుపుచు వలచుచు బ్రతికెన్

నడకల మలుపుల  నడుముతొ

పిడికెడు కడుపుకు కళలతొ బిగువున నలిగెన్

.......

జూ.యన్.టి.ఆర్. జన్మదినోత్సవ శుభాకాంక్షలు

కళ్ళు చెమ్మగిళ్ళె నటన కాల మగుట

పట్టుదలతో ను కధలకు ప్రాణ మిచ్చె

తాత వారస నటనతో తెలుగు భాష

నందమూరి తారక రామ నాట్య రుద్ర

---

తేటగీతి పద్యాలు

* అమ్మ పలుకులే ఆదర్శ ఆత్మతో డు

నిత్య అనురాగ బంధము నియమ నీడ

హృదయ వాంఛను తీర్చియు హాయినింపు

కళల సాహిత్య సంపద కలిగితోడు

---

మగువ పైశీల నింద యే మనసు మాట

లోక మందు న జోడించు లహరి యాట

శోక పాకమై నలుగుట శకుని మాట

ఏక మవక కూడుకొరకు యెక్కి యాట

---

స్నేహము పటిష్ట మైనది సేతు వల్లె

మోహము బతుకు మార్గము మోజు మల్లె

ద్రోహము జరిగే జీవితం లోన జల్లె

అహము ఆహారము గనులే ఆట వల్లె

.........

మధుర మైన యుగాన న మనసు గాన

ఎండు టాకుగానము చూడు యదలొ గాన

పిల్ల ఏడ్పు గానమున మారు పికమె గాన

గాన గంధర్వ కళలోన గాన హృదయ

"గాన" అనే పదములు ఈ పద్యములో వేర్వేరు అర్ధాలు తో చూడగలరు

........

కాటు కెట్టుకో కళ్ళలో కళలు వల్లి

నుదురు పైబొట్టు పెట్టుకో నిత్య మల్లి

కొప్పులో మల్లె లెట్టుకో కొత్త లిల్లి

నడుము వడ్డానమును పెట్టి నన్ను జూడు

----

అడుగులో అడుగేసియు అందు కొనుము

కాళ్ళ పారాణి గజ్జలు ఘల్లు ఘల్లు

వలపుల తొ మద్దులివ్వవే వలపు రాణి

వయసు అడగను ప్రేమతో వలపు పంచు

---

జీవన మార్గమ్ముగనే

జీవిత నౌక నడిపించి జయమే గాంచెన్

జీవిత చక్రము తిప్పెన్

భావితరమ్ముకు పలుకుల బంధము తెల్పెన్

......

న భ ర న న న ర..12...సురభూజ రాజము

పలుకవే సుధ కోమలాంగి ఉపకరణమగుటె శోభగన్

చిలకవే మదిచిత్రమాయెను చరణ కమలమె ప్రేమగన్

అలకలేలను సాధనమ్మున అతి మతి గతియగు టేలగన్

పలక మారుట గొప్పకాదుగ పలుక గలవులె జీవితమ్

........

కోమలి వృత్తము...1,3 పాదములు..న. జ. జ. య.../8

2,4, పాదాలు జ భ స జ గ.../9

మనసున చిందెను మధ్య సుఖమ్ముయే

వినోద భావము యెవివేక లక్ష్యమై

తనువున సౌఖ్యము తత్వ మనమ్ముయే

మనోమయమ్మున మనమేక మవ్వుటే

....

అతనికలం కళ కావ్య మయమ్ముగా

గతీప్రభావముయె సుఖాల విశ్వమై

మతిని మనోమయమయ్యె విధమ్ముగా

పతీప్రకాశముయె ఉపాయధర్మమై

.......

మత్తేభము

మనసే అర్ధము కాదుగా మగువలో మాధుర్య అందమ్ములే

కన లేనే ఇది ప్రేమలో సహనమై కారుణ్య భావమ్ములే

మనలేనే ఇది భక్తిలో వినయమై మాత్సర్య లక్ష్యమ్ములే

వినుమారీతిని కోరెదే హృదయమై వేదాంత దేహమ్ములే

......

ఉత్పలమాల

ఆగదు లే మనస్సు కళ ఆశల పాశము కాపురమ్మునన్

వేగముగా యశస్సు కళ వేదము లక్ష్యము వేకువవ్వుటన్

రోగము లెన్నియున్ననులె రోషము మాత్రము తగ్గ గుండుగన్

వీగని సానుకూలత ను వేల్పుల లేకయు సాగు జీవమున్

.......

బాధలు పంచు బుధ్ధియును బాధ్యత తోననె బంధమవ్వుటన్

బాధ పడేటి హృద్యమును బాసల తోనునె బాగుచెయ్యుటన్

బంధువు ఆశలే వలదు బంధముపైననె ప్రేమయుంచుమున్ 

హృద్యము జాగరూకతయు హాయిని పంచియు కష్టసౌఖ్యమున్

---

పుట్టిన రోజులే కళలు పూర్ణిమ వెల్గులె చిమ్ముచుండగా

పట్టిన పట్టునే అనక పాఠము నిత్యము సత్య మ య్యదా

మట్టిని నమ్మియే నిజము మానస మంతయు పంచిబత్కుటన్

కట్టిన తాళికే విలువ కాలము యందును ఇచ్చిపొందుటన్

---

శార్దూలము

అమ్మేలే జయసూత్రమవ్వుట యులే ఆరాధ్యదైవమ్ముగన్

మమ్మేలే మహిమాన్వితమ్ము కళే మాధుర్య మయ్యేనులే

నమ్మామమ్మ మనోబలాన్ని విజయాన్నీకోరి ప్రార్ధించితిన్

సమ్మోహమ్ము కధాసుఖమ్ము కళలై సంతృప్తి కల్గించుమున్

........

సౌందర్యం సహనమ్ము గాను విషయం సౌభాగ్య ధారుడ్య మే

సౌందర్యం సుఖమే వినీల మయమై సౌకర్య దాహమ్ముగన్

సౌందర్యం హిమమై న వేడి వినయం సౌలభ్య సంతృప్తి యే

సౌందర్యం భరణమ్ముసేవ తరుణం సౌశీల్య సాహిత్య మే

***

ప్రాంజలి ప్రభ వారి సమస్యను పూరించండి........

పాపము లేనిచో జగతి పాడయి పోవును నిక్కువంబుగన్ 

......

*కోపము లేనిచో ప్రగతి కోరుట సాధ్యము కాదుకాదుగన్

తాపము లేనిచో ప్రతిభ దారిన చేరుట సాధ్యమేలనున్

ఓపిక లేనిచో బ్రతుకు ఓడుట బాధకు బంధనమ్ముగన్

పాపము లేనిచో జగతి పాడయి పోవును నిక్కువంబుగన్

..

చంపకమాల

*విధిన న నేమి జర్గునని విద్యను నేర్చిన పండితుండనెన్

మధువును దోచు లక్షణము మాధ్యమికానన విద్యపాశమున్

పదములుతెల్పుపాఠముయు ప్రేమకు చిహ్నము అయ్యెనే యగున్

విధుడు గళంకహీనుడగబేరు గనెన్ గురుపత్ని గూడుటన్

---